Эстәлеккә күсергә

Бутаков Борис Иванович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Бутаков Борис Иванович
Рәсем
Зат ир-ат
Тыуған көнө 26 сентябрь 1938({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:26|2|0}}) (86 йәш)
Тыуған урыны Свердловск өлкәһе, РСФСР, СССР
Һөнәр төрө инженер
Эш урыны Николаевский государственный аграрный университет[d]
Уҡыу йорто Урал дәүләт техник университеты[d]
Ғилми дәрәжә техник фәндәр докторы[d]

Бутаков Борис Иванович (укр. Борис Іванович Бутаков; 26 сентябрь 1938 йыл) — СССР һәм Украина ғалимы, техник фәндәре докторы (1993), профессор.

Металдар һәм иретмәләрҙең физик-механик үҙенсәлектәренә һәм структураһына тышҡы физик йоғонто өлкәһендәге эре белгес. Уның тарафынан деталдарҙың, ҡойолмаларҙың физик-техник үҙенсәлектәрен күтәреүҙең фәнни принциптары булдырылған. 600-ҙән артыҡ ғилми хеҙмәт, шул иҫәптән 3 китап авторы, шулай уҡ 80 СССР авторлыҡ танытмаһы, Рәсәй патенттары һәм Украина уйлап табыуҙарының эйәһе[1][2].

Борис Иванович Бутаков Свердловск өлкәһе Тугулым районы Ертарский ҡасабаһында 1938 йылдың 26 сентябрендә тыуа.

1953 йылда мәктәптең ете класынан һуң Свердловск машиналар эшләү техникумына уҡырға инә, уны тамамлағас, Совет Армияһы сафында хеҙмәт итә.

1960 йылда Урал ауыр машиналар эшләү заводында (хәҙер «Уралмашзавод») хеҙмәт юлын башлай. 1961—1976 йылдарҙа Уралмашзаводының ТЯЖМАШ Ғилми-тикшеренеү институтында инженер-тикшеренеүсе һәм өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй. 1966 йылда Урал политехник институтының киске бүлеген тамамлай (УПИ, хәҙерге Урал дәүләт техник университеты) һәм 1974 йылда аспирантура тамамлай. «Исследование и разработка способов обкатывания роликами винтов и червяков с крупным шагом в тяжелом машиностроении» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай[3].

Импульслы процестарҙы һәм технологиялар институтының бүлек мөдире булып эшләй, 1976 йылдан 1998 йылға тиклем Бутаков Украинаның Милли фәндәр академияһында, Николаев ҡалаһында, импульс процестары һәм технологиялары бүлегендә мөдир булып эшләй. Был осорҙа, 1993 йылда, «Основные принципы технологии импульсного и малоскоростного воздействия на структуру и свойства металлов и сплавов» темаһына докторлыҡ диссертацияһы яҡлай[4]. 1998 йылдан 2002 йылға тиклем Николаев глинозем заводында баш белгес булып эшләй. Борис Иванович Бутаков 2002 йылдан алып машина-трактор паркы техник сервисы һәм эксплуатациялау кафедраһы мөдире, ә 2011 йылдан алып Николаев Милли аграр университетының транспорт технологиялары һәм техник сервис кафедраһы мөдире булып эшләй. Ғилми етәксеһе һәм яуаплы башҡарған фәнни эштәр 20 ғилми хеҙмәттең ғилми етәксеһе һәм 12 ғилми хеҙмәттең яуаплы башҡарыусыһы булып тора, уның етәкселегендә ике кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлана. Шулай уҡ уның етәкселеге аҫтында университет студенттары Бөтә Украина һәм төбәк ғилми конкурстары һәм олимпиадаларының еңеүселәре һәм призерҙары була.

Борис Иванович Бутаков фәнгә ҙур өлөш индерә, ул бөгөнгө көндә уларҙың аналогы булмаған бер нисә принципиаль яңы методологияларҙы эшләй. Украинала, Рәсәй предприятиеларында ул эшләгән инновациялы технологиялар ҡулланыла. Уның тикшеренеүҙәренең һөҙөмтәләре Украина, Рәсәй, Беларусь, АҠШ, Польша, Англия, Франция, Италия һәм Япония мәғлүмәт сараларында киң яҡтыртыла.

  1. Изобретатель БУТАКОВ БОРИС ИВАНОВИЧ
  2. База патентів України — Бутаков Борис Іванович (укр.)
  3. Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата технических наук
  4. Диссертация на соискание ученой степени доктора технических наук: 05.02.01 / Бутаков Борис Иванович. — К., 1992. — 533 с.