Эстәлеккә күсергә

Төп йылға

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Миссисипи бассейны,төп йылға ҡуйы күк төҫтә
Төп йылға
Рәсем

Баш йылға, төп йылға - (рус. основная река, главная река) — ҡабул итеүсе һыу бассейнына ҡоя торған йылға системаһының [1], сүлдәрҙә һәм һаҙлыҡтарҙа ағымды юғалта торған төп һыу ятҡылығын аңлата торған гидрологик термин[2].. Йылға бассейнында төп йылғаны билдәләү йылғаларҙың иң ҙурын (оҙонон) һәм иң юғары тәртипкә эйә булғанын табыу юлы менән эшләнә[3]. . Ҡағиҙә булараҡ, төп йылға - ҙурлығы яғынан да, һыу күләме яғынан да иң ҙур йылға[4].

Башҡортостандың төп йылғаһы һәм бассейндар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостандағы иң ҙур йылға һәм төп һыу юлы Ағиҙел йылғаһы - ((тыңлау) ; шулай уҡ Иҙел[5]; рус. Белая; удм. Тӧдьы Кам; ялан мари Ош Виче; татар. Агыйдел).

Башҡортостан йылғалары башлыса Кама һәм Яйыҡ һыу бассейны округтарына ҡарай. Нөгөш, һаҡмар, Әй йылғаларының үҙ бассейндары, уларға ағып төшә торған төп йылғалар бар.

  1. Река материнская. Справочник дорожных терминов.
  2. Vladimir Kotlyakov, Anna Komarova. 3643 main stream; trunk stream // Elsevier's Dictionary of Geography: in English, Russian, French, Spanish and German. — Moscow: Elsevier, 2006-12-20. — С. 434. — ISBN 978-0-444-51042-6.
  3. В.Н. Михайлов, М.В. Михайлова. Приток. — статья из научно-популярной энциклопедии «Вода России».
  4. Щукин, И. С. Четырёхъязычный энциклопедический словарь по физической географии. — Москва, 1980.
  5. «В башкирском фольклоре и в разговорной речи Иҙел»

    — Словарь топонимов Республики Башкортостан. Уфа: Китап, 2002. — 256 с. — С. 23.

  • Benke, Arthur C., ed., and Cushing, Colbert E., ed. (2005). Rivers of North America. Burlington, Massachusetts: Elsevier Academic Press. ISBN 0-12-088253-1.
  • Patrick, Ruth (1995). Rivers of the United States: Volume II: Chemical and Physical Characteristics. New York: John Wiley & Sons. ISBN 0-471-10752-2.