Эстәлеккә күсергә

Албанияла кеше менән сауҙа итеү

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Албанияла кеше менән сауҙа итеү
Дәүләт  Албания

Албанияла кеше менән сауҙа итеү, шул иҫәптән мәжбүри проституция һәм мәжбүри хеҙмәт, хәйерселәүҙең дә билдәле осраҡтары урын алған. Албания ҡорбандары Грецияла, Италияла, Төньяҡ Македонияла, Косовола һәм Көнбайыш Европала. мәжбүри хеҙмәткә һәм секс-сауҙаға дусар ителә. Сауҙа ҡорбандарының яртыһы -Тирана, Дуррес, Эльбасан һәм Влёра.шәхси резиденцияларҙа проституция менән шөғөлләнеүгә йәлеп ителгән ҡатын-ҡыҙҙар һәм балалар. Балаларҙы башлыса хәйерселәүҙә һәм мәжбүри хеҙмәттең башҡа формаларында файҙаланалар[1]. Албания ир-егеттәренең Грецияның ауыл хужалығы секторында һәм башҡа күрше илдәрҙә мәжбүри хеҙмәт шарттарына дусар булыуы тураһында дәлилдәр бар[2][3][4].

Албания хөкүмәте кеше менән сауҙа итеүгә ҡаршы көрәшкә ҙур көс һала. Ул енәйәттәрҙе асыҡлау, кеше менән сауҙа итеү ҡорбандарын яҡлау һәм реинтеграциялау ысулдарын яҡшырта, шулай уҡ эксплуатация маҡсатында кеше менән сауҙа иткән енәйәтселәрҙе яуаплылыҡҡа тарттыра. 2009 йылдың мартында хөкүмәт социаль ярҙам тураһында законға төҙәтмә индерә, ул кеше менән сауҙа итеү ҡорбандарына Албаниялағы башҡа хәүеф төркөмдәренә биргән социаль льготалар бирә һәм приюттарҙы дәүләт финанслауы менән тәьмин итә. Хөкүмәт дөйөм милли мәғлүмәт базаһы ярҙамында кеше менән сауҙа итеү тенденцияларын күҙәтеүен һәм анализлауын дауам итә. Хөкүмәт чиновниктары Албанияла кеше менән сауҙа итеүгә йәмәғәтселек иғтибарын арттыра. Әммә кеше менән сауҙа итеүселәргә ҡаршы шаһитлыҡ биргән ҡорбандарҙың яҡланыуы яғынан етди хәүеф бар. Хөкүмәт кеше менән сауҙа итеүҙә ғәйеплеләрҙе яуаплылыҡҡа тарттырмай. Сәйәси ҡыҙыҡһыныуҙың булмауы һәм системала ришүәтселек урын алыуы кеше менән сауҙа иткән хоҡуҡ боҙоусыларҙы эҙәрлекләүҙең етерлек кимәлдә булмауына килтерә[2][5]. 2013 Йылда Албанияла кеше менән сауҙа итеү өсөн ҡатыраҡ язалар индерелә, әммә ҡулға алыуҙар бик аҙ була: кеше менән сауҙа итеү өсөн өс кеше генә хөкөм ителә, Ә 2014 йылғы АҠШ Дәүләт Департаменты мәғлүмәттәре буйынса, туғыҙ кеше генә[6]. 2015 йылда кеше менән сауҙа итеүгә ҡаршы көрәш буйынса приюттарҙың милли коалицияһы (NCATS) кеше менән сауҙа итеүҙең 85 осрағы тураһында хәбәр итә. Әммә, уларҙың баһаһы буйынса, һан күпкә юғарыраҡ. Ялған никахтар һәм ялған эшкә урынлашыу мөмкинлектәре аша алданған мохтаж ҡыҙҙар һәм ҡатын-ҡыҙҙар айырым хәүеф төркөмөнә ҡарай[7]. Ҡорбандарҙың икенсе төркөмөнә балалар, ярлылар һәм социаль яҡтан ситләтелгән кешеләр, иҡтисади мигранттар, ҡасаҡтар һәм ғаиләләге көс ҡулланыу һәм башҡа ҡаты мөғәмәлә төрө ҡорбандары[8].

