Эдит Пиаф

Эдит Пиаф Édith Piaf
Төп мәғлүмәт
Исеме	франц. Édith Giovanna Gassion
Тулы исеме	Эдит Джованна Гассион
Тыуған	19 декабрь 1915({{padleft:1915|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:19|2|0}})
Тыуған урыны	Париж, Франция
Үлгән	10 октябрь 1963({{padleft:1963|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:10|2|0}}) (47 йәш)
Үлгән урыны	Грас, Франция
Ил	Франция
Һөнәрҙәре	йырсы, актриса
Әүҙем йылдары	1935—1963
Жанрҙар	шансон
Автограф
Аудио, фото, видео Викимилектә

Эди́т Пиа́ф (франц. Édith Piaf, ысын исеме Эди́т Джова́нна Гассио́н, Édith Giovanna Gassion; 19 декабрь1915 йыл, Париж — 10 октябрь 1963 йыл, Грас, Франция) — Франция йырсыһы, актриса.

Биография

Бала сағы

Эдит Пиаф имештер Бельвилдә урам фонаре аҫтында тыуған, тиһәләр ҙә, был ысынбарлыҡҡа тура килеүе шикле. Эдиттың әсәһе Лина Марса псевдонимы менән сығыш яһаған һәләтһеҙ генә актриса Анита Майяр була. Атаһы — урам акробаты Луи Гассион. Беренсе донъя һуғышы башында уҡ ул үҙ теләге менән һуғышҡа китә. Тәүге тапҡыр 1915 йылдың ахырында ғына ҡыҙын күреп китер өсөн ике көнлөк ял ала.

Ике йылдан Луи Гассион ҡатыны уны ташлап, ҡыҙын үҙенең ата-әсәһенә ҡалдырып киткәнен ишетә. Эдит ҡот осҡос шарттарҙа йәшәй. Әбейҙең ейәнсәренә ваҡыты етмәй, һәм үҙен борсомаһын өсөн ул балаға һөт урынына һыу ҡушылған шарап эсерә. Луи ҡыҙын Нормандияға, фәхешхана тотҡан үҙ әсәһе янына алып ҡайтып китә.

Шунан Эдиттың тома һуҡыр булыуы асыҡлана. Баҡһаң, тыуғас уҡ уның күҙенә кератит төшә башлай, әммә әсәһе яғынан өләсәһе быны күрмәгән дә ахыры. Бер өмөт тә ҡалмағас, өләсәһе Гассион һәм фәхешхана ҡыҙҙары Эдитты Лизьеға изге Терезаға алып китә. Бында тотош Франциянан йыл да меңдәрсә кеше ғибәҙәт ҡылырға килә торған була. 1921 йылдың 19 авгусында юлға сығалар, ә 1921 йылдың 25 авгусында Эдит күрә башлай. Был саҡ уға 6 йәш була. Тәүге күргән нәмә — пианино клавишалары була. Әммә күҙҙәренә ҡояш нуры ғына тулмай уның. Эдитҡа ғашиҡ булған бөйөк француз шағиры Жан Кокто уны «күҙле һуҡыр» тип атай.

Тиҙҙән яратҡан өләсәһе хәстәрлеге менән Эдит мәктәпкә китә, әммә ата-әсәләр балаларын фәхешханала йәшәгән ҡыҙ менән уҡытҡыһы килмәй. Ҡыҙға мәктәпте ҡалдырырға тура килә. Атаһы уны Парижға алып китә һәм урам майҙандарында акробатик номерҙар менән сығыш яһай, ә 9 йәшлек ҡыҙын йырлата. Эдит «Жуан-ле-Пен» кабареһына эшкә алынғансы урамда йырлап тамаҡ туйҙыра. 15 йәше тулғанда Эдит атай бер инәй башҡа һеңлеһе Симона менән таныша. Был ғаиләлә Симонанан башҡа ла ете бала була, бик ауыр йәшәйҙәр; әсәһе ҡыҙына 11 йәшенән аҡса килтерә башларға бойора. Эдит һеңлеһен үҙе янына ала, әммә был аталарына оҡшамай, һәм ҡыҙ өйҙән сығып китә.

