Махаев Михаил Иванович

Махаев Михаил Иванович
Зат	ир-ат
Тыуған көнө	1718[…]
Тыуған урыны	Санкт-Петербург, Урыҫ дәүләте
Вафат булған көнө	25 февраль 1770({{padleft:1770|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:25|2|0}})
Вафат булған урыны	Санкт-Петербург, Рәсәй империяһы
Һөнәр төрө	рәссам, художник-гравёр, рәссәм, художник-график
Эшмәкәрлек төрө	архитектура, Һынлы сәнғәт һәм графика[d]
Әүҙемлек урыны	Санкт-Петербург
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы	авторлыҡ хоҡуҡтарының ғәмәлдә булыу ваҡыты үткән[d]
Файлы артиста по адресу	Frick Art Research Library[d]
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы	Mikhail Makhaev
Махаев Михаил Иванович Викимилектә

Махаев Михаил Иванович (1718 йыл, Санкт-Петербург — 1770 йыл, Санкт-Петербург) — урыҫ рәссамы, һүрәт һәм гравюра, айырыуса, архитектур пейзажы оҫтаһы

Биографияһы

Михаил Иванович Махаев Санкт-Петербург юғары булмаған санлы рухани ғаиләһендә тыуған. 11 йәшендә Фәндәр академияһына бирелә, унда математика һәм геометрия уҡый. 1731 йылда Академия янында ойошторолған Калмыков оҫтаханаһына бирелә, унда топография нигеҙҙәре менән таныша. 1736 йылда башҡа уҡыусылар менән бергә акварель һәм тушь ярҙамында гравюраларҙа күрһәтеү өсөн Петр Кунсткамера әйберҙәрен башҡарыу бурысын ала. Был эш рәссамдың тәбиғи белем, география буйынса белемен байыта, сәнғәт әҫәрен күрергә мөмкинлек бирә (шул иҫәптән, Алексей һәм Иван Зубовтар гравюраһын).

Үҙ аллы перспективаның төҙөлөш законын өйрәнә, натуранан төшөрә, киске сит телдәр класына йөрөй (немец һәм латин). Академия янындағы гравёрлау уҡыуынан һуң рәссам Гриммель етәкселегендә шәрә натуранан төшөрөү буйынса дәрестәргә йөрөй. 1742 йылдан Унферцахттың ландкарта оҫтаханаһында өйрәнсек булып иҫәпләнә, унда иҫәпләнгән күҙаллауына ландкартный оҫтаханаһында булды, унда «металл хәреф һәм ландкарта киҫеүгә» өйрәнә.

Гравюралар морфологияһы

Гравюра. Петербург (1753). Махаев

Гравюра сәнғәт предметы булараҡ рәсем төшөрөүсенең һәм киҫеүсенең эш һөҙөмтәһе булып тора. Башҡарылган эштең характерын билдәләү традицион бит композицияһына инә һәм уң һәм һул ҡырҙарының төп рәсеме аҫтында урынлаштырыла. Махаев исеме күпселек осраҡта «төшөрҙөм» йәки «рәсем яһаным» һүҙҙәренән һуң тора: беренсеһе-камера — обскураны ҡулланыу, ә икенсеһе-мөстәҡил иҗади рәсем яһау

Пейзаж һәм перспектива

Махаев теге йәки был бинаны теүәл бирә, уны фотографик аныҡлыҡ менән тиерлек билдәләй. Йыш ҡына рәссам архитектура проекттары менән эшләй, улар буйынса әле төҙөлмәгән йәки төҙөлөп бөтмәгән биналарҙың фасадын эшләй.

Архитектура рәсеме традицияһына стаффажды индереү ҙә тора. Ләкин Махаевтың эштәрендә ул техни ролде генә түгел, шулай уҡ нәфис ролде лә үтәй — урын образын булдыра, көндәлек тормоштоң характерын бирә. Кеше һыны жанр күренештәренә берләштерелгән һәм композицион үҙәккә — бинаға тап килә: Йәйге һарай яны яҡын кешеләр, түрәләрҙең кырандастары һәм дәүләт коллегиялары алдындағы һыбайлылар, ҡала халҡы өйкөмө һәм Биржа менән йәнәш йөк ташыусылар. Ҡала образын ағастар тулыландыра, улар аҡрынлап ҙур конкретлыҡҡа ирешә һәм композицияға ҡыйыуыраҡ индерелә.

Һуңғы йылдары

Сәнғәттәр академияһына нигеҙ һалынғандан һуң, Сәнғәт фәндәре академияһы эшмәкәрлеге бөтөрөлә. Әммә ландкарта оҫтаханаһы эшләүен дауам итә. Бында Махаев Рәсәй карталарына иллюстрациялар сифатында һалынған рәсемдәрҙе һәм рус ҡалалары күренештәрен төҙәтеү менән шөғөлләнә.

Рәссам Васильевский утрауындағы Благовещен сиркәүе янындағы зыяратта ерләнә

Төп эштәре

• 1745—1753 йылдар — «План столичного города Санкт-Петербурга с изображением знатнейших проспектов».
• 1750 йылдар — «Окрестности Петербурга» гравюралар серияһы — Махаев проект материалдары буйынса һүрәт төшөрә.
• 1763 йылдар  — Екатерина II коронациялау альбомы өсөн Мәскәү күренештәре серияһы
• 1760 йылдар — Кусково усадьбаһы күренештәре альбомы (Парижда нәшер ителә).

Изображение:|. </gallery>

М. И. Махаев Фонтанкаға күренеш, 1753 Гравюра.

М. И. Махаев Беренсе рус һалдаты С.Л.Бухвостов портреты, XVIII быуат Гравюра.

Я. Васильев Төп Адмиралтействоға ҡарай Нева проспекты күренеше, 1753 Акварель менән буялған гравюра. 57,5×75 см

Әҙәбиәт

• Герштейн Ю. И. Михаил Иванович Махаев, 1718—1770. — М.: Искусство, 1952. — 32, [8] с. — (Массовая библиотека).
• Малиновский К. В. М. И. Махаев, 1718—1770. — Л.: Художник РСФСР, 1978. — 64 с. — (Массовая библиотечка по искусству). — 30 000 экз.
• Алексеева М. А. Михайло Махаев: Мастер видового рисунка XVIII века. — СПб.: Журнал «Нева», 2003. — 448 с. — 1200 экз. — ISBN 5-87516-022-5.
• Малиновский К. В. Петербург в изображении М. И. Махаева. — СПб.: ВЕЛЕС, Риал, 2003. — 144 с. — (Наследие Золотого века). — ISBN 5-901740-02-5.
• Малиновский К. В. Михаил Иванович Махаев. — СПб.: Крига, 2008. — 224 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-901805-37-4.