Диңгеҙ күҙе (күл)
| Озеро | |
| Диңгеҙ күҙе | |
|---|---|
| пол. Morskie Oko | |
 | |
| Морфометрия | |
| Үлсәме | 862 × 566 км |
| Майҙаны | 0,3493 км² |
| Күләме | 0,009935 км³ |
| Яр һыҙаты | 2,45 км |
| Иң тәрән урыны | 50,8 м |
| Впадающая река | Рыбий Поток |
| Урынлашыуы | |
| 49°11′50″ с. ш. 20°04′15″ в. д.HGЯO | |
| Ил | |
 Диңгеҙ күҙе Викимилектә | |
Диңгеҙ күҙе (пол. Morskie Oko) — Польшалағы күл. Тәрәнлеге буйынса Татрыла (Карпат тауҙарының иң бейек нөктәһе) дүртенсе урында тора. Күл бейек Татры һырты һәм Менгушовец түбәһенең итәге янында, Тартрының милли паркында урынлашҡан.
Тасуирлама
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Күлде уратып алған тауҙар яҡынса 1000 м етә; уларҙың береһе — Рыса (2499 м), Татрҙың иң бейек түбәһе. Менгушовецкий түбәһе менән бергә алыҫтараҡ Мних тауҙары күтәрелә (2068 м). Күл тирәләй башлыса европа ҡарағайы һәм кедры үҫә.
Диңгеҙҙең элекке атамаһы «Балыҡлы күл»- уның балыҡтары күп булыуы менән бәйле, ә ул ваҡытта күл һәм быуаларҙа балыҡ булыуы Татра өсөн һирәк күренеш булған. Үтә күренеп торған һыуҙа бағыр балығын күрергә була. "Диңгеҙ күҙе" һүҙе боронғо риүәйәттәренә ярашлы, күл ер аҫты каналы буйлап диңгеҙгә тоташҡан була.[1].
Был күл Татрыла иҫтәлекле урындарының береһе булып тора. Транспорт йөрөй торған юлдан алып күлгә тиклем 2 сәғәт эсендә йейәү барып етеп була. Күп кенә туристар атта ла барып етәләр. Был күлдә балыҡты ашатыу һәм һыу инеү тыйыла. Туристарға килгәндә отпуск миҙгеле ваҡытында 50 000дән дә ашыу булып китәләр.
История
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иң тәүге документтар тураһында бәйән иткәндә , 1575 йылға ҡарай. 19 быуат аҙағында Галицией һәм Венгрией араһында бәхәс килеп сыға, был күл ҡайһы территорияға инә икәнен оҙаҡ ҡына уйлайҙар.Грай ҡалаһы судында Польша яғы еңеп сыға. Был Освальду Бальцеру ярҙамында килеп сыға (ул Галицией яҡлы була).
Был күл 19 быуаттың уртаһында Титус Халубинский менән туристар өсөн "яңынан асыла". 1836 йылда хижина төҙөлә, ләкин 1865 йылда ул яна. Икенсе тапҡыр 1874 йылда төҙөлеп, 1898 йылда яна. 1902 йылда Закопане яғынан юл һалына, ул юлды " Освальд Бальцер юлы" тип атала. 1933 йылда суверенитеттан һуң, күл Польша дәүләтенең ҡарамағында.
Күп сәнғәт эшмәкәрҙәре өсөн илһам сығанағы булып тора , шул иҫәптән рәссамы (Валери Элиаш-Радзиковский, Леон Вычулковский, Станислав Галек), шағир (Винцент Яланында, Алама Аснык, казимеж пшервы-тетмайерҙың, Урыҫ Францишек, ян каспровичтың), композиторҙар ( Зигмунт Носковский).
Галерея
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]-
Панорамный вид на Морское Око -
Морске Око — вид из хижины -
Западная сторона, вид на озеро -
Вид с тропы -
Карта трассы Морского Ока в зимний период -
Морске Око в апреле -
Шале на берегу озера
Иҫкәрмә
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Grzegorz Barczyk, Jakubowski Ryszard (red.), Adam Piechowski, Żurawska Grażyna: Bedeker tatrzański. Warszawa: PWN Naukowe Wydawnictwo, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
- Józef Nyka: polskie Tatry. Przewodnik. Wyd. XV. Latchorzew: Trawers, 2007. ISBN 978-83-60078-04-4.