Йәшлеге

1932 йылда Эдит магазин тотҡан Луи Дюпон (франц. Louis Dupont) менән таныша, бер йылдан 17 йәшлек Эдиттың Марсель (франц. Marcelle) исемле ҡыҙы тыуа. Мәгәр Луи ҡатынының күп ваҡытын эшкә бағышлауын яратмай һәм унан китергә ҡуша. Эдит риза булмай, улар айырылышалар. Башта ҡыҙы үҙе менән була, әммә бер эштән ҡайтҡас, баланы тапмай. Луи Дюпон ҡатынының кире ҡайтырына өмөт тотоп, баланы алып киткән була. Европала «испанка» ҡотора, Эдиттың ҡыҙы ауырып, хастаханаға эләгә. Уның янына йөрөй торғас, Эдит үҙе лә ауырып китә. Ул саҡта ауырыуҙы дауаларлыҡ дарыуҙар булмай. Һөҙөмтәлә Эдит һауыға, ә Марсель вафат була (1935). Ул Пиафтың берҙән-бер балаһы була.

1935 йылда, Эдитҡа егерме тулғанда, «Жернис» кабареһы (франц. le Gerny’s) хужаһы Луи Лепле (франц. Louis Leplée) Елисей яландарында күреп ҡала һәм үҙенең программаһында ҡатнашырға саҡыра. Ул Эдитты бик күп сәхнә серҙәренә, оҫталығына өйрәтә. Тап Лепле Эдитҡа Пиаф исеме ҡуша (Париж аргоһында «сыпсыҡ» тигәнде аңлата).

Урамдарҙа йыртыҡ туфли кейеп йырлай ине бит: «Сыпсыҡ кеүек тыуҙы, сыпсыҡ кеүек йәшәне, сыпсыҡ кеүек үлде». «Жерниста» афишаларҙа уның исеме «Кескәнтәй Пиаф» тип яҙыла, тәүге сығыштары уҡ уңыш яулай. 1936 йылдың 17 февралендә Эдит Пиаф «Медрано» циркында танылған йырсылар Морис Шевалье, Мистингетт, Мари Дюба менән рәттән ҙур концертта сығыш яһай. Радио-Ситиҙа ҡыҫҡа ғына йыры уға дан килтерә — тыңлаусылар шылтырата башлай, Кескенә Пиафтың тура эфирҙа яңынан сығыш яһауын талап итәләр.

Әммә бәхете асылып өлгөрмәй, яңы фажиғә: Луи Леплены башына атып үлтерәләр. Енәйәтте Эдит Пиафтан да күрәләр, сөнки уға әҙ генә аҡса васыят ителгән була. Гәзиттәр утҡа май һибеп ебәрәләр, кабареға йөрөүселәр Эдитҡа дошман кеүек ҡарай башлайҙар.

Яңынан уңыш

Тиҙҙән Эдит шағир Раймон Ассо менән таныша, тап ул артабанғы тормошона бик ҙур үҙгәрештәр индерә. Донъяға «Бөйөк Эдит Пиаф» булып танылыуында уның йоғонтоһо баһалап бөткөһөҙ. Ул Эдитты һөнәренең нескәлектәренә генә түгел, тормошта кәрәк булған күп төрлө зауыҡҡа ла өйрәтә:уның ярҙамында ҡатын үҙ-үҙен тоторға, кейем һайларға һәм башҡа шундай нәзәкәтлектәргә өйрәнә.

Раймон Ассо «Пиаф стилен» барлыҡҡа килтерә, Эдиттың тауышын асырлыҡ йырҙар яҙа. «Минең легионерым» йырының көйөн Маргерит Монно яҙа, һуңғараҡ ул йырсының яҡын әхирәтенә лә әүерелә. Һуңғараҡ Пиаф Монно менән яңы йырҙар яҙа, улар араһында — «Бәләкәс Мари», «Янымда Иблис» һәм «Мөхәббәт гимны».

Тап Раймон Ассо Эдиттың Париждың иң данлыҡлы «АВС» мюзик-холында сығыш яһауына өлгәшә. Бында сығыш яһау «оло диңгеҙгә» сығыу тип һанала. «Эдит Пиаф» исеме менән сығыш яһарға ла ул тәҡдим итә. «АВС» сәхнәһендәге сығышынан һуң пресса: «Кисә „АВС“ сәхнәһендә Францияның бөйөк йырсыһы донъяға килде» тип яҙа. Иҫ китмәле тауышы, драматик һәләткә эйә булыуы, эшһөйәрлеге һәм ныҡышлығы уны бейек күтәрә.

Икенсе донъя һуғышы

Икенсе донъя һуғышы башланғас, йырсы Раймон Ассонан китә. Был ваҡытҡа ул данлыҡлы француз режиссёры Жан Кокто менән осраша, ул Эдитҡа үҙенең ҙур булмаған пьесаһында уйнарға тәҡдим итә. Пьеса уңыш яулай. Тәүге тапҡыр ул 1940 йылда ҡуйыла. Кинорежиссёр Жорж Лакомб уның буйынса фильм төшөрә. 1941 йылда «Сеналағы Монмартр» тигән фильм донъя күрә, унда Эдит төп ролде уйнай.

