Мышы: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

14:51, 27 декабрь 2012 өлгөһө

?

Мышы

Фәнни классификация

Батшалыҡ:	Хайуандар
Тип:	Хордалылар
Класс:	Һөтимәрҙәр
Отряд:	Айры тояҡлылар
Подотряд:	Көйшәүселәр
Ғаилә:	Боландар
Суб-ғаилә:	Ҡоралайҙар
Ырыу:	Мышылар
Төр:	Мышы

Латинса исеме

Alces alces
Linnaeus, 1758

Ареал

Викитөрҙәр
систематикаһы

Викиһаҡлағыста
рәсемдәр

ITIS 180703

NCBI 9852

Мышы (лат. Alces alces) — боландар ғаиләһенә ҡараған оҙон аяҡлы, ҡыҫҡа ҡойроҡло, яҫы тарбаҡ мөгөҙлө ҡыр хайуаны^[1]; төркөмө боландар ғәиләһенә ҡараған иң ҙур хайуан. Мышы һоро төҫтә, ә тояҡтары аҡ була.Мөгөҙөнөң саттары яҡ-яҡҡа тырпайған, тәне йылҡылдап торған, оҙон аяҡлы хайуанды күргән кеше уға һоҡланмай булдыра алмай. Башҡортостанда төбәктә мышынан да ҙурыраҡ ҡырағай хайуан юҡ.

Ул боландар нәҫеленә инә. Ата мышының кәүҙә оҙонлоғо өс метр, бейеклеге ике метрҙан ашыу була. Муйыны ҡыҫҡа, йыуан. Башы ҙур. Ҡолаҡтары оҙон булһа, ҡойроғо бик ҡыҫҡа. Мөгөҙөнөң ауырлығы 20 килограмға, ҡоласы ике метрға етә. Ноябрь—ғинуар айҙарында мөгөҙө төшә һәм март айында яңынан үҫә башлай.

Мышылар йәшәү урыны итеп урмандағы йылға, күл буйҙарын хуп күрәләр. Ҡышын уҫаҡ, тал, миләш, ҡарағай һәм башҡа ағастарҙың ҡайырыһы, ботаҡтары, бөрөләре менән туҡланалар.

Инә мышы май, июнь айҙарында ике быҙау, һирәк осраҡта бер быҙау килтерә. Ай тулыуға улар әсәләренә эйәреп, йүгереп йөрөйҙәр. Өс ай ярым тик һөт менән генә туҡланалар.

Башҡортостанда мышыларҙың һаны кәмей бара. Рөхсәт менән уларға һунар итеү ҡаралған.

Иҫкәрмәләр

↑ Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З.Г.Ураксина, 2005)

[1] Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З.Г.Ураксина, 2005)

[1]

