Егоров Борис Фёдорович

Егоров Борис Фёдорович
рус. Борис Фёдорович Егоров
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР  Рәсәй
Тыуған көнө	29 май 1926({{padleft:1926|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})
Тыуған урыны	Балашов[d], Һарытау губернаһы[d], РСФСР, СССР
Вафат булған көнө	3 октябрь 2020({{padleft:2020|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:3|2|0}}) (94 йәш)
Вафат булған урыны	Санкт-Петербург, Рәсәй
Ерләнгән урыны	Южное кладбище[d]
Һөнәр төрө	учёный-литературовед, тарихсы, культуролог, мемуарист, историк литературы, университет уҡытыусыһы, әҙәби тәнҡитсе, литературовед
Эшмәкәрлек төрө	әҙәбиәт ғилеме, тарих, культурология, история русской литературы[d] һәм литературная критика[d]
Эш урыны	Тарту университеты[d]
Уҡыу йорто	филологический факультет СПбГУ[d]
Ғилми дәрәжә	филология фәндәре докторы[d] (1967)
Ғилми етәксе	Астахова Анна Михайловна
Аспиранттар	Асоян, Арам Айкович[d] һәм Лариса Ляпина[d]
Уҡыусылар	Таборисская, Евгения Михайловна[d] һәм Асоян, Арам Айкович[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Баҫма эштең авторҙашы	Краткая литературная энциклопедия[d]
Ойошма ағзаһы	СССР Яҙыусылар союзы
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Премия фонда имени Д. С. Лихачева[d] (2007)
Егоров Борис Фёдорович Викимилектә

Егоров Борис Фёдорович (29 май 1926 йыл, Балашов, Һарытау губернаһы — 3 октябрь 2020 йыл, Санкт-Петербург, Рәсәй) — СССР һәм Рәсәй филологы, әҙәбиәт белгесе, тарихсы, культуролог, мемуарист, ХІХ быуат урыҫ әҙәбиәте һәм йәмәғәт фекере тарихы буйынса күренекле белгес. Филология фәндәре докторы, профессор, Санкт-Петербург Яҙыусылар союзы ағзаһы (1982), Халыҡ-ара Пен-клуб Бөтә донъя яҙыусылар ассоциацияһы ағзаһы (2003), Мәскәүҙә бойондороҡһоҙ эстетика һәм ирекле сәнғәттәр академияһы академигы (1993).

Биографияһы

Борис Федорович Егоров рәссам Федор Иванович (1884-1968) һәм уның ҡатыны Анастасия Яковлевна Егорованың улы. Ленинград авиация приборҙар эшләү институтында уҡый (хәҙерге — ГУАП) (1947 йылда 5 -се курстан китә), Ленинград дәүләт университетында филология факультетының ситтән тороп уҡыу бүлеген (1948) һәм М. Н. Покровский исемендәге Ленинград педагогия институтының аспирантураһын тамамлай (1952).

Бөйөк Ватан һуғышы башында үҙе йәшәгән Иҫке Осколдан тәүҙә Һарытауға, һуңынан Ташкентҡа эвакуациялана. Үҙ «Хәтирәләре» буйынса, бер үк ваҡытта дүрт юғары уҡыу йортона уҡырға инә, шул иҫәптән Ташкент авиаконструкторлыҡ институтына ла (эвакуацияланған Ленинград авиаприборҙар эшләү институты менән берләшә). Уҡыу менән бер рәттән Ташкент икмәк заводында йөк ташыусы булып эшләй.

Һуғыштан һуң шул уҡ авиаприборҙар эшләү институты менән Ленинградҡа күсенә, унда 1947 йылда уҡыуын тамамлай, әммә һөнәре буйынса эшләмәй.

Б. Ф. Егоров — 1956 йылдан 1990 йылға тиклем КППС ағзаһы. 1990 йылдарҙан алып унан һуң партиянан сыҡҡас, Б. Ф. Егоров — әүҙем антикоммунист һәм антисталинист. 2017 йылда Азатлыҡ радиоһына биргән интервьюһында үҙенең Сталинға ҡарата негатив ҡарашын белдерә һәм уның портретын яндырыуы тураһында әйтә.

1950 — 1960 йылдарҙа Ю. М. Лотман һәм З. Г. Минцтың яҡын дуҫы һәм хеҙмәттәше була.. Ю.М. Лотман һәм Б.Ф. Егоров 1954 йылдан 1993 йылға тиклем хат алышалар, 300-ҙән ашыу Лотмандың һәм 400-ҙән ашыу Егоровтың хаттары һаҡланған.