Икенсе донъя һуғышы ваҡытында Эдиттың ата-әсәһе вафат була. Германия менән һуғыш ваҡытында Пиаф француз хәрби әсирҙәре алдында сығыш яһап, концерттан һуң автографтар менән әсирлектән ҡасыр өсөн кәрәкле нәмәләр тапшыра. Быны яҡташтары бик юғары баһалай. Ул һәләк булған яугирҙәрҙең ғаиләләре өсөн дә концерттар ҡуя. Оккупация осоронда Эдит Пиаф немец офицерҙары һәм хәрби әсирҙәр менән «иҫтәлеккә» фотоға төшә. Парижда был фотоларҙы концлагерҙан ҡасҡан әсирҙәргә паспорт эшләргә файҙаланалар.

Триумф

Эдит башлап йырлаусыларҙан — Ив Монтанға, «Компаньон де ла Шансон» ансамбленә, Эдди Константенға, Шарль Азнавурға һәм башҡа талант эйәләренә юл асыусы була.

Һуғыштан һуңғы йылдар уның иҫ китмәле уңыш йылдары була. Уны Париждың ярлы урамдарында ла, нәзәкәтле сәнғәт белгестәре лә, эшселәр ҙә, Англияның буласаҡ королеваһы ла яратып тыңлай. Был осорҙа ул Алжирҙан килгән данлыҡлы боксер 33 йәшлек Марсель Сердан менән таныша. 1949 йылдың октябрендә Сердан Нью-Йорктан гастролдә йөрөп ятҡан Пиаф янына оса. Самолёт Атлантик океан өҫтөндә Азор утрауҙары янында емерелә, һәм Сердан һәләк була. Пиаф ауыр депрессияға бирелә һәм морфий менән йыуана башлай.

1950 йылда «Плейель» залында йырлап, яңы ҙур уңышҡа өлгәшә.

Халыҡтың яратып тыңлауына ҡарамаҫтан йыр менән генә йәшәгән ҡатын яңғыҙлыҡҡа дусар була. Эдит быны үҙе лә яҡшы аңлай.

37 йәшендә Пиаф яңынан ғашиҡ була һәм хатта шағир һәм йырсы Жак Пилсҡа кейәүгә лә сыға, әммә йәнә айырыла.

1952 йылда Эдит рәттән ике тапҡыр автокатастрофаға осрай. Икеһендә лә ул Шарль Азнавур менән була. Һынған ерҙәре һыҙлауынан ҡотолдорор өсөн уға морфий ҡаҙайҙар һәм йырсы йәнә наркотиктарға өйрәнеп китә.

1954 йылда Эдит Пиаф «Әгәр миңә Версаль тураһында һөйләһәләр» тигән фильмда Жан Маре менән бергә төшә.

Һуңғы йылдары

Пер-Лашез зыяратында Эдит Пиаф ҡәбере

1958 йылда Эдит «Олимпия» концерт залында сығыштар яһай башлай. Халыҡ уның концерттарына ябырылып йөрөй. Америка буйлап 11 айлыҡ турне, йәнә «Олимпия», Франция буйлап турне. Туҡтауһыҙ көсөргәнешле сығыштар, сәфәрҙәр уның һаулығын ҡаҡшата. 1961 йылда, 46 йәшендә Эдит Пиаф үлемесле ауырыуға дусар булғанын белә.

Мәгәр 47 йәшендә Пиаф яңынан ғашиҡ була: 27 йәшлек грек егете Теоны ул сәхнәгә сығарып, Сагапо тигән псевдоним бирә (грекса «һине шундай ныҡ яратам»). Тео тик грек сиркәүендә генә никахланырға теләй, шуның өсөн Пиаф хатта рим католиклығынан сығып, православиеға күсә. Ғүмеренең ахырына тиклем уның менән йәшәй. Сагапо Пиафтан ете йыл ҡалып, авиакатастрофала һәләк була.

1962 йылдың 25 сентябрендә «Иң оҙон көн» фильмының премьераһы айҡанлы Эдит Эйфелевой башняһына күтәрелеп йырлай. Бар Париж уны һоҡланып тыңлай.

1963 йылдың 18 мартында Пиаф һуңғы тапҡыр концерт бирә. Зал аяғүрә баҫып биш минут буйы алҡышлай.

