Мекнес

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Мекнес
ғәр. ‫مكناس‬
Ошибка Lua в Модуль:Unicode_data на строке 469: attempt to index field 'scripts' (a boolean value).
Герб
Рәсем
Рәсми атамаһы مكناس[1] һәм Meknès[1]
Дәүләт  Марокко
Административ үҙәге Мекнес-Тафилалет[d] һәм Мекнес[d]
Административ-территориаль берәмек Мекнес[d]
Хөкүмәт башлығы Abdellah Bouanou[d]
Халыҡ һаны 520 428 кеше (2014),
601 000 кеше (1 июль 2023)[2]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 546 метр
Туғандаш ҡала Реймс[d], Алматы, Ним[3][4], Тулькарм[d][5], Сантарен[d][6][7], Штральзунд[d][8], Орлеан[d][9], Сенон[d][5], Бурк-ан-Брес[d][10], Болонья[d][11][12] һәм Көнсығыш Иерусалим[d][6]
Милке Stade d'Honneur[d]
Майҙан 370 км²
Почта индексы 50000
Число домохозяйств 126 319[1][13]
Карта
 Мекнес Викимилектә

Мекнес[14] (ғәр. مكناس‎, Микнас[15]) — Марокконың дүрт империя ҡалаһының береһе, Бөтә донъя мираҫы ҡомартҡыһы

Фес — Мекнес өлкәһенең составына инә, уның составында шул уҡ исемле Мекнес префектураһын ойоштора.

Илдең төньяғында урынлашҡан, баш ҡала Рабаттан 130 км һәм Фестан 60 км алыҫлыҡта урынлашҡан. A2 тиҙлекле шоссе ике был ҡала араһынан Мекнес аша үтә. 300 км оҙонлоҡтағы автоюл менән Мекнес Касабланка менән тоташа. Мекнес өлкәһенең административ үҙәге Тафилалет. 25 йәштән йәшерәк халыҡтың өлөшө яҡынса 60 % тәшкил итә.

Климаты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Уртаса йыллыҡ температура 25,4 °C тәшкил итә. Иң эҫе айҙарҙа температура 29 һәм 38°C араһында тирбәлә, ә декабрҙә 2 — 4 °C. тиклем кәмеүе мөмкин. Уртаса йыллыҡ яуым — төшөм күләме- 500 мм.

Ҡала климаты
Күрһәткес Ғин Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Йыл
Уртаса максимум, °C 15,3 16,6 18,6 20,0 23,8 27,8 32,7 32,6 29,6 24,5 19,3 15,6 21,3
Уртаса температура, °C 10,2 11,5 12,9 14,4 17,7 21,2 25,2 25,3 22,9 18,7 14,2 10,7 16,2
Уртаса минимум, °C 5,2 6,3 7,2 8,8 11,5 14,6 17,7 17,9 16,2 12,8 9,1 5,8 11,1
Яуым-төшөм нормаһы, мм 89,4 84,4 78,4 74,3 42,6 12,5 2,1 1,9 14,1 47,4 79,6 81,2 607,9
Сығанаҡ: [1]

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡала урынында ултыраҡ тик VIII быуатта Касба (ҡәлғә тигәнде аңлата) исеме аҫтында барлыҡҡа килә. Берберҙар ҡәбиләһе ҡаланы Микнас тип атай һәм унда X X быуатта төпләнә. Ҡала әл-Мурабиттар ҡәлғәһе Такарарт тирәләй үҫә башлай. тирәләй үҫә башлай.

1673 йылда Мекнес Исмаил ибн Шәрифтең баш ҡалаһы була, ул унда ҡалаға «Марокко Версале» данын алып килгән ҡупшы һарайҙар төҙөй[2] . Хакимдың вафатынан һуң, 1727 йылда ҡала баш ҡала функцияһын юғалта.

1911 йылда Мекнесты француз армияһы биләй. Европалылар өсөн айырым район төҙөлә, ул ҡаланың тарихи өлөшөнән йылға менән айырыла.

2010 йылдың 19 февралендә ҡаланың иҫке өлөшөндәге Манара мәсетенең түбәһе йома намаҙы ваҡытында емерелеп төшә, күп мәхәллә кешеләре һәм тирә-яҡ йорттарҙа йәшәүселәр зыян күрә, кәмендә 41 кеше һәләк була[16].

Иҫтәлекле урындары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Мекнсетың төп иҫтәлекле урындары Исмаил ибн Шәриф мәлендә төҙөлгән. Улар иҫәбенә квадрат башнялары һәм бай биҙәлгән туғыҙ ҡапҡа менән ҙур ҡала стенаһы ҡарай. Руа батша ат һарайы — донъяла иң ҙурҙарының береһе, 12000 ат урынлаштырыуға иҫәпләнгән. Шулай уҡ туристар араһында баҡсалар уңыш менән файҙалана, уларҙы һуғарыу өсөн 4 гектар майҙанда һыуһаҡлағыс төҙөлгән

Мекнестан алыҫ түгел боронғо Волюбилистың харабалары һәм беренсе Марокко хакимы Иҙристың баш ҡалаһы — Мулай-Иҙрис ҡаласығы һуҙылған.

Туғанлашҡан ҡалалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Мекнеста тыуғандар

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 1,2 (unspecified title) / под ред. High Commission for Planning
  2. https://www.citypopulation.de/en/morocco/cities/?cityid=1355
  3. https://www.meknes.ma/langue-ar/actualites/detailsact.aspx?idact=2416
  4. https://www.nimes.fr/mairie/jumelages/ville-jumelle-meknes.html?id_site=16
  5. 5,0 5,1 https://meknes.ma/langue-ar/actualites/detailsact.aspx?idact=1184
  6. 6,0 6,1 https://www.collectivites-territoriales.gov.ma/sites/default/files/pnct/2020-12/cl%20en%20chiffres.%202005.pdf
  7. https://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M2000
  8. https://www.meknes.ma/langue-ar/actualites/detailsact.aspx?idact=2347
  9. https://www.meknes.ma/langue-ar/actualites/detailsact.aspx?idact=2386
  10. https://www.meknes.ma/langue-ar/actualites/detailsact.aspx?idact=1276
  11. https://www.meknes.ma/langue-ar/actualites/detailsact.aspx?idact=1346
  12. https://www.yabiladi.com/articles/details/102382/maroc-italie-meknes-bologne-scellent-convention.html
  13. http://rgph2014.hcp.ma/file/166326/
  14. Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 225.
  15. Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 25.
  16. Число жертв обрушения мечети в Марокко увеличилось до 41 человека