Илдегиҙиҙәр дәүләте

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

Илдегиҙиҙәр дәүләте (рус. Госуда́рство Ильдегизи́дов)[1][2][3][4]төркиҙәр (ҡыпсаҡ) династияһы идара иткән тарихи дәүләт, 1136 йылдан 1225-кә тиклем йәшәгән, Ирандың төньяҡ-көнбайыш өлөшөндәге Әзербайжан өлкәһен, шулай уҡ Кавказ аръяғындағы Аррандың бер өлөшөн биләп торған.

Сәлжүк монархияһы көсһөҙләнгәс, уның биләмәләрендә үҙ аллы дәүләттәр барлыҡҡа килгән, шулар араһында Бөйөк Атабәктәр титулы йөрөткән Илдегиҙиҙәр дәүләте барлыҡҡа килгән[5]

Был дәүләт 90 йыл торған, һәм уны төрки хорезмшаһы Ялалетдин (рус. Джелал ад-Дин Манкбурны) яулап алған, һуңынан үҙе лә монгол илбаҫарҙарының ҡорбанына әйләнгән. Илдегиҙиҙәрҙең баш ҡалаһы Нахичевань[1], Тәбриз, Әрдәбил һәм Хамадан булған (1175).

Атабәктәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Атабәк Шәмсетдин Илдегиҙ (1140—1172)
  • Мөхәммәт Йыһан Бәһлеүән (рус. Мухаммед Джахан Пехлеван) (1172—1186)
  • Атабәк Ҡыҙыл Арыҫлан (рус. Гызыл Арслан) (1186—1191)
  • Атабәк Әбүбәкер (рус. Абубакр) (1191—1210)
  • Атабәк Үзбәк (1210—1225)

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 The Cambridge History of Iran. Том 5, страница 177:

  2. The Encyclopaedia of Islam. Том 8 «NED-SAM», страница 944:

  3. Государство Ильдегизидов на карте региона в начале XIII века из Большой советской энциклопедии
  4. Государство Ильдегизидов на карте региона в конце XII—начале XIII в.(недоступная ссылка) из Советской исторической энциклопедии
  5. Энциклопедия Британника. Статья: Eldegüzid dynasty:

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Гумилев Л. Н. Тысячелетие вокруг Каспия. М., Айрис-пресс, 2003, 384 с.
  • Хасан Ибрагим, Хасан. История Ислама (на турецком языке). (İslam tarihi, İstanbul, 1985).
  • Antoine Constant. L’Azerbaïdjan, KARTHALA Editions, 2002, ISBN 2-84586-144-3, p. 96
  • Houtsma, M. T. E.J. Brill’s First Encyclopaedia of Islam, 1913—1936, BRILL, 1987, ISBN 90-04-08265-4, p. 1053.
  • Hodgson, Marshall G.S. The Venture of Islam: Conscience and History in a World Civilization, University of Chicago Press, 1974, ISBN 0-226-47693-6, p. 260.
  • Caroun.com: Literature: Seljuk & Atabakan Azerbaijan eras [1]
  • Clifford Edmund Bosworth, The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual, Columbia University Press, 1996, С. 199.