Артиллерия тауы
| Викидатала элемент тултырылмаған |
Артиллерия тауы (русса, Артиллерийский курган), Рәсәйҙең Ростов өлкәһе Мясников районы Бөйөк Сала ауылы нан 2 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Мемориаль комплекс Дондағы Ростов ҡалаһынан алыҫ түгел Бөйөк Сала ауылында, 1941 йылдың ноябрендә һуғыш барған һәм шул һуғышта Сергей Васильевич Вавилов артиллеристар менән командалыҡ иткән ерҙә ҡаһарманлыҡ күрһәткән Советтәр Союзы Геройы А. (Мамрий) Оганян хөрмәтенә ҡуйылған һәйкәл[1] . Комплекс тимер — бетон постаментҡа ҡуйылған 76 мм калибрлы танкка ҡаршы пушканан ғибәрәт. Һәйкәл алдында Дондағы Ростов өсөн һуғышҡан хәрби частар һәм подразделениелар яҙылған дүрт сфера тора. Һәйкәл 1972 йылдың 8 майында асылған. Һәйкәлдең архитекторы һәм авторы — Эдвард Каладжжян [1]. 1975 йылдың 8 майында мемориаль комплекс киңәйтелгән. Леонид Брежневтың Ҡотлау хаты һәйкәлдең таш кубына гравировка менән яҙып ҡуйылған, бөтә комплекс «Ростов һуғышы геройҙарына» тип атала.
Йөкмәткеһе
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1941 йылдың көҙөндә немец ғәскәрҙәре Төньяҡ Кавказға һөжүм итә. Танк һөжүме 17 ноябрҙә башлана, Дон үҙәнендә ауһыҙ ҡан ҡойғос оборона һуғышы бара. Был һуғышта 56-сы артиллерия подразделениеһы дошман һөжүмен кире ҡағыуҙа айырыуса мөһим роль уйнай. Лейтенант Андрей Оганян артиллеристары 17-19 ноябрҙәге алышта дошманға бик ныҡ ҡаршылыҡ күрһәтә. Бөйөк Сала ауылынан алыҫ булмаған ерҙәге Бербер-Оба таулы урынын позиция итеп һайлап, артиллеристар өс тәүлек буйына дошман танктары һөжүмен винтовкаларҙан атып, гранаталар һәм шартлатҡыс бутылкалар ташлап, кире ҡаға[ 1], бөтәһе 20-нән ашыу немец танктарын юҡ итә. Артиллеристар батареяһы командиры Андрей Оганянға һәм комиссар Сергей Вавиловҡа был алышта һәләк булғандан һуң Советтәр Союзы Геройы исеме бирелә. Геройҙар һәм уларҙың һуғышта һәләк булған иптәштәре Бөйөк Сала ауылы зыяратындағы туғандар ҡәберендә ерләнгән[1].
Хат
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Хат һәйкәлдә гравировка менән яҙылған.
«Бои за Ростов осенью 1941 года были историческими. Здесь наша Красная Армия атаковала оборону. Установленный вами памятник напомнит новым поколениям советских людей о самоотверженном героизме их отцов и дедов, послов всех братских народов нашей страны, которые поддержали призыв партии Ленина защитить нашу Родину от врага. Никогда память людей не будет искоренена их делами, значение которых было огромным для нашей страны и всего человечества. — Л. Брежнев»
Галерея
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Артиллерия тауында 1941 йылда Дондағы Ростов өсөн һуғышҡан геройҙар хөрмәтенә һәйкәл-3.JPG
Артиллерия тауында 1941 йылда Дондағы Ростов өсөн һуғышҡан геройҙар хөрмәтенә һәйкәл-6.JPG
Артиллерия тауында 1941 йылда Дондағы Ростов өсөн һуғышҡан геройҙар хөрмәтенә һәйкәл-5.JPG
Артиллерия тауында 1941 йылда Дондағы Ростов өсөн һуғышҡан геройҙар хөрмәтенә һәйкәл. JPG
Артиллерия тауында 1941 йылда Дондағы Ростов өсөн һуғышҡан геройҙар хөрмәтенә һәйкәл-2.JPG
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Под редакцией В. А. Голикова. Подвиг Народа. Памятники Великой Отечественной Войны 1941—1945 гг. — Москва: Литература политической литературы, 1980. — С. 257—259.
Тышҡы һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«Памятник артиллеристам»
Памятники боевой славы Мясниковского района Ростовской области
Памятники в алфавитном порядке в Мясниковском районе Ростовской области
Российские объекты культурного наследия: Памятники Ростовской области, основанные в 1972 году в России