Үрғуян

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Урғуян
Үрғуян
Фәнни классификация
Батшалыҡ: Хайуандар
Тип: Хордалылар
Суб-тип: Умыртҡалылар
Класс: Һөтимәрҙәр
Инфракласс: Плаценталылар
Отряд: Ҡуян һымаҡтар
Ғаилә: Ҡуяндар
Ырыу: Ҡуяндар
Төр: Үрғуян
Латинса исеме
Lepus europaeus (Pallas, 1778)
Ареал
рәсем
ITIS 552501
NCBI 9983
Халыҡ-ара Ҡыҙыл китап
en:Least Concern
Ҙур хәүеф янамай
IUCN 3.1 Least Concern : / 41280

Үрғуян (лат. Lepus europaeus) — һөтимәрҙәр ырыуындағы, ҡуяндар ғаиләһендәге йенлек.

Ҡылыҡһырлама[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Эре ҡуяндар нәҫеленән. Кәүҙәһенең оҙонлоғо 57—68 см; ауырлығы 4—6, һирәк осраҡта хатта 7 кг тарта. Рәсәй биләмәһендә иң эре ҡуяндар Себерҙә һәм Көнсығыш себерҙә осрай. Аҡ ҡуяндан оҙон ҡолаҡлы, ҡойроғоноң да оҙонораҡ булыуы менән айырыла. Йомшаҡ ҡарлы, шулай уҡ ҡар ҡатламы йоҡа булған урындарҙы үҙ итә. Йәй көнөндә тиреһе һоро, ерән һоро төҫтәрҙә була. Тыштан ялтырап тора.

Үрғуян

Төләүе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡа ҡуяндар кеүек үк үрғуян марттың икенсе яртыһында (75—80 көн) һәм ноябрь аҙағында. Әгәр ҡыш йылы килһә декабрҙә лә төләйҙәр.

Йәшәү рәүеше[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Яланда һәм далала йәшәй. Төнгө йәшәү тормошон алып бара. Төрлө үҫемлектәр менән туҡлана. Йөклөлөк ваүыты 4-48 көн. Инә үрғуян йылына 2-4 тапҡыр үрсем килтерә. 1-6-шар бала тыуҙыра.

Үрғуян өшәләге.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Белорусс купюраһы 1 рубль «ҡуян», 1992