Генеалогия

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Генеалогия
Рәсем
ХФА-лағы транскрицияһы ˌd͡ʒi.ni.ˈɑ.lə.d͡ʒi
Һештег genealogy[1]
Вики-проект Проект:Генеалогия[d]
Stack Exchange сайты genealogy.stackexchange.com
 Генеалогия Викимилектә

Генеало́гия йәки нәҫел-нәсәп тарихы (бор. грек. γενεαλογία — нәҫел-нәсәп тарихы, грексанан γενεάγενεά (genea) — «ғаилә» һәм λόγοςλόγος (logos) — «һүҙ, белем») — ғаиләләрҙең һәм ырыуҙарҙың килеп сығышы, күсәгилешлеге һәм үҙ-ара туғанлығы тураһындағы мәғлүмәттәрҙең системаға һалынған йыйылмаһы[2]; киңерәк мәғәнәлә — туғанлыҡ бәйләнештәре тураһындағы фән.

Өйрәнеү фәне[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Генеалогия ярҙамсы тарихи дисциплина (ғәмәли тарихи дисциплина) булып тора һәм кешеләрҙең туғанлыҡ бәйләнештәрен, ырыуҙар тарихын, айырым кешеләрҙең килеп сығышын өйрәнеү, туғанлыҡ бәйләнештәрен урынлаштырыу, һәр быуынды һүрәтләү һәм нәҫел-нәсәп ағастарын төҙөү менән шөғөлләнә. Генеалогия геральдика, дипломатика һәм башҡа тарихи дисциплиналар менән бәйле.

XXI быуат башынан, фәнни прогресҡа ярашлы, кеше ДНК-һы анализын файҙаланған генетик генеалогия киң популярлыҡ ала бара. Был яңы ысул нәҫел-нәсәп ебенең дөрөҫлөгөн тикшереү менән шөғөлләнә һәм ошондай уҡ тикшеренеү үткән һәм үҙ һөҙөмтәләрен йәмәғәтселек иғтибарына тәҡдим иткән быға тиклем билдәле булмаған туғандарҙы табырға ярҙам итеү мөмкинлегенә эйә.

Тикшеренеү объекты булараҡ ғаилә[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Генеалогия тикшеренеүенең төп объекты булып ғаилә тора, ул төрлөсә булыуы ихтимал:

  • бәләкәй ғаилә (моногам, бер генә быуындан тора), уртаҡ балаларын йәки икенсе яртыһының балаларын тәрбиләгән ата һәм әсә;
  • бер нисә быуындан торған ғаилә, ғаиләлә башҡа туғандандар ҙа (йәғни өләсәйҙәр һәм олатайҙар, ейән-ейәнсәрҙәр) йәшәй;
  • ҙур ғаилә, ул яҡын туғанлыҡ йәки алыҫ туғанлыҡ ептәре менән бәйләнгән ғаилә ағзаларынан тора.

Программа менән тәьмин итеү[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Программа менән тәьмин итеү мәғлүмәттәрҙе туплау, анализлау һәм баҫтырып сығарыу өсөн файҙаланыла.

Күсмә мәғәнәһе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Күсмә мәғәнәлә был терминды ҡулланыу ниндәйҙер күренеште этаплап динамик үҫешендә күҙәтеүҙе күҙҙә тота. Ул сағында дөйөм хронология фонында теге йәки был уға хас сифаттарҙың үҙ-ара бәйләнеше күҙәтелә, мәҫәлән: «асыш генеалогияһы», «енәйәт генеалогияһы», «фән генеалогияһы», «хәрби генеалогия» һәм артабан да дауам итергә мөмкин.

Шулай уҡ ҡара[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Список Российских и советских генеалогов
  • Генеалогическое древо
  • Адрес-календарь
  • Памятная книжка
  • Ревизские сказки

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. #Genealogy - Twitter Search / Twitter
  2. Генеалогия // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]