Крюков Фёдор Дмитриевич
Фёдор Крюков | |||
Псевдонимдары: |
А. Березинцев; А. Б-цев; | ||
---|---|---|---|
Тыуған көнө: | |||
Тыуған урыны: |
Рәсәй империяһы Дон Ғәскәре Өлкәһе Глазуновская станицаһы | ||
Вафат булған көнө: | |||
Вафат булған урыны: |
Кубань Халыҡ Республикаһы Незаймановский утары | ||
Гражданлығы: |
Рәсәй империяһы | ||
Эшмәкәрлеге: |
яҙыусы, публицист, педагог, йәмәғәт эшмәкәре | ||
Ижад йылдары: |
1892—1920 | ||
Йүнәлеше: |
Реализм | ||
Жанр: |
повесть, хикәйә, очерк, публицистика, рецензия | ||
Наградалары: |
| ||
Әҫәрҙәре Lib.ru сайтында | |||
Крюков Фёдор Дмитриевич (14 февраль 1870 йыл — 4 март 1920 йыл) — рус яҙыусыһы, казак, Аҡтар хәрәкәтендә ҡатнашыусы. Рәсәй империяһының беренсе саҡырылыш Дәүләт думаһы ағзаһы.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Фёдор Дмитриевич Крюков 1870 йылдың 4 февралендә Рәсәй империяһының Дон Ғәскәре өлкәһе Усть-Медведицкий округының[1] Глазуновская станицаһында тыуған. Атаман улы. Әсәһе — дон дворяны ҡыҙы. Ғаиләлә барыһы өс бала булған. 1918 йылда ҡыҙылгвардеецтар урмансы булып хеҙмәт иткән ҡустыһын, интеллигент ҡиәфәте өсөн поездан төшөрөп, үлтерә.
Федор Усть-Медведицкий гимназияһында (көмөш миҙал менән тамамлай) Филипп Миронов (2-се Атлы армияның буласаҡ командармы), Александр Попов (буласаҡ яҙыусы А. С. Серафимович) һәм Петр Громославский (М. А. Шолоховтың ҡайныһы) менән бергә уҡый. 1892 йылда Петербург тарих-филология институтын тамамлай.
Статский советник. 1893—1905 йылдарҙа Орёл гимназияһында тарих һәм география уҡытыусыһы, пансион тәрбиәсеһе булып эшләй[2][3]. 1906 йылда Дон Ғәскәре өлкәһенән 1-се саҡырылыш Дәүләт Думаһына ағза итеп һайлана. Хеҙмәт төркөмө составына ингән[4]. 1906 йылдың 10 июлендә, Выборгта 1-се саҡырылыш Дәүләт Думаһын таратҡанға саҡлы, "Выборгское воззвание"ға ҡул ҡуйған өсөн, Енәйәт Уложениеһының 129-сы статьяһының 1-се бүлеге 3-сө һәм 51-се пп. буйынса хөкөм ителә, Петербургтағы «Кресты»[5] төрмәһендә өс ай ултыра. 1906 һәм 1907 йыл аҙаҡтарында — Халыҡ социалистар партияһын ойоштороусыларының һәм күренекле идеологтарының береһе.
«Русское богатство» журналының әҙәбиәт һәм сәнғәт бүлеге мөдире (мөхәррир һәм нәшриәттәше В. Г. Короленко). Орёл һәм Түбәнге Новгород гимназияларында рус әҙәбәите һәм тарих уҡытыусыһы. Шағир Александр Тиняковтың тәрбиәсеһе[6].
Беренсе донъя һуғышында кенәз Варлам Геловани етәкселегендәге санитар отрядында хеҙмәт итә, хәрби госпиталь көнкүреше һәм санитарҙар тураһында бер нисә очерк яҙа, һәм улар "Тымыҡ Дон"дың хәрби темаларына ауаздаш була. Граждандар һуғышы осоронда Бик бөйөк Дон Ғәскәре хөкүмәте яҡлы була. Аҡтар хәрәкәте идеологтарының береһе. Ғәскәри круг даирәләре сәркәтибе. 1920 йылда Дон армияһы ҡалдыҡтары менән Новороссийскиға сигенә. Незаймановский утарындағы монастырь госпиталендә тимгелле сыпной тиф сиренән 4 мартта вафат була һәм шунда уҡ ерләнә.
