Куприн Донда

Александр Иванович Куприн (1870 — 1938) — урыҫ яҙыусыһы һәм тәржемәсеһе, 1899 йылда Донға сәфәр ҡылған.

Куприндың Донға килеү тарихы

А. И. Куприн дон еренә Сумы театр труппаһы составында гастролгә килгән һәм Васильев тигән сәхнә псевдонимын йөрөткән. Новочеркасскиҙа труппа Атаман һәм Александровский урамдары мөйөшөндәге «Европейский» ҡунаҡханаһында урынлашҡан. Ҡунаҡхана эргәһендә Сумы труппаһы бер нисә спектакль күрһәткән театр, арыраҡ «Донская речь» гәзите редакцияһы урынлашҡан булған. Был гәзиттә (1899 йылдың декабре, 1900 йылдың ғинуары һәм феврале) Куприн үҙенең «Погибшая сила», «Ингельштадский палач» хикәйәләрен, очерк «В огне» очергын баҫып сығарған. Яҙыусы урындағы рәссамдар художниктар, атап әйткәндә, һуңғараҡ Рәсәйҙә генә түгел, Көнбайыш Европала билдәлелек алған Иван Иванович Крылов менән таныша. Үҙенең Донға артабанғы сәфәрҙәрендә (Ялтаға барғанда һәм кире ҡайтҡанда) Куприн Александр Иванович Сенный һәм Городовой урамдары мөйөшөндәге Крылов йортонда туҡтала. Үҙ сиратында, Крылов та үҙ ғаиләһе менән Куприндарҙа Гатчинда ҡунаҡта булған. 1912 йылда яҙыусы рәссамға үҙенең славян шрифты менән иҫтәлек яҙған хикәйәләр китабын бүләк итә:

Иоанну Иоанновичу Крылову - А.И. Куприн. Гатчина. 1912.

1899 йылдың декабрендә Александр Куприн труппаһы менән Дондағы Ростовҡа һәм Таганрогҡа килә. «Приазовский край» тигән популяр ростов гәзитендә Александр Ивановичтың «В недрах земных» хикәйәһе донъя күргән. Быуат башында тап Дондағы Ростовта Куприндың «Молох» повесы айырым баҫма булып сыҡҡан. Артабанғы йылдарҙа, бөтә Рәсәйгә билдәле яҙыусы Куприн дон еренән рпоезда бер нисә тапҡыр үткән. Ростов өлкәһенең күп ҡалалары һәм станицаларының урамдары һәм тыҡырыҡтары уның исемен йөрөтә.

Әҙәбиәт

Дон литературный. Писатели России. Шолоховский край. XIX—XXI вв.:справ. изд., Сост. Губанов Г. — Ростов н/Д, 2006. — 512 с. ISBN 5-481-00623-5

Һылтанмалар