Асылыкүл (гәзит)
| Асылыкүл | |
| Нигеҙләү датаһы | март 1930 |
|---|---|
| Издание организации | Дәүләкән |
| Әҫәрҙең теле | башҡортса һәм урыҫ теле |
| Ойоштороусы | Башҡортостан Республикаhы, Дәүләт һәм унитар предприятие[d] |
| Барлығы етештерелгән | 2058 |
«Асылыкүл» — ижтимағи-сәйәси гәзит. Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, Башҡортостан Республикаһы «„Асылыкүл“ редакция-нәшриәт комплексы» дәүләт унитар предприятиеһы. Дәүләкән ҡалаһында аҙнаһына 2 тапҡыр урыҫ һәм башҡорт («Балҡантау») телдәрендә сыға. 1930 йылдың мартынан урыҫ телендә «Победим» («Еңербеҙ») исеме аҫтында сыға башлай.
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Хәҙерге «Асылыкүл» район гәзите үҙенең «Балҡантау» дубляж версияһы менән бергә оҙон һәм данлы юл үткән. Дәүләкән районы барлыҡҡа килгәндән һуң, нәшер ителә башлай. 1930 йылдың ҡышы аҙағында Мәскәү партияһы ағзалары урындағы гәзит эшен ойоштороу өсөн районға журналистар төркөмөн ебәрә. Мәскәү пролетарҙары дәүләкәнселәргә бүләк итеп гәзитте даими баҫтырыу өсөн тулы ҡорамалдар тупланмаһы менән күсмә типография ебәрә. Мәскәү журналистары гәзитте баҫтырыуҙы ойоштора, урындағы кадрҙарҙы ижади эшкә индерә һәм үҙ һөнәрҙәренә өйрәтә[1].
«Победим» гәзитенең беренсе сығарылышы 1930 йылдың 8 мартында сыға. Журналистар коллективын башта И. Антонов етәкләй. И. Антонов артынан гәзиттең тәүге 12 йылында журналистарҙы етәкләгән түбәндәге мөхәррирҙәрҙең исемдәре билдәле: И. И. Лисков, А. И. Леонтьев, А. Комиссаренко, Я. Шульман.
1932 йылдың ғинуарынан районда башҡорт телендә «Колхозсы» гәзите сыға. Уның беренсе мөхәррире Сабитов була, ә 1937 йылдан коллективты Т.M Сәхибгәреев етәкләй. Ул 1941 йылдың сентябрендә фронтҡа китә. «Колхозсы» гәзитенең мөхәррире итеп билдәле башҡорт яҙыусыһы Али Карнай тәғәйенләнә. Биш айҙан һуң Али Карнай Эшсе-Крәҫтиән Ҡыҙыл Армияһы сафына саҡырыла. Артабанғы йылдарҙа "Колхозсы"ның мөхәррирҙәре С. Гафанов һәм Р. Суфиянов була. Ә «Победим» гәзитен 1947 йылдан фронттан ауыр яралар менән ҡайтҡан С.M. Хәлиҡов етәкләй[1].
1950 йылдың 15 декабрендә ике айырым редакция берләшә. «Победим» — «Еңербеҙ» гәзите коллективы менән С.M. Хәлиҡов етәкселек итә.
1954 йылдың мартында гәзиттең әҙәби хеҙмәткәре булып 10 йылдан ашыу эшләгән Г. Ш. Рауилова мөхәррир итеп тәғәйенләнә. Шул уҡ йылдың октябрендә «районка» «Ленинское знамя» — «Ленин байрағы» тип үҙгәртелә. Ә һигеҙ йылдан һуң, 1962 йылдың майында, район гәзиттәрен берләштереүгә бәйле, Башҡорт АССР-ы Мәҙәниәт министрлығының Полиграф нәшриәт бүлеге бойороғона ярашлы Дәүләкән район гәзите бөтөрөлә. Раевка ауылы өс йыл дауамында ике райондың — Әлшәй һәм Дәүләкәндең берлектәге гәзитен баҫтырып сығара.
1965 йылдың мартында Дәүләкән районы «Знамя» — «Байраҡ» тип аталған Х.М Әхмәтйәнов мөхәррирлегендә үҙ гәзитен яңынан нәшер итә башлай. 1967—1972 йылдарҙа гәзиттең мөхәррире — А. А. Балобнов, артабанғы алты йыл (1972 йылдан 1978 йылға тиклем) редакция коллективын Т.B Рәжәпов етәкләй.
1978-1995 йылдарҙа мөхәррир — журналистика ветераны М. Н.Мөхәмәҙиев.
1995-2005 йылдарҙа оҙаҡ йылдар элек урындағы радиотапшырыуҙар мөхәррире һәм «Знамя» гәзитенең әҙәби хеҙмәткәре булып эшләгән Ғ.Н. Ильясова мөхәррир булып эшләй.
2007 йылдың 1 ғинуарында район гәзите яңы исеме — «Асылыкүл» — «Балҡантау» исеме аҫтында сыға башлай. Исемен үҙгәртеү Рәсәйҙең мәғлүмәт киңлеген яйға һалыу һәм гәзиттәрҙең шул уҡ исемдәрен ҡабатламау маҡсатында Матбуғат һәм полиграфия эштәре буйынса республика идаралығы тәҡдиме буйынса башҡарыла.
2007 йылдың июлендә гәзит мөхәррире итеп Ишбулат Йомабай улы Аҡҡолов тәғәйенләнә, ул артабан коллектив эшмәкәрлеген модернизациялау һәм үҙгәртеп ҡороу буйынса эште дауам итә.
2009 йылдың ғинуарынан Башҡортостан Дәүләт унитар предприятиеһында «Өфө 1-се типография» тарафынан гәзит нәшер ителә башлай.
2009 йылдың авгусында оҙаҡ йылдар хеҙмәттәшлек иткән ике редакция һәм типография Башҡортостан Республикаһы дәүләт унитар предприятиеһы «Асылыкүл» редакция-нәшриәт комплексына берләшә[1].
Редакцияның адресы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2010 йылдың ғинуарында гәзитселәр ҡуртымға алынған бинанан үҙҙәренең тарихи бинаһына күсәләр (Туҡай урамы, 1), унда элек, 1930 йылда, Дәүләкән сауҙагәрҙәренеке булған бинала, күсмә типография менән бергә Мәскәү гәзитселәре төркөмө эш башлаған була[1].
Төрлө йылдарҙа эшләгән редакция хеҙмәткәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары хеҙмәткәрҙәре:
- Бусарева Татьяна Михайловна;
- Пахомова Вера Владимировна;
- Макиша Дмитрий Владимирович;
Коллективта бер нисә тиҫтә йыл эшләгән башҡа бик күп кешеләр: С. Ш. Тәүлиәрова,, Р. Ш.. Зинурова, Л. Г. Башлыкова, С. А. Печаткин, Ф. В. Миранова, Л. А. Солтанова, В. И. Кузнецова, М. З. Зангурова, К.M. Мөхәрәмова, В.M. Төхвәтуллина һ.б.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Асылыкүл» Редакция тарихы 2021 йыл 19 декабрь архивланған.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Асылыкүл (гәзит) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 20 декабрь 2021)
- «Асылыкүль» История редакции (рус.) 2021 йыл 19 декабрь архивланған.
- Сайт издания Балкантау