Рахмонберди Мадазимов

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Рахмонберди Мадазимов
Тыуған ваҡыты:

1875({{padleft:1875|4|0}})

Тыуған урыны:

Ош ҡалаһы Ҡырғыҙстан

Вафат ваҡыты:

1933({{padleft:1933|4|0}})

Вафат урыны:

Узген, Ҡырғыҙстан

Һөнәре:

актёр яҙыусы, режиссёр, театр режиссёрҙары, театр тәнҡитсеһе, театр педагогы, тәүге директоры, художество етәксеһе һәм баш режиссёр Ошского узбекского театра

Гражданлығы:

Рәсәй империяһы Рәсәй империяһы→
Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР

Әүҙем йылдары:

1914-1932

Театр:

Бабур исемендәге Ош дәүләт академия үзбәк драма театры

Рахмонберди Мадазимов (1875 йыл - 1933 йыл; Муҳаммадаъзим Раҳмонберди Мадазимов аълам ўғли) (1875-1933) — Ҡырғыҙстан театрына нигеҙ һалыусыларҙың һәм хәрәкәтте ойоштороусыларҙың, нигеҙ һалыусы, Бабур исемендәге Ош дәүләт академия үзбәк драма театрынын беренсе директоры, баш режиссёры һәм художество етәксеһе үҙәк азиялағы иҫке Бабур исемендәге Ош дәүләт академия үзбәк драма театры, яҙыусы, Ҡырғыҙстан мәҙәниәте һәм сәнғәтен үҫтереүгә ҙур өлөш индерә.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Мирзо Рахмонберди аълам Мухаммадазим хажи улы (Мадазимов) 1875 йылдың Ош ҡалаһында тыуған. Ул, атаһы кеүек, ул Мухаммадазим, абруйлы мулла була, Мәккәгә хаж ҡылып, доға уның дауалау хатта өмөтһөҙ булған билдәле дин белгестәре, ислам тәғлимәтен таратыу,. Шул ваҡытта бик аҙ беләм кеше булып грамоталары, бәләкәй бала һәм уның бер өлөшө ҡараған Рахмонберди Мадазимов шул. Рахмонберди Мадазимов урыҫ уҡыу-мәктәптә ерле Ош ҡалаһы. Яҙыусы Рахмонберди Мадазимов хажи булып, 1914-1915 йылдарҙа канцелярияһы ҡарамағында типографияһы булған генерал-губернатор уны төркөстан крайының ҡалаһы Ташкентта булыуымды ике китап баҫтырып сығарған «Ўшнинг тавсифи» («Ош характеристика»), "Исмлар имлоси" («Исем»).

1914 йылда Рахмонберди Мадазимов етәкселегендә Ош ҡалаһында рус мәктәп уҡытыусы Балтыходжа Султанов менән бергә театр түңәрәгенә нигеҙ һала.

Ош һәм мәғрифәт эшмәкәрҙәре менән бергә 1918 йыл уҡытыусыһы етәкселегендә өйәҙе башҡа Рахмонберди Мадазимов Бекназар Назаров, Иброхим Мусабоев, Журахон Зайнобиддинов, Назирхон Камолов, Абдурашид Эшонхонов, А. Саидов театрындағы үҙешмәкәр түңәрәккә концерт бригадаһы базаһында нигеҙ һалына. Фронттың Төркөстан Реввоенсоветы янындағы тәүге тапҡыр Ҡырғыҙстан урындағы мосолман актёр. Тәүге директоры, театр труппаһы режиссёры һәм театрына нигеҙ һалыусыларҙың һәм тәүге художество етәксеһе булған. Рахмонберди Мадазимов Ҡырғыҙстан хәрәкәте ойошторола. 1919 йылдың труппаһы драма түңәрәге барлыҡҡа килә. Абдукодир Исхоков, Исроилжон Исмоилов, Жалил Собитов артабан труппаһы артистары ҡушыла. Труппалары булған был театр сәнғәтен үҫтереүгә генә түгел, ә профессиональ музыка сәнғәтен үҫтереүгә һәм көньяҡтан ҡырғыҙстан. Сөнки труппаның үҙ репертуары, бынан тыш, театр постановкалар күп ҡуйыла концерт программалары, спектаклдәр, шулай уҡ эшкәртелгән халыҡ көйҙәрен башҡарыусылар музыкаль оҙатыу өсөн, айырым үҫеш этабы музыкант булған тип юл-профессионалдар. Ош Дәүләт үзбәк академия труппа артабан эшләү өсөн нигеҙ булды был музыкаль-драматик театры Бабур исемен. Үзбәк академия музыкаль-драма театры профессиональ театр икенсе ҡалаһында үҙәк азиялағы иҫке Ош булған, ҡалаһы Ташкентта Үзбәк академия драма театры хәмзә исемендәге милли һуң (1913-1914 йылдың 27 февралендә ойошторолған)

