GPS

GPS
	GPS
Дәүләт	Америка Ҡушма Штаттары
Хеҙмәтләндереүсе	Космические силы США[d]
Рәсми сайт	gps.gov
ACM коды (2012)	10011559
	GPS Викимилектә

Ҡалып:Система спутникового позиционирования GPS (ингл. Global Positioning System — глобаль позиция билдәләү системаһы, Джи Пи Эс тип уҡыла) — араны, ваҡытты һәм WGS 84 бөтә донъя координаттар системаһында объекттың урынын билдәләүсе навигацияның спутник системаһы. Һауа торошона ҡарамай Ерҙә бар нөктәләрҙә лә объекттың (полюсҡа яҡын ерҙәрҙән тыш) һәм ер тирәләй космос киңлегендә урынын, йүнәлешен һәм тиҙлеген билдәләү мөмкинлеген бирә. АҠШ оборона министрлығы тарафынан эшләнгән һәм ҡулланылыусы система, хәҙерге ваҡытта башҡа маҡсаттарҙа ла ҡулланыла — тик навигатор йәки башҡа GPS-тотоусы аппарат (мәҫәлән, смартфон) ҡына кәрәк.

Системаны ҡулланыуҙың төп принцибы— навигация спутнигының синхронлаштырылған сигналын ҡулланыусы антеннаһы тарафынан ҡабул итеүҙең ваҡытын бер нисә тапҡыр үлсәп, объекттың урынын билдәләү.Өс киңлектәге координаттарҙы билдәләү өсөн GPS- алғысҡа дүрт тигеҙләмә кәрәк: «расстояние равно произведению скорости света на разность моментов приёма сигнала потребителем и момента его синхронного излучения от спутников»: $|\mathbf {r} -\mathbf {a} _{j}|=c(t_{j}-\tau )$ .

Здесь:

\mathbf {a} _{j}

— радиус-вектор

{j}

-го спутника,

t_{j}

— момент времени приёма сигнала от

{j}

-го спутника по часам потребителя,

\tau

— неизвестный момент времени синхронного излучения сигнала всеми спутниками по часам потребителя,

c

— скорость света,

\mathbf {r}

— неизвестный радиус-вектор потребителя.

Иҫкәрмәләр

Әҙәбиәт

Александров И. Космическая радионавигационная система НАВСТАР (рус.) // Зарубежное военное обозрение. — М., 1995. — № 5. — С. 52—63. — ISSN 0134-921X.
Козловский Е. Искусство позиционирования // Вокруг света. — М., 2006. — № 12 (2795). — С. 204—280.
Шебшаевич В. С., Дмитриев П. П., Иванцев Н. В. и др. Сетевые спутниковые радионавигационные системы / под ред. В. С. Шебшаевича. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Радио и связь, 1993. — 408 с. — ISBN 5-256-00174-4.