Әстрәхән имәне

Әстрәхән имәне
	Әстрәхән имәне
Был таксон организмы	Q. robur[d]
Нигеҙләү датаһы	1570
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Әстрәхән
Урын	Әстрәхән
Адрес	General Gerasimenko street һәм ул. Генерала Герасименко

Әстрәхән имәне (оҙаҡ ваҡыт яңылыш « Петр I имәне» тип аталған) — ботаник тәбиғәт ҡомартҡыһы, Әстерхандын Генерал Герасименко урамында тора. Ҡала биләмәһенең иң боронғо ағасы булып иҫәпләнә — уның йәше, белгестәр баһалауы буйынса, 448 йылда тәшкил итә (2018 йылға ҡарата).

Тарих

Оҙайлы ваҡыт, ағасты батша Петр I 1722 йылда, Әстрәхәнға визит менән килгән саҡта, ултыртҡан тип йөрөтәләр була, әммә һуңынан асыҡланыуынса, был имән батша визитынан быуат ярымға өлкәнерәк булып сыға^[1].

2011 йылдың ғинуарында Әстрәхән мэрияһы төбәктең тәбиғәтен һәм тирә-яҡ мөхитте һаҡлау хеҙмәте ярҙамында имәнгә тере тәбиғәт ҡомартҡыһы статусын биреүгә заявка ебәрә^[2]. 2012 йылдың авгусында Бөтә Рәсәй «Ағастар — һәйкәл тере тәбиғәт һәйкәлдәре» программаһы сертификация комиссияһы ҡарары менән имәнгә Бөтә Рәсәй әһәмиәтендәге тере тәбиғәт ҡомартҡыһы статусы бирелә^[3]. 2012 йылдың декабрендә уны Рәсәйҙең ҡарт ағастары реестрына индереләр^[4]. «Сәләмәт урман» ағасҡа экспертиза яһау белгестәре ағасҡа диагностика үткәрәләр һәм уның аныҡ йәше — 443 йыл тип билдәләйҙәр^[5]^[6]. 2016 йылдың 12 сентябрендә «Рәсәй йыл ағасы» исеменә дәғүә итеүсе 12 ағас исемлегенә был имәнде индерәләр, артабан ул Чехия экологик фонды үткәргән «Европа 2018 йыл ағасы» конкурсында ҡатнашырға хоҡуҡлы була^[7].

Тасуирлама

Ағастың төрө — черешчатый имән. Бейеклеге 11 метр самаһы. Олононоң йыуанлығы — 5 метр. Ағас нигеҙенең диаметры — 7,25 метр. Өҫтәге ҡыуыш йәшен һуғыу һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. 1950-сы йылдарҙа йәшен һуғыу һөҙөмтәһендә сыҡҡан янғындан имәндең осонда ҡыуыш барлыҡҡа килә^[8]. Йыл һайын ағас емеш бирә^[9].

Ағас эндемик булып иҫәпләнә, сөнки Волга йылғаһының һыубаҫар туғайҙарында тәбиғи имән урманы ҡаланан 360 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[10].

Ағас янында яҙыулы табличка ҡуйылған: "Бөтә Рәсәй әһәмиәтендәге тере тәбиғәт һәйкәле . Имән (Quercus sp. L.). Йәше (443 йыл). Рәсәй Федерацияһының милли тәбиғәт мираҫын һаҡлау Советының «Ағастар — тере тәбиғәт һәйкәле» Бөтә Рәсәй программаһы һағы аҫтында тора. НПСА «Сәләмәт урман» Ағастар экспертизалау үҙәге тарафынан 2013 йылда тикшерелгән һәм диагностикаланған… "^[11].

