Эстәлеккә күсергә

Ганимед

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

Ганимед (һ. б.-греч. Γανυμήδης «күңел күтәреүсе») — грек мифологияһында һылыу егет, Троя батшаһы Трос һәм Каллирояның улдары.

Ҡайһы бер мифтарҙа Ганимедты тәүҙә Эос урлай һәм Ганимед уның иркәһе була тиелгән.

Кристиан Вильгельм Аллерс картинаһы. Ганимед.1913й.

Үҙенең иҫ китмәле һылыулығы арҡаһында Ганимедты Зевс урлай. Зевс бөркөткә әүерелеп уны Олимпҡа осороп алып китә. Ганимедтың атаһы Тросҡа йыуатыу рәүешендә Гефест эшләгән алтын йөҙөм суғы, ике ат бирелә. Шулай уҡ ата кешене улының үлемһеҙгә әүереләсәге менән дә йыуаталар.

Eustache Le Sueur. Ганимедты урлау,1650

Ганимедҡа мәңгелек йәшлек бирелә. Олимпта ул аллалар мәжлесендә шарап ҡойоусы булып хеҙмәт итә, Зевстың иркәһе була. Цицерон фаразында, ул аллаларға нектар и амброзия биреп тора, сөнки аллалар шарап эсмәйҙәр. Зевс Ганимедты күккә Һыуғояр йондоҙлоғо итеп ҡуя.

Ганимед үтенесе буйынса Зевс ахейҙарға Трояны яуларға бер аҙ ҡамасаулап тора. Ганимедтың урланыуы арҡаһында фригиец Ил һәм лидиец Тантал араһында һуғыш башлана. Песинунтала ағаһы һәм һөйәре икеһе ике яҡҡа һөйрәгәндә Ганимед юҡ була.

1610 йылда Галилео Галилей тарафынан табылған Юпитер юлдашы Ганимед һәм 1924 йылда немец астрономы Валеро Бааде асҡан астероид (1036) Ганимед Ганимед хөрмәтенә атала

  1. Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.265, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.2. С.44-45
  2. Лесх. Малая Илиада, фр.29 Бернабе
  3. Еврипид. Ифигения в Авлиде 1049; Киклоп 586
  4. Гигин. Мифы 224
  5. Гигин. Мифы 271
  6. Первый Ватиканский мифограф II 82, 1
  7. Схолии к Пиндару. Олимпийские песни I 45 // Примечания М. Л. Гаспарова в кн. Пиндар. Вакхилид. Оды. Фрагменты. М., 1980. С.397
  8. Надь Г. Греческая мифология и поэтика. М., 2002. С.317
  9. Гомер. Илиада V 266; Пиндар. Олимпийские песни I 45; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека II 5, 9; III 12, 2; См. Лесх. Малая Илиада, фр.29 Бернабе; Гимны Гомера IV 210.
  10. Феокрит. Идиллии XX 41; Овидий. Метаморфозы X 155—161
  11. Страбон. География XIII 1, 11 (стр.587)
  12. Гораций. Оды III 20, 15; Лукиан. Разговоры богов 4
  13. Феогнид. Элегии 1354—1357; Пиндар. Олимпийские песни X 105
  14. Аристотель. Поэтика 25
  15. Цицерон. О природе богов I 112
  16. Еврипид. Троянки 820—839; Аполлоний Родосский. Аргонавтика III 115—127
  17. Еврипид. Ифигения в Авлиде 1050
  18. Псевдо-Эратосфен. Катастеризмы 26; Гигин. Астрономия II 29
  19. Квинт Смирнский. После Гомера VIII 478—484
  20. Гераклит-аллегорист. О невероятном 28; Фульгенций. Мифологии I 20
  21. Орозий. История против язычников I 12, 4-5
  22. Геродиан. История I 11, 2
  23. Афиней. Пир мудрецов XIII 601f; Диктис. Дневник Троянской войны II 26; Лексикон Суды; Схолии к Гомеру. Илиада XX 234 // Молчанов А. А. Социальные структуры и общественные отношения в Греции II тыс. до н. э. М., 2000. С.127
  24. Платон. Законы I 637d
  25. Валерий Флакк. Аргонавтика V 694
  26. Афиней. Пир мудрецов III 74, 110а
  27. Павсаний. Описание Эллады V 24, 5
  28. Павсаний. Описание Эллады V 26, 2
  29. Вергилий. Энеида V 250—257
  30. Нонн. Деяния Диониса XXV 435—455