Рутман Григорий Иосифович: өлгөләр араһындағы айырма

Рутман Григорий Иосифович
	Рутман Григорий Иосифович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР; Рәсәй
Тыуған көнө	22 февраль 1929
Тыуған урыны	Стрешин[d], Беларусь
Вафат булған көнө	21 июнь 2001 (72 йәш)
Вафат булған урыны	Стәрлетамаҡ, Башҡортостан Республикаhы, Рәсәй
Һөнәр төрө	ғалим
Эшмәкәрлек төрө	химия
Уҡыу йорто	Украинский государственный химико-технологический университет[d]
Ғилми исеме	профессор[d]
Ғилми дәрәжә	техник фәндәр докторы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

16:14, 16 февраль 2019 өлгөһө

Рутман Григорий Иосифович (22 февраль 1929 йыл — 21 июнь 2001 йыл) — ғалим-химик-технолог, хужалыҡ эшмәкәре, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Техник фәндәр докторы (1983), профессор (1987). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған химигы (1989), СССР-ҙың уйлап табыусыһы (1976). СССР Дәүләт премияһы лауреаты (1978). Ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1971, 1986) һәм «Почёт Билдәһе» (1971) ордендары кавалеры.

Биографияһы

Рутман Григорий Иосифович 1929 йылдың 22 февралендә Белорус ССР-ының Гомель өлкәһе Стрешин ауылында тыуған.

1951 йылда Днепропетровск химия-технология институтын тамамлай.

Эш урындары һәм вазифалары: 1951 йыл Салауат ҡалаһындағы 18-се комбинатта эшләй. 1961 йылдан алып — Стәрлетамаҡ синтетик каучук заводының баш механигы, 1965 йылдан алып — Стәрлетамаҡ тәжрибә-сәнәғәт нефть химияһы заводы (СОПНХЗ) директоры, 1995 йылдан алып — Башҡортостан Республикаһы Инженерлыҡ Академияһының Стәрлетамаҡ бүлексәһе рәйесе, 1997 йылдан алып СДПИ-да уҡыта.

Фәнни ҡыҙыҡһыныуҙары өлкәһе: полимерҙар алыу технологияһы, бәләкәй тоннажлы химия продукттары.

Уның ҡатнашлығында синтетик гуттаперча, антиоксиданттар етештереү; полиизопрен, олигопиперилен, түбән молекулалы полиуретановый синтетик каучуктар, универсаль ҡатырыусы уйлап табыла һәм эшкәртелә, каталитик крекинг регенераторы, бутанды дегидрирлау реакторы, спорт ҡоролмалары өсөн һығылмалы яплауҙар полимеры барлыҡҡа килтерелә.

Хеҙмәттәре

22 фәнни хеҙмәт, 220 уйлап табыу авторы

Превращения фенольных оснований Манниха //Журнал прикладной химии. 1991. Т.64. № 1 (соавт.).

Маҡтаулы исемдәре һәм һәм башҡа бүләктәре

СССР Дәүләт премияһы (1977)
СССР-ҙың уйлап табыусыһы (1976),
СССР Минтехпромының иң яҡшы уйлап табыусыһы (1989),
БАССР-ҙың атҡаҙанған химигы (1989),
ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1986, 1971),
«Почёт Билдәһе» ордены (1971),
миҙалдар.

Һылтанмалар

Рутман Григорий Иосифович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 16 февраль 2019)
Уральская энциклопедия

