Ағас йырғыстар
| Ағас йырғыстар | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ағас ҡарышлауығы | ||||||||||||
| Фәнни классификация | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Латинса исеме | ||||||||||||
| Cossidae Leach, 1815 | ||||||||||||
|
Ағас йырғыстар (Cossidae) — ҡарышлауыҡтары емеш ағастарын йырғыслап бик ныҡ зарар килтерә торған, төнгө эре күбәләктәр ғаиләһе[1].800 ләп төрө билдәле.
Ҡылыҡһырлама
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Эҫле ағас йырғыс — ҙур кәүҙәле күбәләк. Ҡанат йәйеме 8 см-ға ҡәҙәр, көрән төҫтә, аҡ һәм ҡара һыҙыҡтары бар. Личинкаларының оҙонлоғо 12 см-ға ҡәҙәр, өҫтө ҡуйы ҡыҙыл, аҫты һары төҫтә, зәһәр еҫле. Ғәҙәттә 3 йыл үҫә, кәүҙәнең аҫҡы өлөшөн киң һәм тирән юлдар яһап кимерәләр. Дала зонаһында ултыртылған ағастарҙа осорайҙар, тал, алмағас һ.б. ағастарға урынлашалар.
Батынҡы ағас күбәләге — уртаса ҙурлыктағы күбәләк (4 см-ға ҡәҙәр). Ҡанаттары аҡ төҫтә, ҡара төркөләре бар, ҡорһағы ҡара төҫтә, буй-буй аҡ һыҙыҡлы. Личинкаһы (ҡорто) аҡ төҫтә, ҡара таптары бар, япраҡлы ағастар үҙағасында үҫә. Ике төр күбәләк тә май айыннан август айына ҡәҙәр оса, емеш ағасларына зыян килтерергә мөмкин.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Терминологический словарь по зоологии. Русско-башкирский и башкирско-русский (Т. Г. Баишев, 1952)
Сығанаҡ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Татар энциклопедияһы 2013 йыл 7 декабрь архивланған. (тат.)