Король һарайы

Король һарайы^[1] (пол. Zamek Królewski w Warszawie) — Польшаның Варшава ҡалаһындағы тарих һәм архитектура ҡомартҡыһы, Милли мәҙәниәт ҡомартҡыһы. Дәүләт музейҙары реестрына индерелгән.

Тарих[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Польша короллеге һәм Лөйөк Литва кенәзе король Сигизмунд Ваза 1598-1618 йылда төҙөгән һарай. Һарай урта быуаттарҙағы Мазовея кенәздәренең һарайы урынында төҙөлгән. Һарай өсөн яһалма ҡалҡыулыҡ булдырыла һәм уның өҫтөндә биш мөйөшлө, 60 метр бйеклектәге манаралы һарай төҙөлгән. Ҡайһы бер фараздар буйынса, һарай Смоленск фортификация ҡоролмаларына оҡшатып эшләнгән.

Замок талауға дусар ваҡытында һөжүм швед XVII быуаттың уртаһындағы Төньяҡ һуғышы нда замокты шведтар талай. Ян Собеский, һәм III Август ремонт эштәрен финанслауға ҡарамаҫтан, төҙөлөш масштаблы рәүештә һуңғы король Станислав Август Понятовской тарафынан яңыртыла. Уның инициативаһы буйынса Висла буйлап классицизм стилендә төҙөлгән заманса яңы ҡанат төҙөлә, ә иҫке замок эргәһендә булған ҡоролмалар янында королдең яңы китапхана корпусы барлыҡҡа килә, ул замокты барокко стилендә төҙөлгән "билбау тимере аҫтындағы һарай" менән тоташтырып тора.

12 (24) мая 1829 Король һарайының Сенаторҙар залында Николай I Польша батшалығының тәхетенә ултыртыу поляк батшалығы була.

Ике донъя һуғыштары араһындағы аралыҡта һарай бер нисә тапҡыр реставрациялана һәм унда президент Мосцицкий Игнаций урынлаша. Икенсе бөтә донъя һуғышы ваҡытында нацистар һарайҙы бомбаға тотоп емерә.

Һуғыштан һуң һарай 1971 йылға тиклем буш тора. 1971 йылда Польша сеймы һарай бинаһын тергеҙеү буйынса хөкүмәт ҡарарҙары ҡабул итә, һарай элекке фотоһүрәттәр буйынса тергеҙелә. 1988 йылға тиклем тергеҙеү эштәре дауам итә. Аркада Кубицкий Аркадалары файҙаланыуға 2009 йылда тапшырыла.

Хәҙер һарайҙа музей тора, унда Рембрандтың (Ученый за пюпитром и Девушка в картинной раме) һәм Матейконың («Стефан Баторий под Псковом]») картиналарын, шулай уҡ Беллоттоның иҫке Варшава күренештәре төшөрөлгән картиналарҙы күрергә мөмкин.

Башня сәғәте сигналы

Көн һайын, 11:15 сәғәттә Король һарайы башняһы араһында торбала уйнаусы сигнал бирә: был ваҡытта Бөйөк Ватан һуғышы барышында Варшаваны бомбаға тотҡанда сәғәт туҡтап ҡалған була^[2].