@@ 1 юл: / 1 юл: @@
+{{Taxobox
-{{Infobox Хайуандар донъяһы
+| name         = Мышы
- | стиль = 1
+| image file   = Moose_superior.jpg
- | CSS-стилдәр =9
+| image title  = Ата мышы
- | башлыҡ төҫө = 7
- | бүлек төҫө = 7
+| image descr  =
+| regnum = Хайуандар
+| phylum = [[Хордалылар]]
- | исем=Мышы
+| classis = [[Һөтимәрҙәр]]
- | рәсем1= Los.jpg
+| ordo = [[Айры тояҡлылар]]
- | рәсем тексы1   = Мышы
+| subordo      = [[Көйшәүселәр]]
- | рәсем киңлеге = 240
- | Батшалыҡ = [[Хайуандар]]
+| familia      = [[Боландар]]
- | Тип  = [[Хордалылар]]
+| subfamilia   = [[Ҡоралайҙар]]
+| genus        = '''Мышылар'''
- |  Класс  = [[Һөтимәрҙәр]]
+| species      = '''Мышы'''
- | Инфракласс= [[Плаценталылар]]
+| latin        = {{btname|Alces alces| <br />[[Линней, Карл|Linnaeus]], [[1758]]}}
- |  Отряд  = [[Айры тояҡлылар]]
+| wikispecies = Alces alces
- | Ярым отряд=[[Көйшәүселәр]]
+| commons = Alces alces
- |  Ғаилә  = Боландар
+| itis = 180703
- | Ярым ғаилә=Ҡоралайҙар
+| ncbi = 9852
- |  Ырыу  = Мышылар
+| range map = Moose distribution.png
- | Төр   = Мышы
- | Латинса исеме = Moose distribution.png
- |Ареал=Йәшәү ареалы
- | рәсем киңлеге = 120px
- | рәсем3=Wiki-Vulpes vulpes.png
- | рәсем тексы3  =
 }}
+{{Международная Красная книга|LC|41782}}
-[[Рәсем:Elch.PNG|thumb|left|Мышы]]
-'''Мышы''' ({{lang-la|Alces alces}}) — ҡуштояҡтар төркөмө боландар ғәиләһенә ҡараған иң ҙур хайуан. Мышы [[һоро]] төҫтә, ә тояҡтары аҡ була.Мөгөҙөнөң саттары яҡ-яҡҡа тырпайған, тәне йылҡылдап торған, оҙон аяҡлы хайуанды күргән кеше уға һоҡланмай булдыра алмай. [[Башҡортостан|Башҡортостанда]] төбәктә мышынан да ҙурыраҡ ҡырағай хайуан юҡ.
+'''Мышы''' ({{lang-la|Alces alces}}) — боландар ғаиләһенә ҡараған оҙон аяҡлы, ҡыҫҡа ҡойроҡло, яҫы тарбаҡ мөгөҙлө ҡыр хайуаны<ref>Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З.Г.Ураксина, 2005)</ref>; төркөмө боландар ғәиләһенә ҡараған иң ҙур хайуан. Мышы [[һоро]] төҫтә, ә тояҡтары аҡ була.Мөгөҙөнөң саттары яҡ-яҡҡа тырпайған, тәне йылҡылдап торған, оҙон аяҡлы хайуанды күргән кеше уға һоҡланмай булдыра алмай. [[Башҡортостан|Башҡортостанда]] төбәктә мышынан да ҙурыраҡ ҡырағай хайуан юҡ.
 Ул [[боландар]] нәҫеленә инә. Ата мышының кәүҙә оҙонлоғо өс метр, бейеклеге ике метрҙан ашыу була. Муйыны ҡыҫҡа, йыуан. Башы ҙур. Ҡолаҡтары оҙон булһа, ҡойроғо бик ҡыҫҡа. Мөгөҙөнөң ауырлығы 20 килограмға, ҡоласы ике метрға етә. [[Ноябрь]]—[[ғинуар]] айҙарында мөгөҙө төшә һәм [[март]] айында яңынан үҫә башлай.
 Мышылар йәшәү урыны итеп [[урман|урмандағы]] [[йылға]], [[күл]] буйҙарын хуп күрәләр. Ҡышын [[уҫаҡ]], [[тал]], [[миләш]], [[ҡарағай]] һәм башҡа ағастарҙың ҡайырыһы, ботаҡтары, бөрөләре менән туҡланалар.
+[[Рәсем:Elch.PNG|thumb|left|Мышы]]
 Инә мышы [[май]], [[июнь]] айҙарында ике быҙау, һирәк осраҡта бер быҙау килтерә. Ай тулыуға улар әсәләренә эйәреп, йүгереп йөрөйҙәр. Өс ай ярым тик [[һөт]] менән генә туҡланалар.
 [[Башҡортостан|Башҡортостанда]] мышыларҙың һаны кәмей бара. Рөхсәт менән уларға [[һунар]] итеү ҡаралған.
+== Иҫкәрмәләр ==
+<references/>
 [[Категория:Йәнлектәр]]