Комиҙың тәбиғи хәлендәге урмандары
| Комиҙың тәбиғи хәлендәге урмандары | |
|---|---|
| коми Комилӧн вӧрзьӧдлытӧм вӧръяс | |
 | |
| Категория МСОП — Ia (Ҡәтғи тәбиғи резерват) | |
| Төп мәғлүмәт | |
| Майҙаны | 32800 км² |
| Нигеҙләнгән ваҡыты | 1995 йыл |
| Урынлашыуы | |
| 65°04′ с. ш. 60°09′ в. д.HGЯO | |
| РФ субъекты | Коми Республикаһы |
whc.unesco.org/ru/list/7… | |
 | |
 Комиҙың тәбиғи хәлендәге урмандары Викимилектә | |
Коминың тәбиғи хәлендәге урмандары (рус. Девственные леса Коми, коми Комилӧн вӧрзьӧдлытӧм вӧръяс) — Рәсәй Федерацияһы Коми Республикаһында Төньяҡ һәм Поляр буйы Уралының көнбайыш битләүҙәрендә урынлашҡан махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәһе. Был Рәсәйҙә ЮНЕСКО-ның Бөтә донъя тәбиғәт мираҫы объекттары исемлегенә индерелгән тәүге объект. Тәбиғәт объекты тигеҙлек һәм тау тундраларын, Европала тейелмәй ҡалған иң ҙур бореаль урмандар массивын, һыу-һаҙлыҡ системаһын үҙ эсенә ала. Майҙаны буйынса (32 800 км²) Европалағы иң ҙур тәбиғи хәлендәге урмандар[1].
Коминың тәбиғи хәлендәге урмандары Урал тайгаһы экотөбәгенә инә. Улар Печора-Илыч ҡурсаулығы һәм «Югыд ва» милли паркы биләмәһендә урынлашҡан. Урын 1995 йылда Бөтә донъя мираҫы тип таныла. Көнбайыш өлөшө — тау алды һыҙатында, көнсығышы Урал тауҙарында урынлашҡан. Урман массивында бер нисә йылға аға. Урман фаунаһына 200-ҙән ашыу ҡош төрө, шулай уҡ балыҡтарҙың һәм һөтимәрҙәрҙең һирәк төрҙәре. Ә флораһына йөҙләгән үҫемлек төрө, шул иҫәптән һаҡланыусы үҫемлектәр инә.
Янаған хәүефтәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«Югыд ва» милли паркы биләмәһендә халыҡ-ара һәм Рәсәй закондарын боҙоп алтын сығарыу алып барыла. Тирә-яҡ мөхитте һаҡлау буйынса комитет ҡарарына ярашлы, законһыҙ эшмәкәрлеккә тотонған был компаниялар милли паркта геология-разведкалау эштәрен туҡтатырға тейеш. Әммә алтын приискылары һаман үҙ эшмәкәрлеген дауам итә.
Коми Республикаһының Юғары суды республика башлығының милли парк сиктәрен күсереү тураһында ҡарары законһыҙ булыуын таныны. Был ҡарарға ярашлы, алтын табыу районы милли парк, шулай уҡ бөтә донъя мираҫы биләмәләренән сығарылды. Шулай ҙа сикте күсерергә маташыуҙар әле булһа дауам итә һәм республика башлығы Гайзер һәм Гапликов тарафынан күрелә, быны милли һәм халыҡ-ара экологик ойошмалар ҡырҡа ғәйепләй[2][3][4][5].
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Девственные леса Коми. Дата обращения: 22 ғинуар 2018. Архивировано 23 ғинуар 2018 года.
- ↑ Девственные леса Коми на сайте Greenpeace. Дата обращения: 19 октябрь 2011. Архивировано 28 август 2017 года.
- ↑ Глава Коми попросил у вице-премьера правительства России изъять земли нацпарка «Югыд ва» для добычи полезных ископаемых. Пока это запрещено законом (недоступная ссылка — история).
- ↑ Глава Республики Коми просит вице-премьера нарушить закон. Дата обращения: 20 март 2019. Архивировано 19 март 2019 года.
- ↑ Комитет всемирного наследия отмечает угрозу российским объектам. Дата обращения: 22 июнь 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Девственные леса Коми / Под ред. А. И. Таскаева. — М.: Дизайн. Информация. Картография, 2005. — 352 с. — 2000 экз. — ISBN 5-287-00262-9. (в пер.)
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- UNESCO (недоступная ссылка — история).(недоступная ссылка)
- Девственные леса Коми 2017 йыл 28 август архивланған. на сайте Greenpeace 2019 йыл 7 октябрь архивланған.
- Объект Всемирного наследия ЮНЕСКО «Девственные леса Коми» на сайте Фонда «Охрана природного наследия»
- Гринпис России: Комитет всемирного наследия отмечает угрозу российским объектам 2014 йыл 2 август архивланған.
- Категория МСОП Ia
- Алфавит буйынса махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре
- 1995 йылда барлыҡҡа килгән махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре
- ПРО:ГЕО:Последняя правка: в прошлом году
- Рәсәйҙә бөтә донъя мираҫы
- Коми Республикаһының һаҡланыусы территориялары
- Алфавит буйынса урмандар
- Реликт урмандар
- Алфавит буйынса Бөтә донъя мираҫы