Надежда Евгеньевна Гринфельд

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Надежда Евгеньевна Гринфельд
Заты ҡатын-ҡыҙ
Гражданлығы Flag of Russia.svg Рәсәй империяһы
National flag of the Moldavian Democratic Republic.svg Молдавская демократическая республика[d]
Тыуған көнө 18 декабрь 1887({{padleft:1887|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:18|2|0}})
Тыуған урыны Кишинёв, Бессарабская губерния[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 28 ғинуар 1918({{padleft:1918|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:28|2|0}}) (30 йәш)
Вафат булған урыны Бендеры, Молдавская демократическая республика[d]
Һөнәр төрө сәйәсмән
Биләгән вазифаһы депутат Парламента Молдавии[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы Бунд[d]

Надежда Евгеньевна Гринфельд (ҡыҙ фамилияһы Кенигшац; 1887, Кишинёв1918) — Бессарабия сәйәсмәне, «Сфатул Цэрий» (1917—1918) ике ҡатын-ҡыҙ-депутаттарының береһе.

Биографияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Надежда Евгеньевна Гринфельд присяжный вәкиле Евгений Семенович Кенигшац (1861, Бельцы — 1939, Кишинев)[1] һәм табиптар династияһынан булған Ольга Вильгельмовна (Васильевна) Бернштейн ғаиләһендә тыуған; олатаһы — Самуил Исаакович Кенигшац — Бельц ҡалаһы табибы; икенсе олатаһы — Вильгельм Викентьевич Бернштейн — Кишиневта табип һәм коллежский советник була).[2][3][4] . Оләсәһе — Мария Григорьевна Кенигшац (ҡыҙ фамилияһы. Коган) — яҙыусы һәм «Недельная хроника „Восхода“» (1882—1883) гәзите хеҙмәткәре була; шулай уҡ «Рассвет» гәзитендә лә баҫылып сыға[5][6][7].

1903 йылда Кишинев Бунд бүлексәһе ағзаһы, һуңыраҡ РСДРП ағзаһы була[8][9][10] . Одессала, Киевта һәм Санкт-Петербургта (һуңынан Петроград һәм Кронштадт) меньшевиктар ойошмаһында әүҙем ҡатнаша[11][12][13]

«Сфатул Цэрий» ағзаһы булараҡ Елена Алистарға ҡапма-ҡаршы сәйәси позицияны биләй (был органда икенсе ҡатын-ҡыҙ-депутат).[14][15] . Бессарабияның артабан Рәсәйгә ҡушылыу күсеше осоронда Румыния короллегенән бойондороҡһоҙ булыуы өсөн сығыш яһай[16][17] . 1917 йылдың 2 декабрендә «Сфатул Цэрий» Молдаван Халыҡ Республикаһы ойошторолоуын иғлан итә[18] . Бессарабияны Румыния баҫып алыуынан һуң, 1918 йылдың ғинуарында Днестр аша сығырға маташыуында Надежда Гринфельдты румын жандармдары атып үлтерә (шул саҡта «Сфатул Цэрий» 6 башҡа ағзалары — Василий Рудьев, Федор Котарос, Дмитрий Прахницкий, Панцырь Иван, Петр Чумаченко һәм Николай Ковсан да үлтерелә).[19][20][21][22][23][24]

Надежда Гринфельд (атаһы кеүек үк) Семён Резниктың «Кровавая карусель» романы һәм пьесаларының төп персонаждарҙың (Фрида Кенигшац исеме аҫтында, курсистка, 25 йәш) береһе булып тора .[25]

Ғаиләһе[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Уның атаһы, Е.С. Кенигшац, 1917—1918 йылдарҙа Кишинёв ҡала думаһының гласныйы, «Сфатул Цэрий» ағзаһы, ҡалала Ваҡытлы хөкүмәттең комисар ярҙамсыһы була.[26] Әсә8е О. В. Кенигшац, балалар өсөн көндөҙгө приют менән идара итә[27]

  • Ире — присяжный вәкиле Гринфельд Петр Исаакович (1877 — 1939 йылдан һуң), социал-демократ, 1900—1907 йылдарҙа Кишиневта, Одессала, Киевта Бунд эшмәкәрлегендә ҡатнаша, 1904 йылда Бундың Берн конференцияһына делегат итеп ебәрелә, 1917 йылда РСДРП исемлеге буйынса Ойоштороу йыйылышы депутатына кандидат итеп күрһәтелә.[28]
    • Улы — Гринфельд Лев Петрович (1908—?).

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. В записях о рождении кишинёвского городского раввина записан как Израиль-Евгений Самойлович Кенигшац.
  2. Jews involved in public life of Bessarabia, from Annual books of 1862, 1872, 1875 and 1893: Доктор медицины Самуил Исаакович Кенигшац был также действительным членом Бессарабского статистического комитета.
  3. Князь Сергей Урусов «Записки губернатора»
  4. Letter from S. Ghelman to Mr. M. Meyerson
  5. Словарь псевдонимов русских писателей, учёных и общественных деятелей
  6. Мария Кенигшац
  7. Летопись 10. Выпуск 6. В 2 частях. Часть 1. 1880—1884 Сохранилась её переписка с И. С. Аксаковым.
  8. The Tribe of Dina
  9. Rebekka Denz «Bundistinnen»
  10. Вперёд, в прошлое! 2014 йылдың 29 апрель көнөндә архивланған.
  11. Василе Стати «Поруганная свобода»
  12. Гринфельд Надежда Евгеньевна
  13. Modern Jewish History: Bundist Counterculture In Interwar Poland
  14. Владимир Аникин «Февраль 17-го года и бессарабское еврейство». Дата обращения: 28 апрель 2014. Архивировано 4 март 2016 года. 2016 йылдың 4 март көнөндә архивланған.
  15. În Basarabia 2014 йылдың 2 май көнөндә архивланған.
  16. Прогулки по Кишинёву 2016 йылдың 4 март көнөндә архивланған.
  17. Так начиналась «униря»
  18. Нашествие румынских армий 2014 йылдың 29 апрель көнөндә архивланған.
  19. Интервью с Петром Шорниковым 2015 йылдың 3 апрель көнөндә архивланған.
  20. Евреи Бессарабии 2018 йылдың 17 май көнөндә архивланған.
  21. Василе Стати «Поруганная свобода» 2019 йылдың 29 март көнөндә архивланған.
  22. Marius Dorin Lulea «Scurtă analiză — Cine vrea și cine Nu vrea Unirea Republicii Moldova cu România»
  23. Arkady Joseph Sack «Struggling Russia» (1919)
  24. 27 марта (9 апреля) 1918 г.
  25. С. Е. Резник «Кровавая карусель»
  26. Из протокола допроса свидетеля Евгения Кенигшаца, 45 лет, кандидата права
  27. Королевское сокровище(недоступная ссылка)
  28. Российские социалисты и анархисты