И. Н. Медведев-Томашевская, А . Солженицын һ. б. фаразына ярашлы, Фёдор Крюков — "Тымыҡ Дон"дың «тәүге тексы» авторы, ә чекистар тарафынан Крюков прототекстарын күсереп яҙыу өсөн һәм уның архивы авторы тип тәғәйенләнгән Шолохов Михаил Александрович уны ҡулланған булып сыға[6][7][8]. Шолохов «Тымыҡ Дон» авторы булыу-булмауында шикләнеү теорияһын барыһы ла хупламай[9]. Крюков — А. И. Солженицындың «Ҡыҙыл тәгәрмәс» эпопеяһының мөһим персонаждарының береһе Фёдор Ковынёвтың прообразы.
Фёдор Дмитриевич Крюковтың әҫәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
|
|
|
Айырым баҫмалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- В родных местах: Рассказ. — Ростов н/Д: [1905]. — 39 с.
- Казацкие мотивы: Очерки и рассказы. — СПб: 1907. — 439 с.
- Рассказы. Т. I. — М.: Книгоиздательство писателей в Москве, 1914.
- Офицерша: Повести и рассказы. / Кубанская библиотека — Краснодар: Кн. изд-во, 1990. — 362 с. — ISBN 5-7561-0482-8.
- Рассказы. Публицистика. — М.: Советская Россия, 1990. — 571 с. — ISBN 5-268-01132-4.
- Казацкие мотивы: Повесть, рассказы, очерки, воспоминания, стихотворение в прозе. / Забытая книга — М.: Художественная литература, 1993. — 444 с. — ISBN 5-280-02217-9.
- Булавинский бунт (1707—1708 г.). Этюд из истории отношений Петра Великого к Донским казакам. Неизвестная рукопись Федора Крюкова из Донского архива писателя. М.: АИРО-ХХI; СПб.: Дмитрий Буланин, 2004. — 208 с. — ISBN 5-88735-124-1.
- Казачьи повести : [повести, рассказы]. Москва : Вече, 2005. — 384 с. — ISBN 5-9533-0787-X
- Родимый край: Рассказы, очерки. / Ф. Д. Крюков. — М.: МГГУ им. М. А. Шолохова, 2007. — 550 с. (Донская литература) — ISBN 978-5-8288-1014-7
- Обвал. Смута 1917 года глазами русского писателя. — М.: АИРО-ХХI, 2009. — 368 с. — ISBN 978-5-91022-087-8
- Федор Крюков. Православный мир старой России. — М.: АИРО-XXI, 2012. — 200 с. — ISBN 978-5-91022-077-9
- Федор Крюков. Эпоха Столыпина. Революция 1905 года в России и на Дону / Предисловие и составление А. Г. Макарова. — М.: АИРО-XXI, 2012. — 362 с. — ISBN 978-591022-123-3
- Федор Крюков. Картинки школьной жизни старой России. — М.: АИРО-XXI, 2012. — 328 с. — ISBN 978-5-91022-133-2
- Фёдор Крюков. На Германской войне. На фронте и в тылу. — М.: АИРО-ХХI, 2013. — 548 с. — ISBN 978-591022-177-6
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Проблема авторства текстов М. А. Шолохова
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Хәҙер Волгоград өлкәһе Кумылженский районы
- ↑ Власов В. Орловские годы Ф. Крюкова // Просторы России. — 1995, 4—10 июня.
- ↑ Воробьёва В. Я. Роль Орловской гимназии начала XX века в образовании и воспитании юношества // Образование и общество : журнал. — 2005. — № 4.
- ↑ Бонч-Осмоловский И. А. (сост.). Работы Первой Государственной Думы. Издание Санкт-Петербургского комитета Трудовой Группы / Ред. С. И. Бондарев. — СПб.: Тип. т-ва «Дело», 1906. — С. 490.
- ↑ Фёдор Дмитриевич Крюков. 2017 йыл 12 октябрь архивланған.
- ↑ 6,0 6,1 Чернов А. Запрещённый классик 2021 йыл 20 ғинуар архивланған.. // Новая газета. — № 16. — 15.2.2010.
