Мыш-Арҡа

Мыш-Арҡа
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Силәбе өлкәһе
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	856 метр

Мыш-Арҡа — Көньяҡ Уралдың төньяғындағы (Силәбе өлкәһе) һырт. Орографик яҡтан Мыш-Арҡа һырты көньяғынан һәм көньяҡ-көнсығышынан Байрамғол һәм Ҡоротау (Сухие горы) менән сикләшә. Мыш-Арҡаның төньяғында һәм ҡөнбайышында уба рәүешле, урман баҫҡан тәпәш тауҙар һәм Гребень һырты. Мыш-Арҡаның көнсығыш армыты — Полозовая тауы. Төп түбәһе — Голая Шишка (диңгеҙ кимәленән 945,5 метр) Бүтән артыҡ айырылып торған түбәләре юҡ.

Ләмәҙе йылғаһы буйы

Урынлашыуы

Һырт — Эҫем һәм уның ҡушылдығы Ләмәҙене айырып торған һыу айырғыс. Эҫем Мыш-Арҡаның төньяҡ итәгендәге бер нисә инештән, уның ҡушылдығы Ләмәҙ — Мыш-Арҡанан көньяҡтараҡ тау араһындағы үҙәндән башлана. Шулай уҡ Мыш-Арҡа һыртынан Ҡатау йылғаһының төп һул ҡушылдығы — Нилә йылғаһы баш ала. Һырт Силәбе өлкәһенең Сим (Эҫем) Ҡатау-Ивановск ҡалалары араһында йәйрәп ята.

Этимологияһы

Һырттың атамаһын — «Мыш-Арҡа» — башҡорт телендәге «мышар» (миләш) һүҙенә алып барып тоташтыралар. Һырттың башҡортса атамаһы — Мыш-Арҡа, йәғни, мышарлы арҡа. Аҫаба халыҡ биргән атаманы Ҡатау тау заводтарына күсенеп килгән урыҫтар үҙгәртеп, Амшар тип йөрөтә башлағандар.

Флораһы

Һыртта ҡатнаш урмандар өҫтөнлөк итә, саған, йүкә, ҡайын, уҫаҡ, йыла, шыршы, ҡарағай һәм ҡарағас үҫә. Һырттың түбәһендә — тау тайгаһы. Урманды һуңғы ваҡыттарғаса хужалыҡ маҡсаттарында күпләп ҡырҡтылар. Шуның өсөн Мыш-Арҡала йәш ағастар үҫеп килгән ҡырҡындылар күп осрай.

Ҡатау-Ивановск — Ләмәҙе — Биҙәреш юлы

Транспорт

Мыш-Арҡаға Арат—Ҡатау-Ивановск, Ҡатау-Ивановск—Ләмәҙ—Биҙәреш юлдары буйлап килергә була. Һыртҡа шулай уҡ ағас ҡырҡыусыларҙан ҡалған юлдарҙан күтәрелергә мөмкин. Ҡатау-Ивановскиҙән Ләмәҙгә 5 саҡрым ҡала юлдан боролғас, Анновка ыҙанынан да уңайлы юл бар. Ул юлдан түбәгә тиклем тиерлек барып етеп була.

Һылтанмалар

• Хребты/одиночные горы. һыртет Мыш-Арҡа
• Вершины Каменного Пояса: Названия гор Урала. Глава «Южный Урал»