Эстәлеккә күсергә

Тучков күпере янындағы Изге Екатерина сиркәүе

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Тучков күпере янындағы Изге Екатерина сиркәүе
Нигеҙләү датаһы 1811
Рәсем
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Василеостровский районы[d]
Епархия Санкт-Петербургская епархия[d]
Входит в состав списка памятников культурного наследия Q112236582?
Мираҫ статусы объект культурного наследия России федерального значения[d][1]
Рәсми сайт cerkovekaterina.ru
Указания, как добраться Кадетская линия, 27А, Тучков переулок, между домами 22 и 24
Карта
 Тучков күпере янындағы Изге Екатерина сиркәүе Викимилектә

Изге великомученица Екатерина сиркәүе Санкт-Петербургтың Васильевский утрауындағы православие сиркәүе.

Ҡорам Санкт-Петербург епархияһының Урыҫ православие сиркәүенә ҡарай, Василеостровский благочиниеһы округы составына инә. Сиркәүҙең руханийы — митрофорлы протоиерей Иоанн Пашкевич.

Тарих

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Баштағы ҡорамдар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1745 йылдан алып ҡорам урынлашҡан урында Кабарҙы полкының Изге Троица «киндер» (күсмә) сиркәүе торған.

Полк икенсе урынға күскәс, ҡорам урынында ағастан Никольский сиркәүе төҙөлә, был сиркәү Әстерхан драгун полкына ҡарай.

1760 йылда ҡорам Кексгольм пехота полкына күсә һәм Изге Екатерина хаҡына изгеләндерелә. Полктың поход ҡорамынан бында ризница һәм сиркәү өсөн кәрәк-яраҡ күсерелә. 1782 йылда Екатерининский ағас сиркәүе «оспенный (сәсәк)» сиркәүенә әүерелә һәм сәсәк йәки ҡыҙылса сире менән ауырыусылар өсөн тәғәйенләнә.

Христос Раштыуаһы көнө, 1809 йылда, сиркәү ризницаһы һәм бөтөн кәрәк-ярағы менән янып бөтә. Великомученица Екатеринаның ҡорам тәреһе генә ҡотҡарыусылар тарафынан янғын ваҡытында ҡотҡарылып ҡала.

Хәҙерге ғибәҙәтхана

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Изге Екатерина православие сиркәүенә нигеҙ 1811 йылдың 8 октябрендә (26 сентябрендә) архитектор Андрей Михайлов 2-се проекты буйынса «гректәрсә» һалына. Төҙөлөш 12 йыл дауам итә, сөнки 1812 йылдағы Ватан һуғышы башланыу арҡаһында төҙөлөш туҡталып тора (иғәнә ағымы ҡырҡа кәмеүҙән). Ҡорамды 1923 йылдың 4 ноябрендә (23 октябрендә) изгеләндерәләр.

1861—1863 йылдарҙа архитектор Андрей Болотов (йә <a href="./Бонштедт,_Людвиг_Людвигович" rel="mw:WikiLink" data-linkid="99" data-cx="{&quot;adapted&quot;:false,&quot;sourceTitle&quot;:{&quot;title&quot;:&quot;Бонштедт, Людвиг Людвигович&quot;,&quot;pagelanguage&quot;:&quot;ru&quot;,&quot;thumbnail&quot;:{&quot;source&quot;:&quot;https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Ludwig_Bohnstedt.jpg/66px-Ludwig_Bohnstedt.jpg&quot;,&quot;width&quot;:66,&quot;height&quot;:80},&quot;description&quot;:&quot;русский архитектор немецкого происхождения&quot;}}" class="cx-link" id="mwJQ" title="Бонштедт, Людвиг Людвигович">Людвиг Бонштедт</a>) проекты буйынса сиркәүҙең ҡыңғырауҙар манараһы һәм аш бүлмәһе төкәтеп төҙөлә. Бер үк ваҡытта бәләкәй сиркәү (часовня), ҡарауыл йорто һәм уларҙы тоташтырыусы кәртә төҙөлә.

1909 йылда Рухи академияның профессоры һәм дин белгесе протоиерей Сергий Соллертинский сиркәүҙең руханийы итеп ҡуйыла. 1917 йылда уны протоиерей Леонид Загробный алмаштыра (ул ҡорамдар тарихы китабының авторы һәм Урыҫ донъя өйрәнеү йәмғиәтен ойоштороуҙың инициаторы була).

1917 йылдағы революциянан һуң ғибәҙәтхананы талайҙар, ә уның һуңғы руханийы протоиерей Михаил Яворский (священномученик Философ Орнатскийҙың кейәүе) сталин концлагерында 1937 йылда вафат була.