- ↑ М. Мезенцев. Судьба романов.
- ↑ Словарь параллелей прозы Крюкова и «Тихого Дона» (по материалам Национального корпуса русского языка)
- ↑ Карасёв А., Фролов И. Автор «Тихого Дона» будет найден! 2015 йыл 30 март архивланған. // Литературная Россия. — 09.10.2009.
↑ Власов В. Орловские годы Ф. Крюкова // Просторы России. — 1995, 4—10 июня. ↑ Воробьёва В. Я. Роль Орловской гимназии начала XX века в образовании и воспитании юношества // Образование и общество : журнал. — 2005. — № 4. ↑ Бонч-Осмоловский И. А. (сост.). Работы Первой Государственной Думы. Издание Санкт-Петербургского комитета Трудовой Группы / Ред. С. И. Бондарев. — СПб.: Тип. т-ва «Дело», 1906. — С. 490. ↑ Фёдор Дмитриевич Крюков. Биография ↑ Шунда өҫкә күсергә 1 2 Чернов А. Запрещённый классик. // Новая газета. — № 16. — 15.2.2010. ↑ М. Мезенцев. Судьба романов. ↑ Словарь параллелей прозы Крюкова и «Тихого Дона» (по материалам Национального корпуса русского языка) ↑ Карасёв А., Фролов И. Автор «Тихого Дона» будет найден! // Литературная Россия. — 09.10.2009.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Русские писатели, 1800—1917 : Биографический словарь. М., 1994. Т. 3. С. 187—189. ISBN 5-85270-112-2.
- Государственная дума Российской империи, 1906—1917 : Энциклопедия. Москва : Российская политическая энциклопедия, 2008. ISBN 978-5-8243-1031-3.
- Астапенко М. П. Его называли автором «Тихого Дона». — Ростов-на-Дону: Единство, 1991. — 112 с.
- Горнфельд А. Г. Рассказы Крюкова. // Критика начала XX века. — М.: АСТ, Олимп, 2002. — С. 49—57.
- Федору Крюкову, певцу Тихого Дона. Переиздание сборника «Родимый край» (Усть—Медведицкая, 1918), посвящённого 25-летию литературной деятельности русского писателя Ф. Д. Крюкова (1893—1918). Сост. А. Г. Макаров и С. Э. Макарова. — М.: АИРО-XX, 2003. — 88 с. ISBN 5-88735-091-1
- Смирнова Е. А. Проза Ф. Д. Крюкова в публицистическом контексте «Русского богатства». Диссертация … канд. филол. наук: 10.01.10. — Волгоград, 2004.
- Малюкова Л. Н. «И покатился с грохотом обвал…» Судьба и творчество Ф. Д. Крюкова. — Ростов-на-Дону: Дониздат, 2007. — 254 с. ISBN 5-85216-074-1
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Андрей Чернов. Как украли «Тихий Дон»
- Фонд Фёдора Дмитриевича Крюкова (биография писателя, литературные произведения, а также архив фото- и видеоматериалов)
- Фёдор Крюков. Неполное собрание сочинений.
- Новая Газета № 16 15 февраля 2010 г. Запрещённый классик 2021 йыл 20 ғинуар архивланған.
- Ф. Д. Крюков. Над обрывом. Очерки и статьи последних лет жизни (1917—1919). М.-СПб. 2009
- Документальный фильм «Казак». Режиссёр И. Сафаров. Россия, 2005. 44 мин.
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Алфавит буйынса яҙыусылар
- 14 февралдә тыуғандар
- 1870 йылда тыуғандар
- 4 мартта вафат булғандар
- 1920 йылда вафат булғандар
- II дәрәжә Изге Анна ордены кавалерҙары
- III дәрәжә Изге Станислав ордены кавалерҙары
- Дон казактары
- Шәхестәр:Аҡтар хәрәкәте
- XX быуат Рәсәй яҙыусылары
- Алфавит буйынса Рәсәй яҙыусылары
- XX быуат рус яҙыусылары
- Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусылар (Рәсәй)
- Рәсәй империяһының беренсе саҡырылыш Дәүләт думаһы ағзалары