Директоры, художество етәксеһе һәм режиссёр бөтә өйәҙе составында була Ош районы Рахмонберди Мадазимов театры театр, сәнғәт һәм мәҙәниәт менән көрәш ҡоралы басмачество һәм унда спектаклдәр ҡуя. Райондарҙа спектаклдәр ҡуйған, белмәйһегеҙме, ҡайҙа улар баҫмасыларға һәм ҡорал һаҡлау урындарына урынлаштыралар. Үҙе менән бергә уның туғандарына, зарарһыҙландырыу һәм ош ҡалаһына нигеҙ һалыусы беренсе милиция начальнигы Солтанов басмачество Балтыходжа әүҙем ҡатнаша. Театр уны үҙе менән бергә арбаға йәшереп шымдылар ҡорал ташыу реквизиттары аша ҡыҙыл районы, ҡыҙыл армияны ҡорал һәм боеприпастар менән тәьмин итергә һәм шулай итеп унда бандаһы орудовать баҫмасылар.

Яҙылған китаптары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. "Ўшнинг тавсифи" (характеристика Оша) / Рахмонберди Мадазимов. — Ташкент: Типография при канцелярии генерал-губернатора Туркестанского края, 1914.
  2. "Исмлар имлоси" (Словарь имён) / Рахмонберди Мадазимов. — Ташкент: Типография при канцелярии генерал-губернатора Туркестанского края, 1915.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Энциклопедия Ошской области, Раздел "Театральная жизнь" / гл. ред. Орузбаева Б.О. Академия Наук Киргизской ССР. — Фрунзе (Бишкек): Глав. ред. Киргизской сов. энциклопедии, 1987. — С. 110. — 445 с. ББК 92я2
  2. Национальная энциклопедия Узбекистана / Государственное научное издательство "Ўзбекистон миллий энциклопедияси" Академии наук Республики Узбекистан. — Ташкент: Государственное научное издательство "Ўзбекистон миллий энциклопедияси", 2000—2006. — С. 219, буква "Ў".
  3. Национальная энциклопедия «Кыргызстан», 5 том / гл. ред. Асанов Ү.А. Центр Государственного языка и энциклопедии Национальной академии наук Киргизской Республики. — Бишкек: Центр Государственного языка и энциклопедии, 2014. — С. 763. — ISBN 978-9967-14-111-7.
  4. "Ошский узбекский музыкальный драматический театр" / А. Абдугафуров. — Фрунзе: Кыргызстан, 1980. — С. 5. — 59 с. 21 см, ББК 85.4.
  5. "Ошский академический театр" / А. Абдугафуров. — Ош: "Азия Принт", 2010. — С. 1. — 52 с.
  6. "Во имя процветания Кыргызстана" Энциклопедическое издание о выдающихся узбеках Кыргызстана / Под рук. Жураева Б.Ж. (Абдугафуров А., Рахманов Д.Д. и др.). — Ош: "Ризван", 2017. — С. 27—30. — 336 с. — ISBN 978-9967-18-344-5. УДК 351/354. ББК 66,3(2Ки).

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Рахмонберди_Мадазимов&oldid=1252245» битенән алынған