Я. С. Поляков йорто (Таганрог)
| Айырым йорт | |
Я. С. Поляков йорто
| |
.jpg) Я. С. Поляков йорто (уңдан икенсе) | |
| Ил | Рәсәй |
| Ҡала | Таганрог |
| Архитектура стиле | эклектика |
Я. С. Поляков йорто — Таганрог ҡалаһының тарихи үҙәгендәге Петровская урамы, 74 адресы буйынса урынлашҡан, XIX быуаттың беренсе сирегендә төҙөлгән айырым йорт. Петровская урамы ансамбле Я. С. Поляковтың йорто менән бергә төбәк әһәмиәтендәге мәҙәни мираҫ объекты исемлегенә инә[1].
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
1812 йылғы Ватан һуғышы ҡатнашсыһы Георгий Бенардаки 1810-сы йылдар аҙағы–1820-се йылдар башында үҙе өсөн Варвациевский тыҡрығы (хәҙер — Лермонтов) яғынан мөйөштә бер ҡатлы айырым йорт төҙөй. Был айырым йортта уның ғаиләһе ата-әсәһе мәрхүм булғандан һуң Санкт-Петербургҡа күсеп киткәнсе йәшәй. Бенардаки ғаиләһе милке булған 5,5 мең һум торошло Петровская урамындағы йортто һәм Аҙау диңгеҙе яры буйындағы имениены 1874 йылда эре сәнәғәтсе һәм ер биләүсе Поляков Яков Соломонович һатып ала. Таганрогта Поляков Дондағы Ростовтан тимер юл юл һалыу менән шөғөлләнә, тимер юл вокзалы бинаһы төҙөлөшөн финанслай, Дон ер банкын асып ебәреүсе һәм Санкт-Петербург-Аҙау һәм Аҙау-Дон коммерция банктарын ойоштороуҙа ҡатнашыусы булып тора. Петербург архитекторҙарын саҡырып, ул һатып алған йортон киңәйтә, өҫтәп икенсе ҡат төҙөтә һәм унда Дон ер банкын урынлаштыра. Йортто үҙгәртеп төҙөүҙә Таганрог Төҙөлөш комитеты ағзаһы Е. Алейников ҡатнаша. Һуңғараҡ был йортто икенсе йорт менән тоташтырыусы төкөтмә эшләтә[2].
1918 йылда банк националлаштырыла, бынан һуң Я. С. Поляков йортон төрлө административ учреждениеләр биләй: өйәҙ башҡарма комитеты, ҡала башҡарма комитеты, Ленин районы башҡарма комитеты; немец оккупацияһы йылдарында — ҡала магистраты. 1989 йылдан бина икенсе корпус сифатында картиналар галереяһына бирелә, ләкин ысынында унда ҡаланың балалар ижады Йорто урынлашҡан[3].
Һурәтләнеш
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ике ҡатлы айырым йорттоң архитектураһы дөйөм алғанда эклектика стиленә ҡарай, ләкин үҙендә классицизм һәм барокко һыҙаттарын да берләштерә. Фасад симметрик, икенсе ҡаттың ҡабырғалағы сығынтыларының ҙур аркалы тәҙрәләре ике ҡатлы йәйәгә оҡшаған кәрниздәр, Коринф ордеры ярымколонналары һәм ҡабарынҡы биҙәктәр менән бай биҙәлгән. Ҡаттар ҡабарынҡы биҙәкле һыҙат менән бүленгән. Икенсе ҡаттың бөтә периметры буйлап ҙур булмаған тура дүртмөйөшлө сығынтылар рәте менән биҙәлгән өҙлөкһөҙ кәрниз үтә. Беренсе ҡат тура дүртмөйөшлө таштар йәбештереп биҙәлгән. Фасадтың үҙәк өлөшө вертикаль сығынтылар менән биҙәлгән[3].
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ г.Таганрог (ОКН регионального значения). Часть 1. Официальный портал Правительства Ростовской области. Дата обращения: 24 февраль 2017.
- ↑ Дом 72. Исторический Таганрог. Дата обращения: 24 февраль 2017. 2013 йыл 10 октябрь архивланған.
- ↑ 3,0 3,1 Эклектика. Rostov-Region. Дата обращения: 24 февраль 2017.