Крадин Николай Петрович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Крадин Николай Петрович
рус. Николай Петрович Крадин
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 17 декабрь 1938({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:17|2|0}}) (85 йәш)
Тыуған урыны Хабаровск, РСФСР, СССР
Балалары Крадин, Николай Николаевич[d]
Һөнәр төрө историк архитектуры, университет уҡытыусыһы
Эшмәкәрлек төрө история архитектуры[d]
Эш урыны Тымыҡ океан дәүләт университеты
Уҡыу йорто И. Е. Репин исемендәге Санкт-Петербург һынлы сәнғәт, скульптура һәм архитектура институты
Ғилми исеме профессор[d]
Ғилми дәрәжә архитектура докторы[d] (2003)
Ойошма ағзаһы Всероссийское общество охраны памятников истории и культуры[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
«Хеҙмәт ветераны» миҙалы II  дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» орденының миҙалы


Крадин Николай Петрович (17 декабрь 1938 йыл) — архитектура тарихсыһы, архитектура докторы, профессор, Рәсәй архитектура һәм төҙөлөш академияһы ағза-корреспонденты, Бөтә Рәсәй тарих һәм мәҙәниәт һәйкәлдәрен һаҡлау йәмғиәтенең Хабаровск бүлексәһе рәйесе (ВООПИиК), ТОДУ уҡытыусыһы.

Рәсәй күсмәнделәр тарихсыһы Н. Н. Крадиндың атаһы.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1938 йылдың 17 декабрендә Хабаровскиҙа йәшәүсе ғаиләлә икенсе бала булып тыуа. Атаһы — эшсе, әсәһе — хужабикә. Ғаиләлә бөтәһе ете бала үҫкән — дүрт ағалы-энеле һәм өс апаһы.1956 йыл, 15 август — 40-сы урта мәктәпте тамамлағандан һуң, Биробиджан педучилищеһының художество-графика бүлегенә 1-се курсҡа уҡырға инә. 1960, 1 июль — училищены тамамлағй, квалификацияһы бирелә «урта мәктәп рәсем һәм һыҙма уҡытыусыһы»квалификацияһы бирелә һәм диплом тапшырыла.

1960—1961 — Бурят АССР-ы Онохой ҡасабаһы урта мәктәбендә һыҙма һәм рәсем уҡытыусыһы булып эшләй.

1961—1964 — СССР Ҡораллы көстәренең Байкал аръяғы хәрби округында хеҙмәт итә.1964, июль — Ленинградта СССР сәнғәт академияһының И. Е. Репин исемендәге һынлы сәнғәт, скульптура һәм архитектура институтына уҡырға инә.1964-1970 — институтта СССР-ҙың Халыҡ архитекторы С. Б. Сперанский класында уҡый.1970 — диплом проектын яҡлай. Хабаровскиға Алыҫ Көнсығыш Бөтә Союз техник эстетика ғилми-тикшеренеү институтының Алыҫ Көнсығыш филиалының интерьерҙар бүлегенә эшкә йүнәлтелә.1973 йыл, 15 август — Н, П. Крадин Хабаровск политехник институтына (әлеге ваҡытта Тымыҡ океан дәүләт университеты) эшкә күсә, ошо ваҡыттан алып был уҡыу йортонда уның ғилми һәм уҡытыусылыҡ эшмәкәрлеге бәйле.1979, 27 сентябрь — Мәскәү архитектура институтында «Крепостное деревянное зодчество Сибири XVII—VIII вв.» (етәксеһе проф. Косточкин В. В.) темаһына кандидатлык диссертацияһы яҡлай.1983 — доцент дәрәжәһе бирелә.1992 — профессор исеме бирелә.

1998 — «РФ-ҙың атҡаҙанған архитекторы».2003, 28 декабрь— Архитектура һәм ҡала төҙөлөшө һәм архитектура теорияһы ғилми-тикшеренеү институтында (Мәскәү) «Русская архитектура Дальнего Востока XVII-нач. XX вв.»[1] темаһына докторлыҡ диссертацияһы яҡлай һәм Алыҫ Көнсығышта беренсе архитектура докторы була.2008, 30 май— Рәсәй архитектура һәм төҙөлөш фәндәре академияһының ағза-корреспонденты итеп һайлана.

