Ҡансура (станция)
| Ҡансура | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Ҡыуандыҡ районы[1] һәм Орск өйәҙе |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+05:00[d] |
| Халыҡ һаны | 50 кеше (2010) |
| Почта индексы | 462205 |
 | |
Ҡансыра, Ҡансура (рус. Канчерово) — Рәсәй, Ырымбур өлкәһе Ҡыуандыҡ ҡала округындағы тимер юл станцияһы.
Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Тимер юл станцияһы Һаҡмар йылғаһының һул яҡ ярында округ үҙәге Ҡыуандыҡ ҡалаһынан яҡынса 15 километр алыҫлыҡта көнбайыш — төньяҡ-көнбайыштараҡ урынлашҡан.
Климаты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Уртаса-континенталь климатлы. Йыл миҙгелдәре аныҡ айырылып тора. Район буйынса уртаса температура +4,0оС -тән +4,8оС-ҡа тиклем үҙгәрә. Йылдың иң һалҡын айы — ғинуарҙа уртаса айлыҡ температура яҡынса −20,5оС — 35 оС. Атмосфера яуым-төшөмө бер йыл эсендә 300-ҙән алып 450—550 миллиметрға етә, бер үк ваҡытта күпселек өлөшө яҙғы-йәйге осорға (70 процент самаһы) тура килә. Ҡар япмаһы ярайһы тотороҡло, уның уртаса 150 көн дауамында ята[2].
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Станция яҡында урынлашҡан Башҡорт Ҡансыраһы (рус. Башкирское Канчерово) ауылы буйынса аталып йөрөй. Станцияға 1910-сы йылдарҙа тимер юлы үткәргәндә нигеҙ һалына[3]. 2016 йылға тиклем Ҡыуандыҡ районы Ейәнсура ауыл Советы составында булған, муниципаль берәмектәрҙе үҙгәртеп ҡорғандан һуң Ҡыуандыҡ ҡала округына ингән.
Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡансыра атамаһы Ҡансура тигән антропонимдан килеп сыҡҡан. Башҡорт Ҡансыраһы ауылы Ҡансыра (Ҡансура, Ғәбйәлил) тигән варианттарҙа документтарҙа тәүге тапҡыр 1773 йылда[4][5] телгә алына.
Ҡансура — хан+сура һүҙҙәренән барлыҡҡа килгән; батыр, ҡыйыу, шулай уҡ хаким тигән мәғәнәләргә эйә[6]
Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
2002 йылда даими рәүештә йәшәүселәр 100 кеше тәшкил иткән (урыҫтар 82 %) , 2010 йылда — 50[7].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ ОКТМО (урыҫ)
- ↑ Схема территориального планирования муниципального образования Кувандыкский район. Материалы по обоснованию (2011).(недоступная ссылка)
- ↑ Стрельников С.М. Кувандыкский край в географических названиях. — Златоуст: Издательство С. М. Стрельникова, 1994.
- ↑ Абсалямова Ю. А. Оренбургские башкиры: историко-этнографическое исследование. — Уфа, 2016. — С. 27, 62. — 184 с. — ISBN 978-5-9613-0424-4.
- ↑ Населенные пункты оренбургских башкир, входившие в Оренбургскую губернию // Башкирская энциклопедия.
- ↑ Т. Кусимова, С. Бикҡолова. Башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006 — 70-се бит
- ↑ Численность и размещение населения Оренбургской области. Статистический сборник // Оренбургстат. — 2012.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Стрельников С.М. Кувандыкский край в географических названиях. — Златоуст: Издательство С. М. Стрельникова, 1994.