Борис Федорович химик София Александровнаға Николаеваға 300-ҙән ашыу өйләнә, ҡыҙы Миллер Татьяна Борисовна — филолог.

2020 йылдың 30 сентябрендә Егоровҡа компьютер томографияһын эшләйҙәр, ул ике яҡлы пневмонияны күрһәтә. Икенсе көндө уны Боткин дауаханаһына һалалар. Ике көн үткәс, 3 октябрҙә, ул вафат була, яҡындарының һүҙҙәре буйынса — коронавирустан. Көньяҡ зыяратында ерләнә.

Фәнни эшмәкәрлеге

Филология фәндәре кандидаты (1952, диссертацияһын «Н. А. Добролюбов и проблемы фольклористики»), филология фәндәре докторы (1967, диссертацияһы «Русская литературная критика 1848—1861 гг.»). 1952—1962 йылдарҙа Тарту университетында эшләй, 1954—1960 йылдарҙа унда рус әҙәбиәте кафедраһы менән етәкселек итә.

Был ваҡыт тураһында. Ю. М. Лотман былай тип яҙа: «Тартула ҙур булмаған, ләкин интенсив эшләгән һәм даими теоретик һәм тарихи-әҙәби темаларға дикуссиялар менән алмашҡан төркөм барлыҡҡа килде. Беҙ йыш ҡына йыйыла һәм сәғәттәр буйы бәхәсләшә инек <...> былар барыһы ла миндә өҙлөкһөҙ бәхет тойғоһо килтерҙе» Б. Ф. Егоровтың ошо ижади һәм бер үк ваҡытта күңелле һәм дуҫтарса атмосфера булдырыуын бөтә «кафедралдар ҙа даими һыҙыҡ өҫтөнә ала ине».

Совет осоро эштәрендә партия талаптарына ярашлы тезистарҙы яҡлай, миҫалға, эре «әҙәби тәнҡитсе», әҙәбиәт тураһында «методологик яҡтан мөһим» хеҙмәттәр яҙыусы С.М. Киров тураһында. Шул уҡ ваҡытта 1969 йылда әүҙем ғилми һәм уҡыусылар даирәһенә «Библиотека поэта» серияһына фәнни әҙерләнгән «Библиотека поэта» бер томлығын нәшер итеп, А.С.Хомяковтың исемен ҡайтара., ә 1988 йылда «О старом и новом» исеме аҫтында уның төп мәҡәләләр йыйынтығын баҫтыра. Бынан тыш, Ап. А. Григорьев һәм В. П. Боткин тураһында күп һанлы эштәре менән билдәле.

1962—1968 йылдарҙа — Ленинград дәүләт университеты доценты, 1968—1978 йылдарҙа — профессор, А. И. Герцен исемендәге Рәсәй дәүләт педагогия институтының рус әҙәбиәте кафедраһы мөдире. 1978—1993 йылдарҙа — СССР Тарих институты Ленинград (Санкт-Петербург) бүлегенең ғилми хеҙмәткәре һәм төп ғилми хеҙмәткәре. 1993—1996 йылдарҙа — Рәсәй Фәндәр академияһының Социология институты Санкт-Петербург бүлексәһенең төп ғилми хеҙмәткәре. Һуңынан — РФА Санкт-Петербург Тарих институтының баш ғилми хеҙмәткәре- консультанты

1971 йылда «Библиотека поэта» серияһының баш мөхәррире вазифаһын башҡара. Был ваҡытта серияла Егоровтың коллегаһы Ю.М.Лотман һәм М.Г.Альтшуллер әҙерләгән «Поэты 1790—1810-х гг.» томы сығарыла. Ошо уҡ ғалимдар әҙерләгән «Поэты 1790—1810-х гг.» икенсе томы серияның яңы баш мөхәррире Ф.Я.Прийма күрһәтмәһе буйынса төҙөүселәрҙең «бишенсе пункты» арҡаһында сығарылмай (Альтшуллерҙың үҙенең дәлилдәре «В тени Державина» китабында)

1978—1991 йылда — рәйес урынбаҫары, 1991—2002 йылдарҙа — «Әҙәби һәйкәлдәр» китаптар серияһы редколлегияһы рәйесе. Әҙәбиәтте үҫтереүҙәге ҡаҙаныштары өсөн, шул иҫәптән «Әҙәби һәйкәлдәр» серияһы редколлегияһы менән күп йыллыҡ етәкселеге өсөн, шулай уҡ педагогик һәм фәнни кадрҙарҙы тәрбиәләү өсөн 2005 йылда гуманитар фәндәр өлкәһендә Ф. С. Ольденбург исемендәге премия менән бүләкләнә. «Русские писатели 1800—1917» библиоргафик һүҙлектең баш мөхәррире (2007 йылдан), «Академический проект» нәшриәтенең «Современная западная русистика» серияһының мөхәрририәт коллегияһы рәйесе.

