Порта

Порта
Дәүләт	Төркиә
Административ-территориаль берәмек	Истанбул
Порта Викимилектә

Ғосман империяһы осорондағы Бейек Порта (ҡапҡа)

Бейек Порта (ҡапҡа) 2006 йылда

Порта (шулай уҡ Оттоман Портаһы, Сағыу Порта, Бейек Порта) — Ғосман империяһы хөкүмәтенең (бөйөк вәзир канцелярияһы һәм диван) дипломатия һәм халыҡ-ара мөнәсәбәттәр тарихында ҡабул ителгән атамаһы.

Термин ғосм. باب عالی‎ — Bâb-ı Âliباب عالی — Bâb-Âli ı — «бейек ҡапҡа» төшөнсәһенең франц. porte, итал. porta — «ишек», «ҡапҡа» мәғәнәһендәге калькаһынан яһалған.

Тарихы

Солтан туғраһы — шәхсән исеме һәм титулы билдәһе — Истанбулда Бейек Порта (Баб-и Али) ҡапҡаһын биҙәй

Бейек Порта Истанбул үҙәгендә солтан резиденцияһынан — Топҡапы һарай комплексынан урамдың икенсе яғында урынлашҡан бөйөк вәзир (төр. Bâb-i Âli, Баб-и Али) ихатаһына илткән ҡапҡа буйынса аталған

Паша-капусу — Бейек Порта (син. Баб-и Али).

Атама XV быуаттан (Ғосман империяһының бөйөклөгө танылғандан һуң) ҡулланылған

Бейек Порта — төрөк чиновниктары телендә төрөк солтанының резиденцияһы, шулай уҡ Төркиә хөкүмәте һәм, ниһайәт, төрөк монархияһы урынлашҡан урын. Бейек Порта тигән атаманы европалылар ҙа ҡабул иткән. Сағыу (Блистательная) Порта тигән һүҙбәйләнеш тә шул уҡ әһәмиәткә эйә.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Ғосман империяһы биләмәләре

Һылтанмалар

• Зотов Н. М. Статейный список Тяпка һәм варфоломей 1680-81 стольник йыл Зотов сайтта «Руниверс»
• В. Трепавлов В. «Һеҙ юғары порт». Монархия тураһындағы традицион күҙаллауҙы рәсәй дәүләтселеген системаһы евразия халыҡтарында XV—XVII вв. // «Көнсығышҡа», 2006, № 1. — С. 26-41. — ISSN 0869-1908