Кахит Нериман
| Кахит Нериман | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Кипр Республикаһы |
| Тыуған көнө | 1937 |
| Тыуған урыны | Vitsada[d] |
| Һөнәр төрө | шағир |
| Уҡыу йорто | Atatürk Teacher Training Academy[d] |
Нериман Кахит (төр. Neriman Cahit; 1937 йылда тыуған, Крини ауылында, Кипр) төрөк-кипр шағирәһе һәм яҙыусыһы, педагог, йәмәғәт эшмәкәре. Төрөк-кипр шиғриәтенең төп фигураһы һәм төрөк милләтле Кипр ҡатын-ҡыҙҙарының хоҡуҡтарын әүҙем яҡлаусы булараҡ билдәле[1].
Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
1937 йылда Крини ауылында тыуа. Ғаиләләге өс ҡыҙ бала араһында ул иң өлкәне була, өс йыл үҙ ауылының башланғыс мәктәбенә йөрөй. Ата-әсәһе, яҡшыраҡ белем бирергә теләп, уны Никосияла Мостафа Кәмал Ататөрк исемендәге башланғыс мәктәпкә күсерә[2].
Һуңынан ҡыҙҙар өсөн асылған Виктория урта мәктәбендә уҡый. Мәктәпте тамамлағас, Педагогия колледжына уҡырға инә, әммә шул ваҡытта Кипрҙа грек һәм төрөк общиналары араһында низағтар башланыу сәбәпле, төрөк-киприоттар өсөн махсус рәүештә яңыраҡ ойошторолған педагогия колледжын күсергә мәжбүр була.
Уның тәүге шиғырҙары лирикаға ҡорола, әммә ваҡыт үтеү менән уның ижадында киҫкен социаль проблемаларға ла иғтибар бүленә башлай.
Үҙенең тәүге шиғырҙарын 1960 йылдарҙа ирҙәр псевдонимы аҫтында баҫтырып сығара, сөнки уның ғаиләһе Неримандың шиғриәт менән шөғөлләнеү ынтылышын хупламай. Үҙенең шиғырҙарында ул уҡытыусы булып эшләгән ауылдарҙа төрөк ҡатын-ҡыҙ-киприоттарының ауыр хәлен сағылдыра.
Үҙенең бөтә педагогик эшмәкәрлеге дауамында уның мәҡәләләре, шиғырҙары, тикшеренеүҙәре һәм интервьюлары төрөк-кипр гәзиттәрендә баҫыла. Ул Кипрҙа төрөк милләтле ҡатын-ҡыҙҙарҙың хоҡуҡтарын яҡлаусыларҙың береһе булып һанала.
Уның беренсе китабы («К.Ö.S. Mücadele Tarihi» (KTÖS көрәше тарихы) 1987 йылда баҫылып сыға, унан һуң 1988 йылда тәүге шиғырҙар йыйынтығы баҫыла. Уның төрөк-кипр ҡатын-ҡыҙҙары проблемаларына арналған китабы 1989 йылда донъя күрә[3].
Шул ваҡыттан алып ул шиғырҙары, интервьюлары, тикшеренеүҙәре һәм мәҡәләләренән торған бер нисә китап сығара. Әҫәрҙәрендә ул ҡатын-ҡыҙҙарҙың Кипрҙағы һәм Никосия ҡалаларындағы хәле тураһында һөйләй.
Әҙәбиәт өлкәһендә кәмендә 15 наградаға, шул иҫәптән «Nokta» тип аталған төрөк журналы, Humanist International журналы һәм Халыҡ-ара[2] төрки мәҙәниәте ойошмаһы наградаларына лайыҡ була[4]. Ҡатын-ҡыҙҙар тикшеренеү үҙәгенә нигеҙ һалыусы булып тора һәм әлеге ваҡытта Ҡытай-төрөк көндәлек гәзитендә ваҡытлыса мәҡәләләр яҙа.
Карьераһы дауамында киприот-төрөктәр уҡытыусылары союзында әүҙем фигура булып тора һәм ҡатын-ҡыҙҙарҙың хоҡуҡтарын, ирекле матбуғатты һәм профсоюздарҙы яҡлай[2].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Turan, Metin. Çağdaş Kıbrıs Türk Şiirinde Eğilimler/ Yönelimler (Çukurova University) Retrieved on 26 January 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Ergüçlü, Süleyman Neriman Cahit. erguclu.eu. Дата обращения: 25 ғинуар 2015.
- ↑ Neriman Cahit. Turkish Ministry of Culture and Tourism. Дата обращения: 25 ғинуар 2015. 2016 йыл 4 март архивланған.
- ↑ TÜRKSOY Press Awards (недоступная ссылка — история). TÜRKSOY. Дата обращения: 25 ғинуар 2015. 2015 йыл 25 ғинуар архивланған.