Нокалакеви
| Нокалакеви | |
| груз. ნოქალაქევი | |
| Нигеҙләү датаһы | 1 б.э.т. мең йыллыҡ |
|---|---|
 | |
| Рәсми атамаһы | ნოქალაქევი |
| Дәүләт |
 Грузия[1] |
| Административ үҙәге | Эгриси[d] |
| Административ-территориаль берәмек | Сенаки[d] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+4:00[d] |
| Урын | Самегрело — Земо-Сванети[d] |
 | |
 Нокалакеви Викимилектә | |
Нокалакеви - (грузинса:ნოქალაქევი) — һүҙмә-һүҙ ҡала булған ер; бор. грек. ἀρχαῖος πόλις — иҫке ҡала) — көнбайыш Грузияның ташландыҡ ҡала-нығытмаһы.
Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Нокалакеви - Грузияның Самегрело төбәгендәге Сенаки муниципалитетына ингән боронғо ҡала. Ул Эгриси батшалығының баш ҡалаһы булған, риүәйәттәр буйынса, аргонавтар шунда килгән.
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Элек-электән был урында грузин ҡалаһы урынлашҡан була. Грек авторҙары уны Археополис тип атай, тик унан алдараҡ яҙылған грузин хроникаларында "Цихе Годжи" исеме аҫтында билдәле булып ҡалған. Тарихи йылъяҙмаларға ярашлы, ҡалаға нигеҙҙе беҙҙең эраға тиклем III быуатта Эгриси эриставы Куджи һалған. Цихе Годжи беҙҙең эраның IV - VIII быуаттарында Эгрисиҙың баш ҡалаһы булған [2].
Византией менән фарсылар араһындағы һуғыштар башлыса ошо баш ҡала янында барған. Һуғыш ваҡытында ҡала ике ҡабат ҡамауҙа ҡала, әммә өсөнсө тапҡырында фарсылар уны яулап ала (554). Византия-эгриси ғәскәре берләшеп, тиҙҙән ҡаланы кире ҡайтара.
697 йылда Эгрисиҙа төп ғәрәпгарнизондары урынлаша. 737-738 йылдарҙа ғәрәп хәрби начальнигы Мәрүән II ҡаланы баҫып ала һәм уны емертә, халҡын ҡыра йәки төньяҡҡа ҡасып китергә мәжбүр итә. Күпселек халыҡ Ингури йылғаһы буйҙарына күсенә. Ғәрәп ябырылыуҙарынан һуң ҡала элекке әһәмиәтен юғалта һәм тиҙҙән ҙур булмаған ауылға әйләнә. Ауылдың икенсе үҫеш этабы башлана XVI—XVIII быуаттарҙа, бында Одиши хаким үҙенең резиденцияһы иткәс башлана.
Галерея[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ GeoNames (ингл.) — 2005.
- ↑ Нокалакеви
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ზაქარაია პ., ლომოური ნ., ლიქვინაძე ს., ნოქალაქევის ექსპედიციის 1973 წლის მუშაობის მოკლე ანგარიში, წიგნ.,:საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის არქეოლოგიური ექსპედიციები, ტ. 4, თბ., 1975
- ლომოური ნ., ეგრისის სამეფოს ისტოyhiyრია, ტბ., 1968
- ყაუხჩიშვილი ს., ლექციები ბიზანტიის ისტორიიდან, ტ. 1, თბ., 1948
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Нокалакеви
- Грузия, Нокалакеви (Цихегоджи) и Ноджихеви.
- Веб-страница музея
- Археополис // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)