Салбар
- Ыштан бите бында йүнәтелә. Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Ыштан (мәғәнәләр).
Салбар (төр. pantolon, ингл. trousers) — был ир-аттар һәм ҡатын-ҡыҙҙар өсөн тәғәйенләнгән кейем, билдән аҫҡа табан ике аяҡ өсөн айырым урындары булған туҡыманан эшләнә. Билдән түбән кейелә торған балаҡлы өҫ кейеме. Салбарҙар төрлө фасон, стиль һәм материалдарҙа эшләнелә, көндәлек кейемдән алып, махсус эш кейеменә тиклем[1].
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Салбарҙың килеп сығыу тарихы меңдәрсә йылдарға барып тоташа. Тәүге салбарҙарҙың археологик табыштары беҙҙең эраға тиклем II мең йыллыҡҡа ҡарай. Уларҙы күберәк Көнсығыш һәм Урта Азия халыҡтары кейгән. Башта салбарҙар атҡа менеп йөрөгәндә уңайлы булһын өсөн ҡулланылған. Салбар тураһында тәүге тапҡыр боронғо фарсылар һәм скифтар яҙмаларында телгә алына, улар һыбай йөрөү өсөн киң салбар кейгән. Боронғо Грецияла һәм Боронғо Римдә салбар вәхшиҙәр кейеме тип һаналған һәм уны ҡолдар һәм һалдаттар ғына кейгән. Көнсығыш Европаға салбарҙар күсмә халыҡтар, шул иҫәптән башҡорттар, ҡаҙаҡтар һәм башҡа төрки халыҡтар аша таралған. Урта быуаттарҙа һәм ренессанс дәүерендә салбарҙар ир-ат кейеме булараҡ ныҡлы урын алған. Ҡатын-ҡыҙҙарҙың салбар кейеп йөрөүе XX быуатҡа ғына тура килә.
Төрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Салбарҙар төрлө булыуы менән айырыла:
Классик салбарҙар — офис эшмәкәрлеге һәм рәсми саралар өсөн.
Джинсы салбарҙар — көндәлек кейем, иркен һәм ныҡлы туҡыманан эшләнгән.
Спорт салбарҙары — спорт менән шөғөлләнгәндә кейелә, уңайлы һәм һуҙылмалы материалдан эшләнгән.
Эш салбарҙары — махсус эштәр өсөн тәғәйенләнгән, махсус кеҫәләр һәм нығытмалары була.
Материалдары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Салбарҙар төрлө материалдарҙан эшләнә:
- Мамыҡ — йомшаҡ һәм һулыш ала торған материал.
- Йөн — йылы һәм уңайлы.
- Синтетик материалдар — спорт һәм эш кейемдәрендә ҡулланыла.
- Күн — ныҡлы һәм стильле, байрам һәм махсус саралар өсөн.
Салбарҙы ҡарау һәм һаҡлау
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Салбар яҡшы торошта булһын өсөн улар тураһында хәстәрлек күреү мөһим:
- Етештереүсенең тәҡдимдәренә ярашлы, салбарҙы нескә режимда йыуырға
- Уртаса йылытыу режимын ҡулланып, салбарҙы тышҡы яҡтан үтекләргә
- Салбарҙы шкафта һаҡлағыҙ, аҫылмалыларға элеп ҡуйығыҙ йәки нескә итеп бөкләгеҙ
- Салбарҙарҙы даими таҙартыу һәм яңыртыу, бигерәк тә тубыҡ һәм ултырыу өлкәһендә
Ҡулланыу
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Салбарҙарҙың күп төрлө булыуы уларҙың төрлө шарттарҙа һәм маҡсаттарҙа ҡулланылыуына бәйле. Улар эшкә, спортҡа, ялға, байрамдарға һәм көндәлек кейеү өсөн яраҡлы. Һәр төрлө шарттарға яраҡлы салбарҙарҙы дөрөҫ һайлау кейемдә уңайлыҡ һәм стилде тәьмин итә.
Фотогалерея
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]-
Салбар кейгән скиф
-
Салбар кейгән ҡатын-ҡыҙҙар, Сидней, 1946 йыл
-
Ирҙәр салбарының деталдәре
-
Зәңгәр джинсылар – эш салбарҙары итеп эшләнгән, ә бөгөн шулай уҡ классик көндәлек салбарҙар һынала
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты. Башҡорт теленең академик һүҙлеге. IV Том. — Өфө: Китап, 2012. — С. 368-се б..
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- History of Trousers. Encyclopedia Britannica Encyclopedia Britannica
- The Evolution of Trousers Fashion History Timeline
- Trousers Through the Ages Fashion Encyclopedia(недоступная ссылка)
- The Cultural Significance of Trousers Cultural Studies Journal(недоступная ссылка)