Нове-Место (Братислава)
| Нове-Место | |
| словак. Nové Mesto | |
| Герб | |
 | |
 | |
| Рәсми атамаһы | Nové Mesto |
|---|---|
| Дәүләт |
 Словакия[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Братислава |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d] |
| Хөкүмәт башлығы | Rudolf Kusý[d] |
| Халыҡ һаны | 44 458 кеше (1 ғинуар 2021)[2] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 137 метр[3] |
| Майҙан | 37,48 км² |
| Почта индексы | 831 01, 831 02, 831 03 һәм 831 04 |
| Рәсми сайт | banm.sk |
 | |
| Иң тәүге яҙма ваҡыты | 1279[4] |
| Урындағы телефон коды | 02 |
| Номер тамғаһы коды | BA, BL һәм BT |
 | |
 Нове-Место Викимилектә | |
Нове Место — Словакияның Братислава ҡалаһы Братислава III районының бер өлөшө, Старое Место (Элекке ҡала) ҡалаһынан төньяҡҡа һәм Кесе Карпат тау массивынан төньяҡ-көнбайышҡа табан, төньяҡ-көнсығыш һәм көньяҡ өлөштәрҙең киҫешкән ерендәге Дунай уйһыулығында, тауҙар башланған ерҙәр араһында һәм Дунайҙың элекке үҙәнендә урынлашҡан[5] Рач, Вайнора, Ружин, Ламач һәм Загорска Бистрица ҡалаларының өлөштәре менән сиктәш.
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Сығышы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]13 быуатта тәүге тапҡыр яҙма телгә алына. Уның компакт сиктәре хәҙерге йәшәү сифатында түгел, ә оҙаҡ ваҡыт ауыл характерлы була. Район аша Братиславанан Модра, Вайнора һәм Трнава менән Нитраға табан өс юл үтә. Кесе Карпат тауҙары районға ҡағылмай. бары тик Млинский үҙәненең өҫтөнә генә тейеп үтә en.[6] Район sk 18-се быуатта ғына пошлиналар йыйған «mýto» (мытарь, һалым): мыта Рачански, en мыта Трнавске ике скверы арҡаһында ҡала тип иҫәпләнә башлай en.[6] 19 быуатта район Nádorváros исемен ала. Шул уҡ ваҡытта районда бер нисә фабрика төҙөлә, шул иҫәптән Штейн һыра заводы (1872—1873), «Фигаро» шоколад фабрикаһы (1896) һәм 1873 йылда Нобелдең динамит заводы[7] 20 быуат башында район бик йылдам төҙөлә башлай.
Райондың барлыҡҡа килеүе
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Илдәге социаль үҙгәрештәр һөҙөмтәһендә 1989 йылдың 13 сентябрендә Братислава ҡалаһын райондарға бүлеү тураһындағы Указға ярашлы Нове-Место районы барлыҡҡа килә. Указға ярашлы рәүештә башҡарма власть органдары (мэр, ҡала советы, муниципалитет һәм башҡалар) шулай уҡ 17 район барлыҡҡа килә, ҡала биләмәһе уставына ярашлы юридик рәүештә уларҙың бурыстары билдәләнә. Элеккке Братислава III районы өс өлөшкә бүленә: Нове-Место, Рач һәм Вайнора. Нов-Место биләмәһе ике кадастр урынында барлыҡҡа килә — Нове-Место һәм Винограды. 1991 йылдың 11 июлендә ҡала советы тарафынан улар сиктәренең күсермәләре раҫлана[5]. Нове-Место муниципалитеты 1990 йылдың 23-24 ноябрендә урындағы һайлауҙарҙан һуң барлыҡҡа килә. Райондың беренсе мэры Милош Ламперт була. Район советының яңы составында 44 кеше, башлығы итеп Стефан Цифра тәғәйенләнә. 2010 йылдың 22 июнендә ҡабул ителгән резолюцияға ярашлы 2010—2014 йылдар осоронда Нове-Место муниципалитетының урындағы советына 4 һайлау округы буйынса 42 һайлау участкаһында 25 ағза һайлана[8]. Халыҡ иҫәбе буйынса (1991) районы Нове-Место районында 40125 кеше даими йәшәй, шула иҫәптән Нове-Местола−31712 кеше һәм Виноградыҙа-8413 кеше йәшәй.
Мэрҙары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- 1990—1994 — Милош Ламперт (VPN, KDH)
- 1994—2010 — Ричард Фриммель (NEKA)
- 2010 — хәҙер. — Рудольф Кусы(NEKA)[9]
Административ бүленеше
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Кадастр бүленеше
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Нове-Место районы ике кадастр өлкәләренән тора:
- Нове-Место — 984,6 гектар майҙанда
- Винограды — 2763,6 гектар майҙанда
Территориаль берәмек ваҡ кадастр зонаһына түбәндәге тәртиптә бүленгән: райондар, ҡала райондары һәм ҡала блогы[10]
Биҫтәләре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Нове-Место биҫтәләре: Nové Mesto-západ, Pasienky, Zátišie, ulica Račianska-sever, Istrochem, dvor Jurajov, cesta Stará Vajnorská. Винограды биҫтәләре: Колиба, Kramáre, Nad Bielym Krížom, Lesopark.