700-ҙән ашыу фәнни мәҡәлә һәм 20 китап авторы. Санкт-Петербургта йәшәгән. Д.С. Лихачев мираҫы буйынса Фәндәр академияһы комиссияһын етәкләгән.

Төп эштәре

Китаптар авторы

• Н. А. Добролюбов — собиратель и исследователь фольклора Нижегородской губернии. Горький: Горьков. книж. изд-во, 1956. 96 с.
• Роман 1860-х — начала 1870-х годов о «новых людях». Тарту, 1963.
• Очерки по истории русской литературной критики середины XIX века. Учебное пособие. Л.: ЛГПИ им. А. И. Герцена, 1973. 148 с.
• О мастерстве литературной критики. Жанры. Композиция. Стиль. Л.: Советский писатель, Лен. отд., 1980. 380 с.
• Литературно-критическая деятельность В. Г. Белинского. Пособие для учителя. М.: Просвещение, 1982. 176 с.
• Борьба эстетических идей в России середины XIX века. Л.: Искусство. Лен. отделение, 1982. 269 с.
• Н. А. Добролюбов. Книга для учащихся. М.: Просвещение, 1986. 159 с.
• Петрашевцы. Л.: Наука, 1988. 240 с. (в сер. «Страницы истории нашей Родины»)
• Борьба эстетических идей в России середины 1860-х годов. Л.: Искусство, 1991. 336 с.
• Жизнь и творчество Ю. М. Лотмана. М.: НЛО, 1999. 384 с.
• Аполлон Григорьев. М.: Молодая гвардия (ЖЗЛ), 2000. 220 с. — 5 000 экз.
• Структурализм. Русская поэзия. Воспоминания. Томск: Водолей, 2001. 512 с.
• Oblicza Rosji. Szkice z historii kultury rosyjskiej XIX wieku. Gdansk, Slowo/obraz terytoria, 2002. 351 s. + 77 ill.
• От Хомякова до Лотмана. М.: Языки славянских культур, 2003. 368 с.
• Воспоминания. СПб.: Нестор-История, 2004. 472 с.
• Боткины. СПб.: Наука, 2004. 320 с.
• Российские утопии. Исторический путеводитель. СПб.: Искусство-СПб., 2007. 416 с.
• Избранное. Эстетические идеи в России XIX века. СПб., 2009. 664 с.
• Обман в русской культуре. — СПб.: Росток, 2012. 192 с.
• Воспоминания-2. — СПб.: Росток, 2013. 384 с.
• Творческая жизнь Бориса Чичибабина. — СПб.: Росток, 2016. 192 с.
• Ю. М. Лотман, З. Г. Минц — Б. Ф. Егоров. Переписка, 1954—1993. — СПб.: Полиграф, 2018. 720 с.

Китаптар төҙөү

• Григорьев А. А. Литературная критика. М., Худ. лит., 1967. 632 с.
• Хомяков А. С. Стихотворения и драмы. Л., Сов. пис. (Бол. с. б. поэта), 1969. 596 с.
• Боткин В. П. Письма об Испании. Л., Наука (Лит. пам.), 1976 (совм. с А. Я. Звигильским). 344 с.
• Григорьев А. А. Воспоминания. Л., Наука (Лит. пам.), 1980. 440 с. (2-е изд. — 1988).
• Боткин В. П. Литературная критика. Публицистика. Письма. М., Советская Россия, 1984. 320 с.
• Дружинин А. В. Повести. Дневник. М., Наука (Лит. пам.), 1986. 512 с.
• Хомяков А. С. О старом и новом. Статьи и очерки. М., Современник, 1988. 464 с.
• Лотман Ю. М. Письма. 1940—1993. М.: Языки русской культуры, 1996. 798 с.
• Григорьев А. А. Письма. М., Наука (Лит. пам.),1999. (Р. Виттакер — со-составитель). 475 с.
• Григорьев А. А. Стихотворения. Поэмы. Драмы. СПб., Академический проект (Новая Библиотека Поэта), 2001. 760 с.
• С.А.Рейсер. Воспоминания. Письма. Статьи: К столетию со дня рождения / Сост. Б. Ф. Егоров, И.А.Шомракова. — СПб.: СПбГУКИ, 2006. — 223 с.