Шулай уҡ ҡарағыҙ

Билдәле һәм легендар ағастар исемлеге

Иҫкәрмәләр

↑ Галина Годунова. В Астраханской области взяли под охрану дубовый оазис (билдәһеҙ). Российская газета (14 октябрь 2013). Дата обращения: 28 май 2017.
↑ Астраханский дуб-гигант стал памятником живой природы (билдәһеҙ). Regnum (15 ноябрь 2013). Дата обращения: 28 май 2017.
↑ Астраханский дуб-старожил получил статус памятника природы (билдәһеҙ). РИА Новости (31 август 2012). Дата обращения: 28 май 2017.
↑ Татьяна Алексеева. Ученые подсчитали точный возраст легендарного дуба в Астрахани — ему 443 года (билдәһеҙ). Комсомольская правда (3 август 2013). Дата обращения: 28 май 2017.
↑ 11.09.2012 (билдәһеҙ). НПСА "Здоровый лес". Дата обращения: 28 май 2017.
↑ Астраханский "Дуб Петра I" оказался на 100 лет старше императора (билдәһеҙ). РИА Новости (2 август 2013). Дата обращения: 28 май 2017.
↑ Конкурс «Российское дерево года» (урыҫ). Всероссийская программа "Деревья – памятники живой природы" (23 сентябрь 2016). Дата обращения: 16 август 2017.
↑ Астраханский дуб — памятник живой природы (билдәһеҙ). Астрахань.Ru. Дата обращения: 28 май 2017.
↑ Астраханский «Дуб Петра I» оказался гораздо более древним, чем считалось раньше (билдәһеҙ). Первый канал (14 август 2013). Дата обращения: 28 май 2017.
↑ Дуб черешчатый (Quercus robur L.) (билдәһеҙ). Всероссийская программа "Деревья – памятники живой природы". Дата обращения: 1 сентябрь 2017. 2017 йыл 1 сентябрь архивланған.
↑ В Астрахани открыли памятник живой природы всероссийского значения (билдәһеҙ). Астраханская область.РФ (18 ноябрь 2013). Дата обращения: 28 май 2017. 2017 йыл 29 август архивланған.

Һылтанмалар

Ағас тоҡомдары: черешчатый имән (Quercus robur L.) 2017 йыл 1 сентябрь архивланған.

[1] Галина Годунова. В Астраханской области взяли под охрану дубовый оазис (билдәһеҙ). Российская газета (14 октябрь 2013). Дата обращения: 28 май 2017.

[2] Астраханский дуб-гигант стал памятником живой природы (билдәһеҙ). Regnum (15 ноябрь 2013). Дата обращения: 28 май 2017.

[3] Астраханский дуб-старожил получил статус памятника природы (билдәһеҙ). РИА Новости (31 август 2012). Дата обращения: 28 май 2017.

[4] Татьяна Алексеева. Ученые подсчитали точный возраст легендарного дуба в Астрахани — ему 443 года (билдәһеҙ). Комсомольская правда (3 август 2013). Дата обращения: 28 май 2017.

[5] 11.09.2012 (билдәһеҙ). НПСА "Здоровый лес". Дата обращения: 28 май 2017.

[6] Астраханский "Дуб Петра I" оказался на 100 лет старше императора (билдәһеҙ). РИА Новости (2 август 2013). Дата обращения: 28 май 2017.

[7] Конкурс «Российское дерево года» (урыҫ). Всероссийская программа "Деревья – памятники живой природы" (23 сентябрь 2016). Дата обращения: 16 август 2017.

[8] Астраханский дуб — памятник живой природы (билдәһеҙ). Астрахань.Ru. Дата обращения: 28 май 2017.

[9] Астраханский «Дуб Петра I» оказался гораздо более древним, чем считалось раньше (билдәһеҙ). Первый канал (14 август 2013). Дата обращения: 28 май 2017.

[10] Дуб черешчатый (Quercus robur L.) (билдәһеҙ). Всероссийская программа "Деревья – памятники живой природы". Дата обращения: 1 сентябрь 2017. 2017 йыл 1 сентябрь архивланған.

[11] В Астрахани открыли памятник живой природы всероссийского значения (билдәһеҙ). Астраханская область.РФ (18 ноябрь 2013). Дата обращения: 28 май 2017. 2017 йыл 29 август архивланған.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]