АҠШ Дәүләт департаментының кеше менән сауҙа итеүҙе күҙәтеү һәм уға ҡаршы көрәш идаралығы Албанияға 2017 йылда икенсе кимәл бирә[9][10]. Британияның енәйәтселеккә ҡаршы көрәш буйынса милли агентлығы статистикаһы күрһәтеүенсә, 2017 йылда кеше менән сауҙа итеү ҡорбандарының күбеһе-албандар, уларҙы арзан эшсе көс итеп һәм секс индустрияһында файҙаланалар[11].

Енәйәт кодексы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Албания кеше менән сауҙа итеүҙе (шул иҫәптән секс-сауҙаны) енәйәти эш булараҡ тыйған. Бының өсөн 5 йылдан 15 йылға тиклем төрмәгә ултыртыу ҡаралған. 1990-сы йылдар башында Албанияла социализм ҡолатылғандан һуң, Көнбайыш Европала йәш албан ҡатын-ҡыҙҙары менән сауҙа итеү тарала, Шулай уҡ Көнсығыш Европа ҡатын-ҡыҙҙары менән сауҙа итеү ҙә[12][13][14].

Кеше менән сауҙа итеү өсөн яза башҡа етди енәйәттәргә ҡарағанда, мәҫәлән, көсләүгә ҡарағанда, ҡатыраҡ. Дәүләт полиция идаралығы хәбәр итеүенсә, 2009 йылда кеше менән сауҙа итеүҙә шик аҫтына ҡуйылған 35 кешегә ҡарата тикшереү үткәрелгән. 2009 йылда хөкүмәт кеше менән сауҙа итеүҙә 31 ғәйепләнеүсене яуаплылыҡҡа тарттыра, уларҙың 11-ен хөкөм итә. 2007 һәм 2008 йылдарҙа 26 енәйәтсе хөкөм ителә. Бөтә суд эҙәрлекләүҙәре һәм ғәйепләү хөкөмдәре енси эксплуатация маҡсатында ҡатын-ҡыҙҙар йәки балалар менән сауҙа итеүгә ҡағылды. 2009 йылда енәйәтселәр 5 йылдан 16 йылға тиклем иркенән мәхрүм ителде. Урындағы күҙәтеүселәр фекеренсә, албан йәмғиәтенең бөтә кимәлдәрендә һәм секторҙарында киң таралған коррупция хөкүмәттең кеше менән сауҙа итеү проблемаһын хәл итеү һәләтен етди сикләй. 2009 йылда Юғары суд кеше менән сауҙа итеүселәргә тәғәйенләнгән ике ғәйепләү хөкөмөн юҡҡа сығара. 2009 йылдың ғинуарында хөкүмәт кеше менән сауҙа итеү осраҡтарын тикшереү өсөн полиция тәфтишселәре һанын ике тапҡырға арттырыуы тураһында хәбәр итә. 2009 йылда Ауыр енәйәттәр буйынса суд кеше менән сауҙа итеүселәрҙең активтарына һәм мөлкәтенә 268115 доллар күләмендә тыйыу (арест) һала[2].

2019 йылда хөкүмәт кеше менән сауҙа итеүгә ҡаршы көрәш буйынса милли координатор Идаралығы (ONAC) бюджетын ике тапҡырға арттыра, әммә, шулай ҙа, хөкүмәт минималь стандарттарҙы үтәмәй. Хөкүмәт аҙ эш тикшергәнлектән, 2019 йылда һуңғы дүрт йылда суд эштәрен алып барыуҙың иң түбән кимәле теркәлгән[3]. Әммә Албания минималь стандарттарҙы үтәү өсөн ҙур көс һалғанлыҡтан, АҠШ дәүләт Департаментының 2020 йылғы кеше менән сауҙа итеү тураһындағы докладына ярашлы, ил икенсе кимәлдә ҡала.[14][15]

