Конобеевский Сергей Тихонович

Конобеевский Сергей Тихонович
Тыуған көнө	14 (26) апрель 1890
Вафат көнө	26 ноябрь 1970({{padleft:1970|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:26|2|0}}) (80 йәш)

Сергей Тихонович Конобеевский (1890 йылдың 14 (26) апреле, Санкт-Петербург - 1970 йылдың 26 ноябре, Мәскәү) - совет физигы, Мәскәү дәүләт университеты профессоры, СССР Фәндәр академияһының ағза-корреспонденты (1946).

Биографияһы

Бай ғаиләлә тыуған: атаһы - Санкт-Петербург фабриканты И. П. Варгунин. 1896 йылда уның әсәһе Мәскәү-Ҡазан тимер юлы бухгалтеры Т. Я. Конобеевскийға кейәүгә сыға.

Ул 2-се Мәскәү гимназияһында (1900-1908), артабан - Мәскәү университетының физика һәм математика факультетында (1908-1913) уҡый, һәм уны «хайуандар физиологияһы» һөнәре буйынса тамамлай. Беренсе бөтә донъя һуғышы ваҡытында, 1914-1918 йылдарҙа ул Германия фронтында була. 1919 йылдан К. Маркс исемендәге институтта (хәҙерге - Г. В. Плеханов исемендәге Рәсәй иҡтисад университеты) физика уҡытыусыһы булып эшләй.

1926 йылдан ул Мәскәү университетында уҡыта (1935 йылдан профессор). 1931 йылда, Мәскәү дәүләт университетының физика рентген структур анализы кафедраһы (уны булдырыу идеяһы Г. В. Вольфтыҡы) ойошторолоу менән, уның башлығы итеп билдәләнә. Ул һуғыштан һуңғы ауыр осорҙа: 1946 йылдың майынан 1947 йылға тиклем, Мәскәү дәүләт университетының физика факультеты деканы була.

1922 йылдан Бөтә Союз электротехник институтында, 1929 йылдан - Төҫлө металлдар институтында эшләй, унда рентген лабораторияһы булдыра.

Ул 1947 йылдан Юғары технологиялы органик булмаған материалдар ғилми-тикшеренеү институтында эшләй: консультант, лаборатория һәм бүлек начальнигы, фәнни эш буйынса директор урынбаҫары.

1951-1952 йылдарҙа Бауман исемендәге МВТУ-ның махсус факультетында кафедра мөдире .

Новодевичье зыяратында ерләнгән .

Фәнни эше

1921 йылда Н. Е. Успенский менән берлектә ул йәйелгән металл структураларын аса. 1932 йылда эретмәләрҙә эске көсәнештең диффузия процесстарына тәҫирен аса. Иретмәләрҙең иҫкереү теорияһы һәм ҡаты эретмәләр һәм металл ҡушылмаларҙың тарҡалыуы теорияһының нигеҙен булдыра.

С. Т. Конобеевский - ауыр металл эретмәләренең (уран, плутоний) торошо диаграммаларын өйрәнеүҙә һәм ҡаты есем физикаһында яңы йүнәлеш - ионлаштырыусы нурланыштың материалдар структураһына һәм үҙлектәренә тәьҫирен өйрәнеү (радиацион материалдарҙы өйрәнеү) булдырыуҙа пионерҙарҙың береһе.

Бүләктәре

Ул: - ике Ленин ордены,

- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байрағы ордены,

- миҙалдар менән бүләкләнә.

Библиография

С. Т. Конобеевскийҙың ижади активы 200-ҙән артыҡ фәнни әҫәрҙе үҙ эсенә ала, уларҙың төп йүнәлеше - рентген техникаһын эретмәләрҙе өйрәнеүгә ҡулланыу, шул иҫәптән:

• «Die Beugung der Rontgenstrahlen in mikrokristallinischen Strukturen» (Ztschr. Phys. 1923. Bd 16, H. 3. S. 215—227; совместно с Н. Е. Успенским).
• Атомы и электроны. — Москва; Ленинград: Гос. изд-во, 1929. — 163 с.: ил, черт., граф.
• О расширении дебай-шерреровских линий на рентгенограммах металлов при холодной обработке и отжиге / С. Конобеевский, Я. Селисский, Гинцветмет. Сектор металлообработки. — Цветметиздат, 1933. — 20 с.: ил.
• Кристаллизация в металлах при превращениях в твердом состоянии //Известия АН СССР. Серия химическая, 1937, № 5. — С. 1909—1944.
• К теории фазовых превращений // Журнал экспериментальной и теоретической физики, 1943. — Т. 13, Вып. 6. — С. 185—214.
• К вопросу о природе радиационных нарушений в делящихся материалах // Атомная энергия. — 1956. — № 2.
• Действие облучения на материалы. — М.: Атомиздат, 1967.
• Действие облучения на материалы: Введ. в радиац. материаловедение. — М.: Атомиздат, 1967. — 401 с.: ил.

1920-се йылдарҙа Конобеевскийҙың фәнни-популяр әҫәрҙәре «Наука для всех», «Начатки науки», «Начатки естествознания», «Популярно-научная библиотека» серияларында донъя күрә.

Әҙәбиәт

• Конобеевский Сергей Тихонович // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
• Физики о себе. — Л.: Наука, 1990. — 486 с. — 14 000 экз. — ISBN 5-02-024507-X.
• Храмов, Ю. А. Конобеевский Сергей Тихонович // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. — С. 139. — 400 с. — 200 000 экз. — ББК 22.3гя2. — УДК 53(G).

Һылтанмалар

• Профиль Сергея Тихоновича Конобеевского
• RAS архив сайтында тарихи мәгълүмат
• Iveronova V.I., Kurdyumov G.V., Уманский Ya. С. Сергей Тихонович Konobeyevsky (80 туган уңаеннан) // " Uspekhi fizicheskikh nauk (1970)"
• Курдюмов Г. В. Сергей Тихонович Конобеевский // " Физика фәннәрендә алгарыш " (1971)
• Конобеевский Сергей Тихонович. 2018-03-11 тикшерелде.