Һиммельталь монастыры
| Һиммельталь монастыры | |
| Нигеҙләү датаһы | 1232 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт | Германия[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Эльзенфельд[d][1] |
| Ғәмәлдән сыҡҡан дата | 1568 |
| Входит в состав списка памятников культурного наследия | Q1831524? |
| Мираҫ статусы | Баварияла архитектура ҡомартҡыһы[d][2] |
| Адрес | Kloster Himmelthal 1; Elsava; Himmelthaler Mühlgraben; Himmelthal |
 | |
 Һиммельталь монастыры Викимилектә | |
Химмельталь монастыры (нем. Kloster Himmelthal) — Вюрцбург епархияһына ҡараған һәм Рюк районындағы Эльзенфельд (Түбәнге Франкония) бавария община йәрминкәһендә урынлашҡан элекке ҡатын-ҡыҙ цистерциан монастыры; монастырға 1232 йылда граф Людвиг II фон Риенек инициативаһы буйынса нигеҙ һалынған һәм Реформация йылдарында — 1568 йылда таратылған.
Тарихы һәм тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Монастырға 1232 йылда цистерциан монахиняларына ҡатын-ҡыҙ монахтарына үҙҙәренең имениеһын тапшырған граф Людвиг II фон Риенек һәм уның ҡатыны фон Һеннеберг нәҫеленән булған Адельһейд Һеннеберг нигеҙ һалған. 1234 йылда «Vallis coeli» (һүҙмә-һүҙ — «күк үҙәне») монастыры Рим Папаһы Григорий IX раҫлаған монастырь хоҡуҡтарын, Изге Рим империяһы императоры Генрих VII королдән, һаҡлау өҫтөнлөктәре һәм булла менән бергә, алған. Ике йыл үткәндән һуң, 1236 йылда, монастырь Зигфрид III — Майнц архиепискобына тапшырылған. 1243 йылда уҡ ҡатын-ҡыҙҙар общинаһы Һайльбронн янында яңы Лихтенштерн монастырына нигеҙ һалыу маҡсатында бер нисә монахиняны ебәрә алған — шунан сығып, тикшеренеүселәр был осорҙа монастырь сәскә атҡан тип һығымта яһаған. Күп иғәнә — лордтар Бикенбах, фон Фехенбах ғаиләһе, фон Ридерн һәм фон Шлюссельберг нәҫелдәренең ярҙамы — һөҙөмтәһендә 1400 йылдан һуң аббатлыҡ төбәктең һигеҙ тиҫтәнән артыҡ тораҡ пунктындағы биләмәләргә һәм ер хоҡуғына эйә.
Монастырь формаль рәүештә цистерциан орденына бер ҡасан да индерелмәгән булһа ла, цистерциан Эбрах һәм Броннбах аббаттары — һәм шулай уҡ Зелигенштадттың бенедикт аббаты — Һиммельталь монастырына йыш килгәндәр. Шулай 1406 йылда Эбрах монастыры башлығы килгән, ә 1516 йылда бында Зелигенштадт монастыры башлығы ла килә. туҡылдатты. Реформация һәм уның артынан килгән дини һуғыштар монастырҙы үҫешен тамамлаған: 1525, 1552 һәм 1557 йылдарҙағы хәрби ваҡиғалар барышында монастырь таланған, ә ҡайһы бер биналары емертелгән булған.