Көмбәҙҙәге фәрештә
Схиархимандрит Макарий (сиркәү ишегенең уң яғындағы мемориаль таҡта)

1930 йылда Ленинградтың күп учреждениелары сиркәү биналарын үҙенә файҙаланыуға алырға тырыша. 1933 йылдың ғинуарында Василеостровский район советының президиумы Гидрологик институтының үтенесен ҡәнәғәтләндерә һәм ҡорамды институтҡа лаборатория ойоштороу өсөн тапшыра. 1933 йылдың июнендә гидрография идаралығына бәләкәй сиркәүҙе тапшыралар. 1935 йылдың декабрендә престольный байрам алдынан ғибәҙәтхана ябыла. Ҡорамдың ябылыуын үҙенең мемуарҙарында Анатолий Краснов-Левитин һүрәтләгән. 1936—1953 йылдарҙа ҡорам бинаһы хужалыҡ итеү маҡсатында бөтөнләй ҡулланылмай тиерлек. 1942 йылдың июнендә, Ленинград блокадаһы ваҡытында, бәләкәй сиркәүгә снаряд эләгә. Көмбәҙ өҫтөндәге фәрештә ҡулындағы тәре тартып алына[2]. 1953 йылда бинаның ҡаттары араһына таяуҙар өҫтәлә һәм бина дүрт ҡатлыға әйләнә. Ошо йылда архитектура ҡомартҡыһы булараҡ һаҡланған бинаны Бөтә союз нефть разведкалау институты биләй. Һуғыш ваҡытында емерелгән бәләкәй сиркәү трансформатор подстанцияһы итеп ҡулланыла башлай.

1996 йылдың мартында бинаның бер өлөшө диндарҙарға кире ҡайтарыла, һәм 1 декабрҙә шул уҡ өлөшөндә кесе изгеләндереү үтә. Даими ғибәҙәт ҡылыуҙар ҡыңғырау манараһы аҫтындағы бүлмәлә генә үткәрелә. 2000 йылдың 1 декабрендә ҡыңғырауҙар манараһы өҫтөнә алтын ялатылған тәре ҡуйыла. 7 декабрь, 2004 йыл, беренсе тапҡыр Изге великомученица Екатерина хөрмәтенә сиркәүҙең көмбәҙ аҫтындағы ойошмаларҙан азат ителгән өлөшөндә молебен үткәрелә.

2004 йылда бина өҫтөндәге иҫкергән фәрештә скульптураһы көмбәҙҙән төшөрөлә һәм ҡорам ихатаһына күсерелә, ә һуңынан реставрацияға ебәрелә. 2017 йылдың декабрендә көмбәҙ өҫтөнә элекке ҡулдарына тәре тотҡан фәрештәнең күсермәһе ҡуйыла[3]. Ул да, элекке фәрештә кеүек, һаҡланып ҡалған үҙенсәлекле һыҙмалар буйынса ағастан эшләнә[4].

Тучков тыҡрығынан ҡарағандағы сиркәү күренеше

Әҙәбиәттә

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1912—1914 йылдарҙа / Анна Ахматова һәм Николай Гумилев Тучков тыҡрығында фатирҙа йәшәйҙәр. Әхмәтова үҙҙәренең был осорҙағы тормошо тураһындағы шиғыры юлдарында ғибәҙәтхананы телгә ала:

Покинув рощи родины священной
И дом, где Муза Плача изнывала,
Я, тихая, веселая, жила
На низком острове, который, словно плот,
Остановился в пышной невской дельте.
О, зимние таинственные дни,
И милый труд, и легкая усталость,
И розы в умывальном кувшине!
Был переулок снежным и недлинным.
И против двери к нам стеной алтарной
Воздвигнут храм святой Екатерины[5]

.

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ Постановление Правительства РФ № 527 от 10.07.2001
  2. ↑ Һөҙөмтәлә барлыҡҡа килеүе тураһында шаяртыуға ҡорам пионер н көмбәҙе. Ул эйәләшеп, фәрештәгә оҡшаш булғандарына, сөнки, ысынлап та пионер мәхрүм тәре менән, ҡулын күтәреп салюты буласаҡ.
  3. ↑ Екатерина скульптуралар ҡуйыу был изге ҡорам ангел
  4. ↑ 13 йыл үткәс ҡайтып сиркәү көмбәҙе Изге фәрештә Екатерина
  5. ↑ Анна Ахматова: «Покинув рощи родины священной…»

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Тихомиров Л. М., прот. Церковь святой Великомученицы Екатерины на Васильевском острове. — СПб., 1911.
  • Бронштэн В. А. Разгром Общества Любителей Мироведения // Природа : журнал. — 1990. — № 10. — С. 122—126.
  • Миловидова Е. В пяти годах от праздника // Вода живая : журнал. — 2018 (февраль). — № 2.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Тучков_күпере_янындағы_Изге_Екатерина_сиркәүе&oldid=1260292» битенән алынған