Урюпин йорто
| Урюпин йорто | |
 | |
| Дәүләт |
 Украина |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Харьков |
| Урынлашҡан урамы | Рымарская улица[d] |
| Ҡат һаны | 1 |
| Мираҫ статусы | памятник архитектуры местного значения[d] һәм Памятник градостроительства Украины местного значения[d] |
 | |
 Урюпин йорто Викимилектә | |
Урюпин йорто (укр. Будинок Урюпіна) — Харьков ҡалаһында бер ҡатлы бина. Ҡалала һаҡланып ҡалған иң боронғо торлаҡ бина булып тора[1][2][3]. Урындағы әһәмиәткә эйә булған архитектура һәм ҡала төҙөлөшө ҡомартҡыһы.
Йорт Рымарский, 4. урамында урынлашҡан.
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Йорт ХVIII быуат аҙағында төҙөлгән. 1799 йылдан 1805 йылға тиклем бинаның хужаһы булып Харьков ҡалаһы башлығы Урюпин Егор торған. Әммә, башҡа мәғлүмәттәр буйынса, йорт Харьков ҡалаһы башлығына ҡарамаған[4]. XIX быуаттың икенсе яртыһында йәшәгән йортта статский советник Кульчицкий йәшәгән. 1902 йылдан, иренең вафатынан һуң, бинаға Е.В.Кульчицкая хужа була. 1913 йылда йортто коллеж сәркәтибе М. Н. Починков, ә 1916 йылда — хоҡуҡ кандидаты Матеуш Маркович Морухович һатып ала. 1918 йылдың 15 февралендә йорт Беренсе рәсәй страховкалау йәмғиәтенә күсә[5].
1998 йылда бина Харьков производство оҫтаханаһына тапшырыла[6]. 2000 йылдар башында бинаның аҫҡы өлөшө керамик плиткалар менән ҡаплана, тәҙрә киңәйтелә, шулай уҡ йорттоң тышҡы яғын бик күп рекламалар ҡаплай[7][8].
2004 йылдың 20 авгусында Харьков ҡалаһының 350-йыллыҡ байрамы ваҡытында йорттоң фасадына Урюпин Егор хөрмәтенә мемориаль таҡта ҡуйыла[9][10]. Таҡтаның скульпторы В. С. Кочмар була.
2018 йылдың 31 майында Харьков ҡала Советы бинаның фасадына украин философы Григорий Сковорода хөрмәтенә иҫтәлекле мемориаль таҡтаташ ҡуйырға ҡарар ҡабул итә[11].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Лейбфрейд, Александр Юрьевич. ПАМЯТНИК старины: [О доме Е. Е. Урюпина на Рымарской, 4] // Торг. газ. — 1997. — 7-14 авг. — С.25, 2 фот. — (Первая столица).