Тундра аръяғы крәҫтиәндәре
| Тундра аръяғы крәҫтиәндәре |
| Һаны һәм йәшәгән урыны | |
|---|---|
|
Барлығы: 8 человек | |
| Дин | |
| Халыҡ | |
Тундра аръяғы крәҫтиәндәре — Таймыр ярымутрауындағы (Көнсығыш Себер) борондан Дудинка һәм Хатанга йылғалары буйлап йәшәгән урыҫтарҙың этнографик төркөмө[2].
XVI—XVII быуаттарҙа Пясидаға (ул осорҙа Таймыр шулай йөрөтөлгән) Рәсәйҙең Европа өлөшөнән тәүге урыҫ күскенселәре күсеп киләләр. Үҙәк һәм Көнсығыш Поморьенан килгән кешеләр Таймыр-Турухан районында һәм Ангара йылғаһының түбәнге ағымында даими рәүештә йәшәгән халыҡҡа нигеҙ һалалар.
Бер аҙ ваҡыт үтеү менән Хатангалағы һәм Пясиндағы Таймырҙың эске район урыҫ халҡының эске тормош ҡоролошо эвенктар һәм сахаларҙың был ерҙәр өсөн рациональ булған һыҙаттарын үҙләштерә[3]. Тундра аръяғы крәҫтиәндәре күршеләренең көслө йоғонтоһо аҫтында була, улар менән никахҡа инәләр, шулай уҡ яҡуттарҙың телен ҡабул итәләр [4].
Эвенктарҙың, яҡуттарҙың һәм урыҫ тундра аръяғы крәҫтиәндәренең үҙ-ара бәйләнештәре һөҙөмтәһендә XVIII — XIX быуаттың беренсе яртыһында долган этносы барлыҡҡа килә. Шуға күрә ҡайһы бер тикшеренеүселәр тундра аръяғы крәҫтиәндәрен долган этносы составы өлөшө[5][6]йәки хатта долган этносының нигеҙе тип һанайҙар [3].
XX быуат аҙағына тундра аръяғы крәҫтиәндәре тулыһынса тиерлек уларҙы уратҡан урыҫ халҡы менән ҡушыла [4]. 2002 йылғы Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса әлеге этнографик төркөмгә үҙҙәрен 8 кеше индерә [1].
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Походчаниндар
- Русскоустьинсылар
- Якутяндар
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ 1,0 1,1 http://www.scilla.ru/works/knigi/101fakt.pdf
- ↑ http://www.hi-edu.ru/x-books/xbook010/01/index.html?016.htm(недоступная ссылка)
- ↑ 3,0 3,1 Архивированная копия. Дата обращения: 20 декабрь 2006. Архивировано 2 май 2006 года. 2006 йыл 2 май архивланған. (битая ссылка)
- ↑ 4,0 4,1 Энциклопедии@Mail.Ru 2007 йыл 3 февраль архивланған.
- ↑ :: Скобелев С. Г. Аграрное развитие и судьбы коренного населения Средней Сибири в XVII-XIX вв. :: Освоение Сибири :: «Сибирская Заимка» — история Сибири в научных публикациях 2011 йыл 4 ғинуар архивланған.
- ↑ Самый молодой народ России | Радио России(недоступная ссылка)