Салдыс
| Салдыс | |
|---|---|
| Характеристики | |
| Оҙонлоғо | 21 км |
| Киңлеге | 4 км |
| Бейек нөктәләре | |
| Абсолют бейеклеге | 790 м |
| Урынлашыуы | |
| 52°30′34″ с. ш. 57°54′43″ в. д.HGЯO | |
| Ил | |
| РФ субъекты | Башҡортостан |
| Тау системаһы | Урал тауҙары |
Салдыс — Башҡортостан (Көньяҡ) Уралындағы һырт.
Белорет районы буйлап Инйәр һәм Ҡатаҫҡын (Кесе Инйәр йылғаһы ҡушылдығы) йылғалары араһында субмеридиональ йүнәлештә һуҙылған. Оҙонлоғо яҡынса 21 км, киңлеге 3—4 км, абсолют бейеклеге 790 м (Сухаров тауы). Бейеклектәре 580—790 м булған яҡынса 7 түбәһе бар (Салдыс, Имәнле тауҙары).
Рельефы тәпәш таулы, йылға үҙәндәре һәм уйһыулыҡтар м‑н йырғыланған; көнбайыш битләүҙәре һөҙәк, төньяҡ‑көнсығыш һәм көнсығышта — текә. Өҫкө рифейҙың елмәрҙәк свитаһы ҡомташтарынан, алевролиттарынан, аргиллиттарынан, конгломерат, гравелит һәм доломит ҡатламдарынан тора. Тау итәгендә Инйәр йылғаһы ҡушылдыҡтары Бардин, Категан, Ҡатаҫҡын, Салдыс, Ямашты һ.б. йылғалары башлана.
Ландшафтарҙың бейеклек бүлкәтлеге күҙәтелә: ҡара ылыҫлы шыршы һәм аҡ шыршы урмандары тундра, көрән урман, болон‑тау тупраҡтарындағы тау тундралы һәм бейек үләндәр үҫкән тау болонло һирәк урмандар м‑н алмашына. Көньяҡ Урал ҡурсаулығы биләмәһендә урынлашҡан.
Топонимика[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Һырттың атамаһы боронғо башҡорт телендәге «Салды» — йәғни, таш һүҙенән алынған тип бәйән ителә.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Салдыс, хребет 2014 йыл 8 ғинуар архивланған.
|
Был Башҡортостан географияһы буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |