Ниеминен Фолке Эйнович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

Эссэлэмэгэлэйкум уэ рэхмэтуллаhу уэ бэрэкэтуhy Кэзерле мухэрирзэр Ниеминен Фолке Эйнович (1931 йылдың 12 ноябре, Петрозаводск, АССР, СССР — 23 июль 2010, Пори, Финляндия) — рәссам, һынсы, портретсы, РСФСР-ҙың атҡаҙанған рәссамы.

Биография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1931 йылда Петрозаводскиҙа, Финляндияҙән сәйәси ҡасаҡтар Эйнор һәм Свеи Ниеминен ғаиләһендә тыуған. Атаһы - фин, әсәй — швед ҡыҙы. Уның атай-әсәе, фин коммунистары, 1930 йылда тыуған илдәрен ташлап Советтар Союзына эмиграцияға китергә мәжбүр була.

Булыуы 1933 йылда әтиһе Эйн вафатынан һуң әсәе менән Ленинградҡа күсеп килә.

1951 йылда уҡырға инә, 1957 йылда Ленинград юғары сәнғәт-сәнәғәт училищеһын тамамлай.

1957 йылда училищены тамамлағандан һуң, тағы бер ҡат Полкы Петрозаводскиға килә. Шул уҡ йылды ул үҙенең иң яҡшы эштәренең берһен — «Аҡ күлмәкле ҡатын-ҡыҙ» «Женщина в белом платье»ны башҡара.

1960 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы.

Карел АССР-ы Комсомолы премияһы лауреаты (1968), РСФСР-ҙың Атҡаҙанған рәссамы (1970).

1972 йылда уның «Тяжбуммашевцы» картинаһын (1969) һәм «С Новым годом, Ван дер Выйдет!» (Яңы йыл менән, Ван дер Выйдет!) натюрмортын Ленинградтың Рус музейы һатып ала. Ә «Сумерки в старом доме» («Иҫке йортта кис») (1971) эше Новокузнецк сәнғәт музейының даими экспозицияһының биҙәге булып тора. Ул йылдарҙа Ниеминен эштәре Свердловск, Ростов-на-Дону, Комсомольск-на-Амуре һәм башҡа бик күп музейҙар коллекцияларын тулыландыра.

1973 йылдан 1978 йылға тиклем Ниеминен Фолке Карелия АССР рәссамдар берлеген етәкләй.

1980 йылда Ниеминен Фолке Ленинград Рәссамдар берлегенә ҡабул ителә.

1983 йылдан алып, гомере аҙағына ҡәҙәр рәссам Финляндияла йәшәгән һәм эшләгән. Беренсе ваҡытта ул Хельсинкила йәшәй. Бер ни тиклем һуңыраҡ Ниеминен Питторески ҡалаһында, атаһының тыуған яғында урынлашҡан.

Финляндияла 25 йыл ғүмерендә Ниеминен Фолке 300-дән артыҡ әҫәр яҙған, уларҙың күбеһе заказ буйынса башҡарылған шәхси һәм Финляндияның йыйылмаларында урынлашҡан. Финляндия Рәссамдар союзы ағзаһы.

Күргәҙмәләре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Бөтөнсоюз (1961, 1962, 1970, 1971, 1972),
  • Бөтөн рәсәй (1957, 1960, 1966, 1967, 1970, 1977),
  • Карелия Республикаһы рәссамдарының Мәскәүҙә (1959, 1980) һәм Ленинградта (1972, 1980), автономиялар (1971), Төньяҡ-64-79, «Русский Север» төркеме (1971), Карелия Республикаһы рәссамдары — 1957 йылдан бирле,
  • Финляндияла (Варкаус — 1966, Кеми, Рованием — 1969).
  • «Оҡшашлыҡ һәм айырымлыҡтар сигендә» күргәҙмәһе (Петрозаводск, 2006)
  • «Тыумышы менән Суомидан» күргәҙмәһе (2007)

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Карелия: энциклопедия: в 3 т. / гл. ред. А. Ф. Титов. Т. 2: Т — П. — Петрозаводск: ИД «Петротрест», 2009. — 464 с.: ил., ир. — С. 278 ISBN 978-5-8430-0125-4 (т. 2)
  • Калинин Е. С. Художники Карел. — Петрозаводск, 2000. — 159 с.: ил. — С.152 ISBN 978-5-8430-0051-6