Ҡорбандарҙы яҡлау

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Албания хөкүмәте кеше менән сауҙа итеү ҡорбандарын асыҡлау һәм яҡлауҙы яҡшыртыу өсөн ҡайһы бер аҙымдар яһай. 2009 йылда кеше менән сауҙа итеүҙең 94 ҡорбаны асыҡлана, 2008 йылда был һан 108 булған. 2009 йыл дауамында бер дәүләт приюты 24 ҡорбанға, ә йәмәғәт ойошмаһы — 70 бәләгә тарыусыға ярҙам күрһәтә. 2009 йылда хөкүмәт 38 ҡорбанға бушлай һөнәри белем, шулай уҡ шәхси бизнес асыу өсөн 11 микрокредит бирә. Бынан тыш, биш ҡорбан мәктәпкә ҡабул ителә. 2010 йылдың ғинуарында хөкүмәт кеше менән сауҙа итеү ҡорбандарына социаль ярҙам күрһәтеү тураһында закон проектын хуплай, йәмәғәт ойошмалары идаралығындағы приюттарҙан сыҡҡандан һуң уларҙы тиҙ арала эшкә урынлаштырыу мөмкинлеген бирә. Шуға ҡарамаҫтан, улар сауҙа ҡорбандарына ярҙам күрһәтеү өсөн халыҡ-ара иғәнәләр аҡсаһына эшләй. Хөкүмәт кеше менән сауҙа итеү ҡорбандарын һәм Албания территорияһында асыҡланған легаль булмаған сит ил мигранттарын урынлаштырыусы үҙәкте финанслай һәм идара итә; әммә был ҡаты режимлы үҙәктә ҡорбандарҙың хәрәкәт итеү иреклеге йыш ҡына сикләнә. Хөкүмәт ҡорбандарҙы законһыҙ ғәмәлдәр өсөн язаламай һәм, закон буйынса, сит ил ҡорбандарын ауырлыҡтар йәки үс менән осрашырға мөмкин булған илдәргә һөрөүгә хоҡуҡи альтернативалар тәҡдим итә[2][16][17].

Хөкүмәт ҡорбандарҙың енәйәтселәрҙе судҡа биреүҙә ҡатнашыуын хуплай; әммә ҡорбандар йыш ҡына кеше менән сауҙа итеүселәрҙең ҡурҡытыуынан йәки ҡурҡытыуы булыуынан ҡурҡып, шаһитлыҡ биреүҙән баш тарта йәки күрһәтмәләрен үҙгәртә. Ҡайһы бер осраҡтарҙа 2009 йылда полиция кеше менән сауҙа итеүселәргә ҡаршы шаһитлыҡ биргәндә кеше менән сауҙа итеү ҡорбандарын яҡлауҙы тәьмин итмәй, ҡорбандарҙы тик кешеләрҙе яҡлау ойошмаларына ғына таянырға мәжбүр итә. 2009 йылда бер ҡорбан-шаһит кеше менән сауҙа итеүселәр яғынан даими янауҙар, шулай уҡ хөкүмәт уны тейешенсә яҡлай алмауы арҡаһында икенсе илдә һыйыныу урыны ала. 2009 йылда Генераль прокуратура кеше менән сауҙа итеү ҡорбан-шаһиттарын яҡлауҙы талап итмәй.[2][18][19][20].

Иҫкәртеү

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Албания, мәҫәлән, Берләшкән Милләттәр Ойошмаһынан Гилли Маккензи һәм Интерпол менән, йәмәғәтселеккә һәм хәүеф янаған төркөмдәргә мәғлүмәт биреүгә йүнәлтелгән кеше менән сауҙа итеүҙе иҫкәртеү буйынса сараларҙы тормошҡа ашырыу маҡсатында хөкүмәте халыҡ-ара ойошмалар һәм эксперттар менән партнёрлыҡ мөнәсәбәттәре булдыра. Милли координатор офисы, уларҙың составына тейешле ҡыҙыҡһынған яҡтар ингән кеше менән сауҙа итеүгә ҡаршы көрәш буйынса төбәк эшсе төркөмдәре менән идара итә. Әммә, хәбәр итеүҙәренсә, был эшсе төркөмдәргә һәр ваҡыт граждандар йәмғиәте вәкилдәре инмәй һәм уларға кеше менән сауҙа итеү эштәре тураһында еткерелгән мәғлүмәттәрҙе һөҙөмтәһеҙ ҡарай[21]. Хөкүмәт ҡорбандар һәм потенциаль ҡорбандар өсөн дөйөм милли бушлай тәүлек әйләнәһенә эшләүсе ҡыҙыу линияны финанслай. 2009 йылдың ноябрендә хөкүмәт, ул йыш ҡына кеше менән сауҙа итеүгә дусар булғанлыҡтан, сиған общинаһында яңы тыуған сабыйҙарҙы һәм айырым кешеләрҙе теркәү процесын яҡшыртыу тураһында закон ҡабул итә[2].

