Иҫке Иркәнәш

Иҫке Иркәнәш
	Ауыл
	Иҫке Иркәнәш; татар. Иске Иркәнәш
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Татарстан
Муниципаль район	Минзәлә
Ауыл биләмәһе	Иркәнәш
Координаталар	55°31′ с. ш. 53°17′ в. д.HGЯO
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1717 йыл
Халҡы	251 кеше (2008)
Сәғәт бүлкәте	UTC+4
Телефон коды	+7 85555
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	16, 116
ОКАТО коды	92 240 000 021
ОКТМО коды	92 640 428 101
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Иҫке Иркәнәш

Иҫке Иркәнәш — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһы Минзәлә районы ауылы. Иркәнәш ауыл биләмәһе составына керә һәм уның үҙәге булып тора.

География[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауыл Ыҡ буйында, Минзәлә ҡалаһынан көньяҡ-көнсығыштараҡ 29 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[1].

Тарих[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫке Иркәнәш — байлар ырыуы башҡорттарының ауылы. 1717 йылдан билдәле^[1]. Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙе Байлар улусы Мышыға түбәһенә ҡарай. 11-се башҡорт кантоны составында була. 1865 йылда Минзәлә өйәҙе Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс Поисево улусы, ә 1918 йылдан — Әтрәкле улусы составына керә.

1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышы осоронда ауыл кешеләре пугачевсылар яғында сығыш яһай^[1].

ХХ быуат башында һыу тирмәне, тимерлек, мәсет, мәктәп, бакалея кибете теркәлгән^[1]^[2].

1920 йылдан Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, 1930 йылдан — Мөслим районы, 1935 йылдан — Калинин районы, 1944 йылдан — Матвеево районы, 1954 йылдан — Калинин районы, 1959 йылдан — Мөслим районы, 1963 йылдан — Минзәлә районы составында була^[1].

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1795 йылда ауылда ир енесле 85 йән башҡорт һәм 5 типтәр; 1816 йылда — 109 башҡорт һәм 1 типтәр; 1834 йылда — 167 башҡорт; 1870 йылда — 395 башҡорт һәм 38 татар йәшәй^[2].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: *^[1]*)
1859	1870	1884	1897	1906	1913	1920	1926	1938	1949	1958	1970	1979	1989	2002	2008
346	434	360	703	720	762	720	696	531	457	354	400	436	319	265	251

Инфраструктура[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Игенселек, малсылыҡ үҫешкән. Ауылда урта мәктәп, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет бар^[1].

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ибраһим Биксурин — поход старшинаһы, подпоручик (1813). 1812 йылғы Ватан һуғышында 5-се Башҡорт атлы полкының полк командиры.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Татарская энциклопедия.
↑ ^2,0 ^2,1 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 135—137. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Мензелинский край: История и современность. — Мензелинск, 2006.

[ТЭ-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Татарская энциклопедия.

[АМБ-2] 2,0 ^2,1 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 135—137. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

[1]

[2]