Псков Кромы

Псков Кромы
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Псков
Архитектура стиле	Псковская архитектурная школа[d]
Мираҫ статусы	объект культурного наследия России федерального значения[d]
Псков Кромы Викимилектә

Псков Кром (Кремле) — Псковтың тарихи-архитектура үҙәге, Псков ҡәлғәһенең төп өлөшө. Пскова йылғаһының Бөйөк йылғаға ҡойған урындағы бейек һәм тар моронда урынлашҡан. 3 гектар майҙанды биләй.

Ҡаласыҡтың морон өлөшөндә башланғыс ултыраҡ беренсе мең йыллыҡтың уртаһына ҡарай. X—XII быуаттарҙа бында тупраҡ, ә бәлки, таш нығытмалар һәм ағас Троицкий соборы булған. Псков республикаһы (XIV — XVI быуат башы) осоронда Кремь үҙенең соборы, йыйылыу майҙаны һәм келәттәре менән псков еренең рухи, юридик һәм административ үҙәге булған

Кремль биләмәһе бейеклеге 6-8 м һәм ҡалынлығы 2,5 м алып 6,0 м тиклем (Кромдың алғы (көньяҡ) ағас ҡыйыҡ менән ҡапланған таш ҡәлғә диуарҙары менән уратып алынған. Кремлдең көнсығыш стенаһының оҙонлоғо — 435 м; көнбайыш стенаһы — 345. м. Көньяҡ стенаның оҙонлоғо 88 м тәшкил итә.

2013 йылда Псков Кромы (Кремле) "Рәсәй-10" медиаконкурсында еңеп, "Рәсәй символдары" унлығына инә.

Кромдың архитектура ансамбле

• Довмонтов ҡала (VIII—XVII вв.);
• «Перси» (Перша, йәки Довмонтов диуары) (Кромдың алғы диуары) (1337 (беренсе тапҡыр телгә алына), 1393—1424 йй. );
• Кремлдең көнсығыш һәм көнбайыш диуарҙары (XIV—XV быуаттар, XVII быуат);
• Захаб (захабень йәки охабень);
• Троицкий соборы (1682—1699 йй.);
• манара (XIX в.);
• Приказный палаталары (1692—1695, 1701 йылдар);
• дары баҙы;
• сиркәү әһелдәре йорто;
• ҡунаҡ йорто.

Кром һәм Довмонтов ҡала манаралары

• Власьевский манараһы;
• Рыбницкий манараһы (Изге ҡапҡалар өҫтөндә манара);
• Троицкий (Сәғәт) манараһы;
• Уртаса манара (1416—1419 йй.);
• Кутекром манараһы (Ҡыҙыл йәки Кутий усағы) (1399—1400 йй.);
• Яҫы манара;
• Довмонтов (Смердие) манараһы.

2010 йылдың 27 апрелендәге янғын ваҡытында Власьевский һәм Рыбницкий манараларының сатырҙары янып юҡҡа сыға

Иллюстрациялар

• 
  Троицкий соборы
• 
  Кремль һәм Псков йылғаһы
• 
  Кромда ҡылыс
• 
  Яҫы манара
• 
  Рәсәй банкының көмөш тәңкәһе, 2003 й.
• 
  Псков Кромының панорамаһы

Әҙәбиәт

• Окулич-Казарин Н. Ф. Спутник по древнему Пскову. — Псков. 1913.
• Алешковский М. Х. Каменные стражи: Путеводитель по древним крепостям / Худож. О. В. Титов. — Л.: Лениздат, 1971. — 176 с. — 32 500 экз. (обл.)
• Куликова И. А. Псковский кремль: Путеводитель. — Л.: Лениздат, 1972. — 76 с. — (Туристу о Пскове). — 50 000 экз.

Һылтанмалар

• Псковская крепость
• Псковский кремль 2010 йыл 11 ғинуар архивланған.
• Ансамбль Псковского Кремля 2009 йыл 3 ғинуар архивланған.