Миронов Тихон Петрович
| Миронов Тихон Петрович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Рәсәй империяһы.svg){kind=small} СССР |
| Тыуған көнө | 1901 |
| Тыуған урыны | Кечушево[d], Алатыр өйәҙе[d], Сембер губернаһы[d], Рәсәй империяһы |
| Вафат булған көнө | 23 май 1938 |
| Вафат булған урыны | Саранск, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төрө | ғалим |
| Эш урыны | Н. П. Огарёв исемендәге Мордва дәүләт университеты |
| Уҡыу йорто | Ленинградский институт истории, философии и лингвистики[d] |
| Ғилми дәрәжә | филология фәндәре кандидаты[d] |
Миронов Тихон Петрович (1901, Кечушево — 1938, Саранск) — беренсе эрзя ғалимы, фән кандидаты, тел белгесе, эрзя телсеһе.
Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
1901 йылда Мордовияның Кечушево ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Ардатовский гимназияһын тик бишлегә генә тамамлай. 1927—1928 йылдарҙа Д. В. Бубрих етәкселегендә СССР фәндәр академияһының лингвистик экспедицияһында ҡатнаша. ЛИЛИ һәм уның ҡарамағындағы аспирантураны тамамлай (1932). 1932 йылдан Мордва педагогия институтында эрзя теленән уҡыта. Бер үк ваҡытта НИИМК ғилми хеҙмәткәр булып эшләй, унан 1933 йылда 1-се тел конференцияһының ҡарарын «боҙғаны» өсөн эштән бушатыла, бер йылдан институтҡа кире тергеҙелә.
Мордва телселәренән беренсе булып — филология фәндәре кандидаты. 1936 йылда «Теньгушев диалекты — эрзя нигеҙендә эрзя һәм моҡша телдәренең бер-береһенә тәьҫире һөҙөмтәһе» темаһына диссертация яҡлай. А. П. Рябов менән бергә моҡша һәм эрзя телдәре өсөн берҙәм нормаларын эшләй; Миронов етәкселегендә «Мордваларҙың диалектологик атлас (мокша һәм эрзя) телдәре» төҙөй. 1937 йылдың июнендә ҡулға алына. «Мордва уң троцкист буржуаз-милләтсе блогына» ҡарағанлыҡта, «Финляндия файҙаһына шпионлыҡ итеүҙә» ғәйепләнә.
Бер йылдан һуң хөкөм ителә һәм 1938 йылдың 23 майында Саранскта атып үлтерелә. 1956 йылда аҡлана.
Әҫәрҙәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- О диалектологическом атласе // Изв. НИИМК. Саранск, 1935. Кн 1; Об одном из важнейших принципов классификации эрзя-мордовских диалектов // Там же; Теньгушевский диалект как результат скрещения. Саранск, 1936.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Викторов В. Трагедия семьи Мироновых // Мордовия. 1991. 6 нояб.; Мордовия (1). С. 126—127; Куликов, 1997. С. 304