Аллофон
| Аллофон | |
 | |
| Ҡайҙа өйрәнелә | фонология, фонетика һәм тел ғилеме |
|---|---|
Аллофон (грек. άλλος башҡа һәм φωνή өн) — фонеманың әйтелеүе, уның фонетик әйләнәһенә бәйләнгән варианты. Бер фонеманың аллофондары осрашҡан бөтә ихтимал позицияларҙың тупланмаһы фонеманың дистрибуцияһы тип атала. Телдә һөйләшеүселәр фонемаларҙы, йәғни телдең мәғәнә йөрөтөүсе берәмектәрен еңел айыра, әммә бер фонеманың айырым аллофондарын йыш ҡына танып етмәй. Һөйләшеүселәрҙең аңында фонемалар ғәҙәттә төп аллофондар аша кәүҙәләнә.
Төп аллофон — үҙенсәлектәре позицияһына һәм фонетик әйләнәһенә бик әҙ бәйләнгән аллофон. Төп аллофондар ғәҙәттә өндөң көслө позицияһында ғәмәлләшә.
Йәнә комбинатор һәм позицион аллофондар була.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Кодзасов, С.В. и О. Ф. Кривнова. 2001. "Общая фонетика". М.: РГГУ.
- Бондарко, Л.В.. 2006. "Фонетика современного русского языка", (изд.2). СПбГУ.