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ Как албанская мафия захватила Европу и покоряет Англию
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Trafficking in Persons Report 2010
  3. ↑ 3,0 3,1 Albania (билдәһеҙ). Дата обращения: 11 ноябрь 2020. Архивировано 17 ноябрь 2020 года.
  4. ↑ Albania (билдәһеҙ). United States Department of State. Дата обращения: 10 ноябрь 2020. Архивировано 5 ноябрь 2020 года.
  5. ↑ Combating human trafficking (ингл.). www.osce.org. Дата обращения: 10 ноябрь 2020. Архивировано 31 октябрь 2020 года.
  6. ↑ Investigation. Albanian women trafficked in EU: abused, rejected, abandoned (ингл.). EUobserver. Дата обращения: 10 ноябрь 2020. Архивировано 17 ноябрь 2020 года.
  7. ↑ Breaking the cycle of human trafficking in Albania (ингл.). UN Women. Дата обращения: 10 ноябрь 2020. Архивировано 27 октябрь 2020 года.
  8. ↑ jryan. Human Trafficking in Albania: Hiding in Plain Sight. 2015-07-16 (ингл.). CRS. Дата обращения: 11 ноябрь 2020. Архивировано 22 май 2017 года.
  9. ↑ Trafficking in Persons Report 2017: Tier Placements (билдәһеҙ). www.state.gov. Дата обращения: 1 декабрь 2017. Архивировано из оригинала 28 июнь 2017 года.
  10. ↑ An Albanian Woman From Italy At Ellis Island | NANO4LIFE (исп.). Дата обращения: 11 ноябрь 2020. Архивировано 17 ноябрь 2020 года. 2020 йыл 17 ноябрь архивланған.
  11. ↑ Osborne. UK: Human Trafficking Surge Linked to Albanian Gangs (билдәһеҙ). www.occrp.org. Дата обращения: 11 ноябрь 2020. Архивировано 18 ноябрь 2020 года.
  12. ↑ Comment: The Untold Stories of Albania's Human Trafficking Survivors (билдәһеҙ). Exit - Explaining Albania (24 апрель 2020). Дата обращения: 12 ноябрь 2020. Архивировано 12 ноябрь 2020 года. 2020 йыл 12 ноябрь архивланған.
  13. ↑ Human trafficking: Poor women and girls targeted in Albania (en-GB), BBC News (22 февраль 2017). 12 ноябрь 2020 тикшерелгән.
  14. ↑ 14,0 14,1 U.S. Department report on Trafficking in Persons: Albania on Tier 2 (билдәһеҙ). Tirana Times (26 июнь 2020). Дата обращения: 12 ноябрь 2020. Архивировано 12 ноябрь 2020 года.
  15. ↑ Кто истинный хозяин в Албании?
  16. ↑ Refugees. Refworld | 2018 Trafficking in Persons Report - Albania (ингл.). Refworld. Дата обращения: 17 ноябрь 2020. Архивировано 29 март 2021 года.
  17. ↑ UNICEF and its anti-trafficking coalition partners united to address human trafficking in Albania (ингл.). www.unicef.org. Дата обращения: 17 ноябрь 2020. Архивировано 7 июнь 2020 года.
  18. ↑ Prosecute human traffickers and deliver justice to victims: OSCE Alliance Conference against Trafficking in Persons calls for an end to impunity - World (ингл.). ReliefWeb. Дата обращения: 18 ноябрь 2020. Архивировано 22 июль 2020 года.
  19. ↑ Refugees. Refworld | 2011 Trafficking in Persons Report - Albania (ингл.). Refworld. Дата обращения: 18 ноябрь 2020. Архивировано 22 май 2021 года.
  20. ↑ Legislationline. www.legislationline.org. Дата обращения: 18 ноябрь 2020. Архивировано 27 сентябрь 2017 года. 2017 йыл 27 сентябрь архивланған.
  21. ↑ Албанские преступные кланы за пределами Албании
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Албанияла_кеше_менән_сауҙа_итеү&oldid=1241668» битенән алынған