@@ 1 юл: / 1 юл: @@
 {{Ук}}
-'''Рутман Григорий Иосифович''' ([[22 февраль]] [[1929 йыл]] — [[21 июнь]] [[2001 йыл]]) — химик-технолог, [[СССР]] Дәүләт премияһы лауреаты (1978). Техник фәндәр докторы (1983), профессор (1987). БАССР-ҙың атҡаҙанған химигы (1989), [[СССР]]-ҙың уйлап табыусыһы (1976).
+'''Рутман Григорий Иосифович''' ([[22 февраль]] [[1929 йыл]] — [[21 июнь]] [[2001 йыл]]) — ғалим-химик-технолог, хужалыҡ эшмәкәре, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Техник фәндәр докторы (1983), профессор (1987). [[Башҡорт АССР-ы]]ның атҡаҙанған химигы (1989), [[СССР]]-ҙың уйлап табыусыһы (1976). [[СССР]] Дәүләт премияһы лауреаты (1978). Ике [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ]] (1971, 1986) һәм [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почёт Билдәһе»]] (1971) ордендары кавалеры.
 == Биографияһы ==
-Рутман Григорий Иосифович 1929 йылдың 22 февралендә [[Белорус ССР-ы]]ның [[Гомель өлкәһе]] Стрешин ауылында тыуа.
+Рутман Григорий Иосифович 1929 йылдың 22 февралендә [[Белорус ССР-ы]]ның [[Гомель өлкәһе]] Стрешин ауылында тыуған.
-[[1951 йыл]]да  Днепропетровск химия-технология институтын тамамлай
+[[1951 йыл]]да  Днепропетровск химия-технология институтын тамамлай.
-Эш урыны: [[1951 йыл]] [[Салауат|Салауат ҡалаһы]]ндағы 18-се комбинатта эшләй. [[1961 йыл]]дан алып — [[Стәрлетамаҡ|Стәрлетамаҡ синтетик каучук заводы]]ның баш механигы, [[1965 йыл]]дан алып — Стәрлетамаҡ тәжрибә-сәнәғәт нефть химияһы заводы (СОПНХЗ) директоры, [[1995 йыл]]дан алып — [[Башҡортостан Республикаһы]] Инженерлыҡ Академияһының Стәрлетамаҡ бүлексәһе рәйесе, [[1997 йыл]]дан алып СДПИ-да уҡыта.
+Эш урындары һәм вазифалары: [[1951 йыл]] [[Салауат (ҡала)|Салауат ҡалаһындағы]] 18-се комбинатта эшләй. [[1961 йыл]]дан алып — [[Стәрлетамаҡ|Стәрлетамаҡ синтетик каучук заводы]]ның баш механигы, [[1965 йыл]]дан алып — Стәрлетамаҡ тәжрибә-сәнәғәт нефть химияһы заводы (СОПНХЗ) директоры, [[1995 йыл]]дан алып — [[Башҡортостан Республикаһы]] Инженерлыҡ Академияһының Стәрлетамаҡ бүлексәһе рәйесе, [[1997 йыл]]дан алып СДПИ-да уҡыта.
 Фәнни ҡыҙыҡһыныуҙары өлкәһе: полимерҙар алыу технологияһы, бәләкәй тоннажлы химия продукттары.
@@ 14 юл: / 14 юл: @@
 == Хеҙмәттәре ==
-Григорий Иосифович Рутман — 22 фәнни хеҙмәт, 220 уйлап табыуҙың авторы
+фәнни хеҙмәт, 220 уйлап табыу авторы
+* Превращения фенольных оснований Манниха //Журнал прикладной химии. 1991. Т.64. № 1 (соавт.).
-== Әҙәбиәт ==
-Превращения фенольных оснований Манниха //Журнал прикладной химии. 1991. Т.64. №1 (соавт.).
 == Маҡтаулы исемдәре һәм һәм башҡа бүләктәре ==
@@ 29 юл: / 27 юл: @@
 == Һылтанмалар ==
+* {{БЭ2013|index.php/component/content/article/8-statya/11949-rutman-grigorij-iosifovich}}{{V|16|02|2019}}
-* [https://web.archive.org/web/20140202104634/http://xn--p1acf.xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/prosmotr/2-statya/6219-rutman-grigorij-iosifovich Башкирская энциклопедия]
 * [http://xn----8sbanercnjfnpns8bzb7hyb.xn--p1ai/index.php/%D0%A0%D1%83%D1%82%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 Уральская энциклопедия]