Мәҡәләләр, мемуарҙар

• Список публикаций
• Новинки из глубинки // Новая Русская Книга. — 2002. — В. 13. — Т. 2.
• Трагическая судьба ученого, отрицавшего принцип «не высовываться» (Диодор Михайлович Сологуб, 1925—2005) // «Звезда», 2006, № 5. С. 180—191

Әҙәбиәт

• Подшивалова Е. А. Филологическая проза Б. Ф. Егорова // Филологические записки. 2003. Вып. 20;
• Кухарева-Пэнь В. Гуру // Вышгород. 2006. № 2/3;
• Российская словесность: эстетика, теория, история: Материалы научной конференции, посвященной 80-летию Б. Ф. Егорова. СПб.; Самара, 2007;
• Прийма И. Ф. Об одной затянувшейся полемике // Ф. Я. Прийма и вопросы филологии XX века (Пушкинский дом, персоналии), СПб.: Типография «Береста», 2009. С. 313—356.
• Кто есть кто в российском литературоведении: биобиблиографический словарь-справочник / сост. А.&nbsp;Н.&nbsp;Николюкин. М., 2011;
• Борис Федорович Егоров (к 85-летию со дня рождения). Библиографический указатель 2006—2011 2021 йыл 13 февраль архивланған. / Сост. А.&nbsp;П.&nbsp;Дмитриев. СПб.: Нестор-История, 2011.
• Борис Федорович Егоров: к 90-летию со дня рождения: Биобиблиографический указатель. Список научных докладов и оппонированных диссертаций [1954-2016] / ИРЛИ РАН; ред.-сост. А. П. Дмитриев. — СПб.: Росток, 2016. — 144 с.
• Острова любви БорФеда: сборник к 90-летию Бориса Федоровича Егорова / ИРЛИ РАН; СПбИИ РАН; Союз писателей Санкт-Петербурга; Ред.-сост. А. П. Дмитриев и П.&nbsp;С.&nbsp;Глушаков. — СПб.: Издательство «Росток», 2016. — 1056 с. — ISBN 978-5-94668-206-0
• Проблемы изучения российской словесности: сборник статей по материалам Всероссийской научной конференции в честь 90-летия профессора Бориса Федоровича Егорова / РГПУ им. А. И. Герцена; под ред. Л. Е. Ляпиной. — СПб.: Нестор-История, 2016. — 188 с.
• Прийма И. Ф. О наследии А. С. Хомякова (к концепции Б. Ф. Егорова) // Славистика, Slavic studies, књ. XXIII, св. 2. — Београд, 2019. — С. 156—180.
• Дмитриев А. П. Егоров Борис Федорович // Литераторы Санкт-Петербурга. XX век. Энциклопедический справочник [Электронный ресурс] / глав. ред. и сост. О. В. Богданова, ред. и сост. А. М. Любомудров, Б. В. Останин. — СПб. : Книжная лавка писателей, 2020.

Һылтанмалар

• Анкета ИНИОН РАН на сайте Независимой академии эстетики и свободных искусств
• Статья «КАФЕДРА ПРИНАДЛЕЖИТ ИСТОРИИ КУЛЬТУРЫ» 2011 йыл 7 август архивланған. на сайте Кафедры русской литературы Тартуского университета, опубл. в журнале «Вышгород», Таллин, 1998. № 3. С. 6-13.
• Борис Федорович Егоров на сайте книжной серии «Литературные памятники»
• Премия имени С. Ф. Ольденбурга в области гуманитарных наук на сайте СПбНЦ РАН
• Егоров Борис Фёдорович в «Журнальном зале»
• Страница 2021 йыл 27 сентябрь архивланған. на сайте СПбИИ РАН
• Володина Н. В., Ляпина Л. Е. Борису Фёдоровичу Егорову — 90
• Рубашкин А. Борфед и другие (к 80-летию Б. Ф. Егорова)
• Борис Егоров: Любовь и острова // «Православие и мир», 28.01.2015
• Про 9 мая 45-го, Лотмана на войне и тазы рук и ног // «Православие и мир», 09.05.2015
• Учителя Бориса Егорова // Радио «Свобода», 23.04.2017
• Сталина я сжёг // Радио «Свобода», 16.07.2017
• Некролог на сайте СПбИИ РАН
• Андреева Т. В. Памяти Бориса Федоровича Егорова (1926—2020)