Орангутандар

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Орангутандар
Орангутан
Орангутан
Фәнни классификация
Халыҡ-ара фәнни исеме

Pongo Lacépède, 1799

Төрҙәре
Ареал
изображение

Викитөркөмдә
Систематика

Викиһаҡлағыста
рәсемдәр

Орангутандар (лат. Pongo) — кеше һымаҡ маймылдар арауы, генетик код буйынса кешегә иң яҡыны.

Орангутандар — хәҙерге заманда йәшәүсе берҙән-бер Ponginae ырыуы[1], гигантопитек (Gigantopithecus) һәм сивапитек (Sivapithecus) юҡҡа сыҡҡан ырыуҙары. Орангутандар Африканан Көньяҡ-көнсығыш Азияға 15 млн. йыл элек күсенгәнәр.

Орангутандың буйы 150 см-ға етә. Тәне ҡуйы оҙон ҡыҙғылт-ерән йөн менән ҡапланған. Ата заттың ауырлығы 189 кг-ға етә, инә заттар 80 кг самаһы. Яңаҡтары ҙур алға сығып тора. Ҡолаҡ апраҡтары беләкәй.Ҡулдары оҙон, аяҡтары сағыштырмаса ҡыҫҡа. Аяҡ бармаҡтары эләктереп алыуға яраҡлашҡан. Орангутан тропик киңлектәрҙә йәшәй. Бөтә ғүмерен бейек ағастарҙа үткәрә. Ботаҡтан ботаҡҡа тотоноп тиҙ хәрәкәт итә. Ергә һирәк төшә, дүрт аяҡта хәрәкәт итә. Ояһын ағастың урта өлөшөндә, ерҙән 10-20 метр бейеклектә ҡора. Емештәр, ағас ҡайыры, япраҡтар менән туҡлана.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Биологический энциклопедический словарь под редакцией М. С. Гилярова и др., М., изд. Советская Энциклопедия, 1989.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Groves, Colin (2002). «A history of gorilla taxonomy». Gorilla Biology: A Multidisciplinary Perspective (Cambridge University Press) 3: 15–34. DOI:10.2277/0521792819.