Ҡаймалы аусы

Ҡаймалы аусы
Ата үрмәксе Инә үрмәксе
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Ярым бүлек:  Беренсел ауыҙлылар Рангаһыҙ:  Ҡау һалыусылар Тип:  Быуынтыҡ аяҡлылар Подтип:  Хелицерлылар Класс:  Үрмәксе һымаҡтар Отряд:  Үрмәкселәр Ярым отряд:  Opisthothelae Инфраотряд:  Аранеоморфные пауки Клада:  Neocribellatae Серия:  Entelegynae Ғаилә өҫтө:  Lycosoidea Ғаилә:  Пизаурид үрмәкселәр Ырыу:  Dolomedes Ырыу:  Ҡаймалы аусы
Халыҡ-ара фәнни исеме
Dolomedes fimbriatus (Clerck, 1757)
Ареал
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр ITIS   878491 EOL   1198589

Ҡаймалы аусы, доломед (лат. Dolomedes fimbriatus, (рус. Охотник каёмчатый) — Pisauridae ғаиләһенән пранеоморф үрмәкселәр төрө . Евразияла таралған, Рәсәйҙең Европа өлөшөндә таралған.

Инә доломедтың оҙонлоғо − 13-18 мм, ата заттыҡы — 10-12 мм. Баш күкрәк һәм ҡорһағы ҡыҙғылт көрән төҫтә, ян ҡырыйҙары буйлап һары һыҙыҡтар һуҙылған, аяҡтары һары, ҡара төксәле. Доломед, башҡа үрмәкселәрҙән айырмалы булараҡ, ау йәтмәләре ҡормай, ә ҡорбанын эҙәрлекләй. Һыуҙа һәм һыу янында йәшәүсе бөжәктәр менән туҡлана. Һыу өҫтөнән яҡшы йүгерә, йөҙә һәм сума. Ҡайһы ваҡыт бәләкәй балыҡ , сүмесбаштарға һөҗүм итә. Аталаныуҙары яҙ була. 3-4 аҙнанан һуң инә доломед әҙерләнгән куҙыға 500—600 йомортҡа һала. Нәҫел барлыҡҡа килгәнсе, хелицерҙары менән тотоп, ул уны бөтә ерҙә лә үҙе менән йөрөтә йәки яр буйы үҫемлектәренә аҫып ҡуя һәм һаҡлай. Йәш үрмәкселәр йәй уртаһында сыға. Ағымһыҙ һыу буйҙарында, һаҙлыҡ үҫентеләре араһында йәшәй. Лишайниклы мүкле, еләкле наратлыкларны, уҫаклыҡ һәм һыу баҫа торған болындарҙы үҙ итә.

Сығанаҡ

• Татар энциклопедияһы. Ҡазан, 2008  (тат.)

Әҙәбиәт

• В. Е. Соколов Жизнь животных. Быуынтыҡ аяҡлылар / под редакцией М. С. Гилярова, Ф. Н. Правдина. — 2-е изд. — М.: Просвещение, 1984. — Т. 3. — С. 68. — 463 с. — 300 000 экз.