Тарихи райондары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Район рәсми булмаған 4 өлөшкә бүленә:
- Ahoj
- Jurajov dvor
- Колиба — йәшеллек һәм рекреацион зоналары өҫтөнлөк иткән район, бында (Filmové ateliéry Koliba), Камзик убаһы һәм канат юлыурынлашҡан, иң түбәндәге станцияһы «Железна студенка»)
- Kramáre — Словакияның мәғариф министрлығы һәм һаулыҡ һаҡлау министрлығы урынлашҡан
- Mierová kolónia
- Pasienky — «Пасиенка» спорт комплексы, «Кухайда» бассейны, «Полюс Сити Центр» яңы сауҙа үҙәге
- Kuchajda
- Винограды
Спорт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Икенсе донъя һуғышы ваҡытында Петржалка нацистар Германияһы оккупацияһы аҫтында тора һәм ҡаланың бөтә спорт ҡоролмалары улар тарафынан юҡҡа сығарыла, шунлыҡтан һуғыш тамамланғас ҡалала яңы спорт объекттарын төҙөүгә тотоналар, ул яңы спорт объекты Тегельне поле булараҡ билдәле, ә һуңынан Пасиенокта ла спорт оъекттары төҙөлә[11] . 1939 йылда беренсе бассейн төҙөлә. 1939—1944 йылдарҙа футбол стадионы, ФК «Слован» йорт аренаһы, тағы ла «Пасиенки» стадионы, 1962 йылда ҡышҡы спорт төрҙәре стадионы «Ондрей Непела» төҙөлә, хәҙер ул Самсунг Арена тип атала. Шулай уҡ велосипед стадионы (1946), Пасиенки ябыҡ бассейны (1973), «Младост» спорт залы (1987) һәм Милли теннис үҙәге[12] (2003) барлыҡҡа килә.
Иҫтәлекле урындары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Нов-Местонан алыҫ түгел урында Кесе Карпат тауҙары тора, Братислава урман паркы бар. «Камзик» телебашняһы — шул уҡ исемдәге убала төҙөлгән ҡалалағы иң бейек ҡоролма. Тауға автомобилдә генә түгел, ә поезда ла күтәрелергә мөмкин. Муниципалитеттың гербы вокзал бинаһында урынлашҡан. Нова доба биҫтәһе заманса архитектура өлгөлө. 1999—2001 йылдарҙа Кухайда күле янында Словакияның беренсе сауҙа үҙәге — Полюс Сити Центр барлыҡҡа килә. Нов-Местола ике тимер юл станцияһы «Нове-Место» һәм «Винограды» бар. Братиславаның үҙәк тимер юл вокзалы «Главна станция» en — боронғо һәм яңы ҡала сиктәрендә урынлашҡан.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Lacika Ján. Bratislava. — 1st ed.. — Bratislava, Slovakia: DAJAMA, 2000. — ISBN 80-88975-16-6.
- Official website
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ archINFORM (нем.) — 1994.
- ↑ Перепись населения Словакии в 2021 году — Братислава: Statistical Office of the Slovak Republic.
- ↑ https://www.dubravka.sk/files/documents/samosprava/miestne_zastupitelstvo/zasadnutia%20mz/20112017/01.pdf
- ↑ https://www.sme.sk/c/2146376/monografia-bratislava-nove-mesto-zachytava-historiu-i-sucasnost-tejto-mestskej-casti.html
- ↑ 5,0 5,1 DOŠEK, O.: BNM MČ сиктәре һәм үҫтереү. Ауыл янында mč bnm һәм мәғарифты үҫтереү. MČ көйләү органдары һәм хөкүмәт BNM. Bratislava Monografia MČ-Mesto Nové. Братислава, 1998, с. 11 — 14.
- ↑ 6,0 6,1 Lacika, «Bratislava», p. 194
- ↑ Lacika, «Bratislava», p. 195—196
- ↑ 23 Резолюция. Братиславала урындағы советы ултырышы — Нова-урыны менән 22 июнь 2010 [online]. [cit. 21. 2. 2011]. [1](недоступная ссылка).
- ↑ Мэр [online]. Рәсми битендә Нова-Урыны [cit. 21. 2. 2011]. [2] 2011 йыл 29 апрель архивланған..
- ↑ BOROVSKÝ, Š.: Братиславала урындағы территориаль берәмек — Нове-Место. Bratislava Monografia MČ-Mesto Nové. Братислава, 1998, 14 б. — 19.
- ↑ Lacika, «Bratislava», p. 195
- ↑ http://www.ntc.sk Милли теннис үҙәген