1568 йылға монастырь юҡҡа сыҡҡан, әммә формаль яҡтан секуляризацияланмаған: 1569 йылда бенедикт монастыры Шмерленбахтан ([./https://ru.wikipedia.org/wiki/Хёсбах Хёсбах] общинаһы) Анна Гайпель фон Шёлкриппен аббатлыҡта йәшәй башлай — ул 1601 йылда (башҡа мәғлүмәттәр буйынса — 1600 йылдың 25 майында) вафат булғанға тиклем Һиммельталда йәшәгән берҙән-бер кеше булған. Был ваҡытта монастырҙың формаль ҡатын-ҡыҙ башлығы булған монахиня Эрбахта үҙҙәрен монастырҙың законлы вариҫтары тип һанаған протестант графтарға ҡаршы бик күп бәхәстәрҙә ҡатнашҡан. Шуның өсөн Гайпель тере саҡта уҡ, 1595 йылда уҡ, Майнц архиепискобы монастырь милке менән идара итеүҙе Ашаффенбург иезуиттарына тапшырған: фәҡәт 1618 йылда Эрбах графтары был тапшырыуҙы таныған. 1626 йылда монастырь бөтөнләйгә иезуит монастырына әйләнгән.
Изге Себастьянға бағышлаған барокко хаж сиркәүе алдағы готика сиркәүе урынында 1753 йылда төҙөлгән. 1757 йылда Марктайденфельдтан Иоһанн Конрад Вер булдырған үҙенсәлекле орган XXI быуат башына тиклем һаҡланған. 1773 йылда иезуиттар ордены бөтөрөлгәндән һуң монастырь милеге Майнц архиепискобына кире ҡайтарылған — һәм Ашаффенбургтағы уҡыу йортона (мәктәп) өлөш итеп бирелгән булған. 1814 йылда элекке монастырь биналары Ашаффенбург урта мәктәбе фонды составына тулыһынса индерелгән.
1973—1974 йылдарҙа бүлмәләрендә капиталь ремонт үткәрелгән һәм «Himmelthal GmbH» йәштәрҙе профессиональ әҙерләү үҙәге (мәктәп-интернат) булдырылған. Һәр йыл һайын, элеккесә күпләп хаж ҡылыу булмаһа ла, 20 ғинуарҙа һәм 14 сентябрҙә элекке монастырҙа ғибәҙәт үтә. 1984 йылдан монастырь ҡорамында «Һиммельталдың йәйге концерттары» үткәрелә. Урындағы «Weinbauverein Rück e.V.» шарап сығарыу компанияһы һәр икенсе йәкшәмбе көндө монастырь залында килеүселәргә үҙҙәренең шарабына дегустация үткәреүҙе тәҡдим итә.
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Һерренкимзее монастыры
- Һиммелькрон монастыры
- Астһайм монастыры
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Bosl, Karl (Hg.): Handbuch der historischen Stätten Deutschlands, Bd. 7 (Bayern), 3. Aufl. Stuttgart 1961, S. 298.
- Breuer, Tilmann u. a. (Bearb.): Dehio. Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, Bayern Bd. 1 (Franken), München und Berlin 1999, S. 466.
- Coester, Ernst: Cistercienserinnenkirchen, 1984, S. 141—145.
- Feulner, Adolf; Röttger, Bernhard Hermann: Bezirksamt Obernburg, Kunstdenkmäler des Königreichs Bayern Reihe III Bd. 23, München 1925, S. 36—55.
- Kittel, J.: Das Cistercienserkloster Himmelthal, in: Archiv Unterfranken 47 (1905), S. 211 ff.
- Krausen, Edgar: Die Klöster des Zisterzienserordens in Bayern (Bayerische Heimatforschung Heft 7), München 1953, S. 57f.
- Schneider, Erich: Klöster und Stifte in Mainfranken, Würzburg 1993, S. 22—24.
- Schlicht, Eva (u. a.) : 750 Jahre Kloster Himmelthal, Miltenberg 1983.
- Treiber, Angela: Himmelthal, in: Brückner, Wolfgang / Lenssen, Jürgen (Hg.): Zisterzienser in Franken. Das alte Bistum Würzburg und seine einstigen Zisterzen, Würzburg 1991, S. 112f.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Erich Schneider. Himmelthal — Zisterzienserinnen, eine Benediktinerin und Jesuiten (нем.). hdbg.eu. Haus der Bayerischen Geschichte. Дата обращения: 23 апрель 2019.
