Ремезов Семён Ульянович

Ремезов Семён Ульянович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	Рәсәй империяһы  Урыҫ дәүләте
Тыуған көнө	1642[…]
Тыуған урыны	Тобольск, Урыҫ дәүләте
Вафат булған көнө	XVIII быуат или 1720
Вафат булған урыны	Тобольск, Урыҫ дәүләте
Һөнәр төрө	тарихсы, архитектор, географ, сәйәхәтсе-тикшеренеүсе, картограф
Әүҙемлек урыны	Тобольск
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы	авторлыҡ хоҡуҡтарының ғәмәлдә булыу ваҡыты үткән[d]
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы	Semyon Remezov
Ремезов Семён Ульянович Викимилектә

Семен Ульянович Ремезов (1642, Тобольск, рус батшалығы — 1721 һуң, шунда уҡ) — урыҫ энциклопедисы, Себер картографы, архитектор, тарихсы.

Себерҙең һыҙма китабы

Төмәндәге «Себер картографтары» скульптураһы. 2010 йылда булдырылған.

«Чертёж всех сибирских градов и земель». Семен Ремезов атласы, 1701 йылда төҙөлгән. Көньяҡ — өҫтә. Көньяҡ-көнбайышта — Балхаш күле, Арал диңгеҙе һәм Хвалынь (Каспий). Төньяҡта «Лопарҙәр ере», «Мангазей диңгеҙе» (Обь ҡултығы). Көнсығышта — « Камчатка утрауы», көньяҡтараҡ — Амур йылғаһы ҡушылдыҡтары менән. Көньяҡ-көнсығыш мөйөшөндә ҡытай диуары артында — «Ҡытай батшалығы»

Ҡулъяҙма «Чертёжная книга Сибири» (1699—1701) — XVII быуаттың географик асыштары һөҙөмтәләрен дөйөмләштергән беренсе рус географик атласы. 1695 йылда С. Ремезов Мәскәүгә килгән Себер картаһы күсермәһенән бер нисә оригиналь һыҙымдар яһай. 1696—1697 йылдарҙа Тобольск, Иркутск һәм башҡа ҡалаларҙа Себерҙең төрлө өлөштәренең һыҙымдары төҙөлгән. Көнбайыш Себер һыҙымдарын һәм себер йылғалары атласын Ремезов үҙе төҙөгән. 1699—1701 йылдарҙа ул шулай уҡ өс улы менән «Чертёжная книга Сибири» йыйынтығын төҙөгән, ул инеш һүҙҙән һәм 23 зур форматлы картанан торған, Себер һәм уның бөтә территорияһының мәғлүмәттәрен ентекләп теркәгән. Китаптағы карталар градусһыҙ һәм, хәҙергәненән айырмалы, төньяҡ менән көньяҡтың урындары алмашҡан булған.

2003 йыл аҙағында С. Ремезовтың «Чертёжная книга Сибири» әҙер була.

Хәтер

• «Ремезов уҡыуҙары».
• Төмәндәге «Себер картографтары» скульптураһы
• Тобольск ҡалаһындағы һәйкәл.
• Тобольскиҙа урам (шуға тиклем — Клара Цеткин урамы).
• Тобольскиҙағы майҙан.
• Тобольск ҡалаһында «Себер» ҡунаҡханаһы бинаһында мемориаль таҡта (авторы Геннадий Правоторов).
• Төмәндә «Ремезов» отеле

Әҙәбиәт

• • Баньковский Л. В. История и экология: очерки об истоках исторической гидрогеографии. Монография. — Соликамск: РИО ГОУ ВПО «СГПИ», 2008. — 356 с. — 41,4 п.л. — ISBN 5-89469-047-1. Часть I. «Ремезов: рек великих и средних, знаток и озёр неизчётно»
  • Галицкий В. Тобольский служилый человек // Турист. — 1967. — № 1. — С. 23.
  • Гольденберг Л. А. Семён Ульянович Ремезов: Сибирский картограф и географ. 1642 — после 1720 г. — М.: Наука, 1965. — 263 с.
  • Гольденберг Л. А. О первом историке Сибири // Русское население Поморья и Сибири. — М., 1973. — С. 214—228.
  • Гольденберг Л. А. Изограф земли сибирской: Жизнь и труды Семена Ремезова. — Магадан, 1990. — 398 с.; ил. — «Чертёжная книга Сибири». — С. 190—200.
  • Гольденберг Л. А. Семён Ульянович Ремезов // Творцы отечественной науки: Географы / Отв. ред. и сост. проф., д-р геогр. наук В. А. Есаков; Редколл.: В. М. Котляков, Э. М. Мурзаев, А. В. Постников, А. Э. Каримов (отв. секр.); Институт истории естествознания и техники им. С. И. Вавилова РАН. Московский центр Русского географического общества. — М.: АГАР, 1996. — С. 5—20. — 576 с. — 5 000 экз. — ISBN 5-89218-007-7. (в пер.)
  • Зиборов В. К. Ремезов Семён Ульянович // Словарь книжников и книжности Древней Руси. Вып. 3, ч. 3. СПб., 1988. — С. 195—196. [1]
  • Кириллов В. В. Методы проектирования Семёна Ремезова // Архитектурное наследство. Вып. 22. Теоретические воззрения и творческие методы зодчих народов СССР. Отв. ред. О. Х. Халпахчьян, П. Н. Максимов. — М.: Стройиздат, 1974. — 165 с.
  • Мартыненко А. И. Пионер русской картографии // Геодезия и картогроафия. — 1971. — № 4. — С. 65-67.
  • Мартынов Л. Сын боярский / Черты сходства. М., Современник, 1982.
  • Смит-Питер С. С. У. Ремезов и сибирская идентичность в конце XVII — начале XVIII в // Сибирские исторические исследования. — 2014. — № 3. — С. 7—23 (архивировано в WebCite).
  • Соколов И. Ремезов, Семён Ульянович // Русский биографический словарь. СПб., 1913. — с. 48-50. [2]
  • Шевченко В. К истории сибирской картографии: [Первые геогр. сведения о Енисее с 1610 г.] // Речник Енисея. — Енисейское речное пароходство. — 1998. — 9-15 окт. — С. 7.
  • Шибанов Ф. А. О некоторых аспектах картографии России допетровского времени (XVI—XVII вв.) и роли С. У. Ремезова в истории русской картографии // Вестн. Ленинград. ун-та, 1968. — № 18. Геология и география. — Вып. 3. — С. 127—130.
  • Юрасова М. Любовь и подвиг беззавистно. — Новосибирск, 1969. — 208 с.
  • Летопись Сибирская, содержащая повествование о взятии Сибирские земли русскими, при царе Иоанне Васильевиче Грозном; с кратким изложением предшествовавших оному событий. Издана с рукописи XVII века. В типографии Департамента народного просвещения. Санкт-Петербург. 1821.

Һылтанмалар

• • Хорографическая книга Сибири в собрании Harvard University Library
  • Н. Н. Оглоблин. Источники «Чертёжной книги Сибири» Семёна Ремезова.
  • Н. Н. Оглоблин. «К биографии С. Ремезова»
  • Сибирь XVII века глазами современника. С. У. Ремезов и его «История Сибирская» 2012 йыл 1 март архивланған.
  • Е. И. Дергачева-Скоп «Похвала» Сибири С. У. Ремезова