Проекттары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Реконструкция церкви Иннокентия Святителя Иркутского в Хабаровске (автор, 1998—2000).
  • Проект реконструкции Русской улицы в Даляне, КНР (в составе авторского коллектива, 1999—2000).
  • Проект восстановления Свято-Николаевской церкви и часовни Иверской Божьей Матери в Харбине (автор, 2005; реализация 2008).
  • Проект парка Русской культуры в Харбине (автор проектов восстановления Свято-Николаевской церкви и Иверской часовни, въездных ворот; подбор чертежей для других объектов, консультации при реализации, 2005—2009).
  • Проект Илимского острога в музее деревянного зодчества «Тальцы» под Иркутском. 2012 г. (соавтор Иванченко А. А.)

Библиография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Н. П. Крадин 520-нән ашыу публикациялар авторы һәм авторҙашы[2]. Шул иҫәптән 25 китап (авторлыҡта 20):

  • «Русское деревянное оборонное зодчество» (1988).
  • Памятники архитектуры Хабаровска (1997).
  • Архитекторы Хабаровска (1998).
  • «Старый Хабаровск» (1999, 2008, 2013).
  • Охраняются государством (1999).
  • «Записки краеведов» (в соавторстве, 2000; 2004).
  • «Архитектура и архитекторы Хабаровска» (2003).
  • «Харбин — русская Атлантида» (2001; на кит. яз. 2007; 2-е изд. 2010).
  • "Старый Хабаровск: Портрет города в дереве и камне. — Хабаровск, (1999, 2008, 2013).
  • «Художники Дальнего Востока». — Хабаровск, (2009, 2013).
  • Зодчие Хабаровска (1858—2013). — Хабаровск, 2013.
  • Русские художники в Китае (2013).
  • Градостроительство Сибири. — Спб.,2011 (в соавторстве)
  • Русское деревянное зодчество. Произведения народных мастеров и вековые традиции.- М., 2012 (в соавторстве).

Наградалары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

«РФ атҡаҙанған архитекторы» маҡтаулы исеме (1998); II дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» орденының миҙалы; «Хеҙмәт ветераны» миҙалы, Бөтә Рәсәй тарих һәм культура ҡомартҡыларын һаҡлау йәмғиәтенең «Ватан мираҫын һаҡлауҙағы уңыштары өсөн» миҙалы; РФ мәҙәниәт министрлығының «Тарих һәм мәҙәниәт һәйкәлдәрен һаҡлау органдары учреждениеларына 150 йыл» миҙалы; Хабаровск крайы Губернаторы премияһының дүрт тапҡыр лауреаты, Хабаровск ҡала хакимиәте премияһы лауреаты, Яков Дьяченко исемендәге премия лауреаты, , профессор М. П. Даниловский исемендәге премия лауреаты, Саха (Яҡут) Республикаһының Почетлы архитекторы.

Рәсәй архитектура һәм төҙөлөш фәндәре академияһының ике миҙалына эйә; А. В. Иконников миҙалы «Архитектура фәненә ҙур өлөш индергән өсөн»; Хабаровск Халыҡ-ара йәрминкәһенең Ике ҙур алтын миҙалы, Хабаровск ҡала думаһының «Таныу һәм почет» күкрәк билдәһе.

2019 йыл 21 май — «Хабаровск ҡалаһының почетлы гражданы» исеме бирелә[3].

Иҫкәрмә[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Николай Петрович Крадин Русская архитектура Дальнего Востока XVII-начала XX вв. (рус.). — 2003.
  2. Библиография 2014 йыл 30 март архивланған.
  3. Двух почетных граждан Хабаровска выбрали депутаты < Новости | Дебри-ДВ. www.debri-dv.ru. Дата обращения: 25 май 2019.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]