1963 йылдың 10 октябрендә Эдит Пиаф баҡыйлыҡҡа күсә. Грасс ҡалаһынан уның кәүҙәһен йәшерен рәүештә Парижға килтерәләр һәм 11 октябрҙә генә рәсми рәүештә вафатын хәбәр итәләр (шуның өсөн датаны бутап яҙып ҡуйғылайҙар). Шул уҡ көндө, 1963 йылдың 11 октябрендә Пиафтың дуҫы Жан Кокто ла вафат булып ҡала. Пиафтың үлемен кисерә алмаған тигән фекерҙәр ҙә ишетелеп ҡала.

Пер-Лашез зыяратындағы йыназаға 40 меңдән ашыу кеше йыйыла; ҡәберҙе сәскәләргә күмәләр — кешеләр хатта сәскәләрҙе тапап йөрөргә мәжбүр булалар.

Эдит Пиафҡа һәйкәл Париждағы Пиаф (Place Edith Piaf) майҙанында ҡуйылған .

Ғүмеренең һуңғы йылдарында Эдит Пиаф «Минең тормошом» тигән китап яҙа.

Фильмография

• 1936 — / La garçonne
• 1941 — Монмартр на Сене / Montmartre-sur-Seine
• 1945 — Звезда без света / Etoile sans lumière
• 1947 — Девять парней, одно сердце / Neuf garçons, un coeur
• 1950 — Париж всегда поет /Paris chante toujours
• 1954 — Если мне расскажут о Версале / Si Versailles m'était conté
• 1954 — Французский канкан French cancan
• 1959 — Любовники завтрашнего дня / Les amants de demain

Йырҙары

Эдит Пиаф башҡарған йырҙарҙың ҡыҫҡаса исемлеге  

À l’enseigne de la fille sans cœur (1951) À quoi ça sert l’amour ? (1962) Adieu mon cœur (1946) Au bal de la chance (1952) Avant l’heure (1951) Avant nous (1956) Avec ce soleil (1954) Bal dans ma rue Boulevard du crime Bravo pour le clown (1953) Browning C’est à Hambourg C’est d’la faute à tes yeux C’est l’amour C’est lui que mon cœur à choisi C’est merveilleux C’est peut-être ça C’est pour ça C’est toi le plus fort C’est un gars C’est un homme terrible C’est un monsieur très distingué C'était pas moi C'était un jour de fête C'était une histoire d’amour Ça fait drôle Carmen’s story Céline Celui qui ne savait pas pleurer 'Chand d’habits Chanson bleue Chanson de Catherine Comme moi Comme un moineau Corrèque et réguyer Coup de grisou Cri du cœur Dans leur baiser Dans ma rue Dans un bouge du vieux port De l’autre côté de la rue Demain (il fera jour) Des histoires Ding din dong Du matin jusqu’au soir Eden blues Elle a dit Elle fréquentait la rue Pigalle Embrasse-moi Emporte-moi Enfin le printemps Entre Saint-Ouen et Clignancourt Escale Et ça gueule ça madame Et moi Et pourtant Exodus Fais comme si Fais-moi valser… Fallait-il Faut pas qu’il se figure Heureuse Hymne à l’amour (1949)

Il a chanté Il fait bon t’aimer Il n’est pas distingué Il pleut Il y avait Inconnu, excepté de Dieu J’m’en fous pas mal J’ai dansé avec l’amour J’ai qu'à l’regarder… J’en ai tant vu J’entends la sirène J’suis mordue Je m’imagine Je me souviens d’une chanson Je n’en connais pas la fin Je sais comment Je suis à toi Je t’ai dans la peau Jean et Martine Jérusalem Jézabel Jimmy c’est lui Johnny, tu n’es pas un ange Kiosque à journaux L’accordéoniste (1940) L’effet qu' tu m' fais L’escale L'étranger L’homme à la moto L’homme au piano L’homme de Berlin L’homme des bars L’homme que j’aimerai L’orgue des amoureux La belle histoire d’amour La demoiselle du cinquième La fête continue La foule (1957) La goualante du pauvre Jean La java de Cézigue La Julie jolie La p’tite marie La petite boutique La rue aux chansons La sérénade du pavé La valse de l’amour La vie en rose (1946) La vie, l’amour La ville inconnue Le ballet des cœurs Le billard électrique Le bleu de tes yeux Le bruit des villes Le brun et le blond Le chacal Le chant d’amour Le chant du pirate Le chasseur de l’hôtel Le chemin des forains Le chevalier de Paris Le ciel est fermé Le contrebandier Le diable de la Bastille

Le disque usé Le droit d’aimer Le Fanion de la Légion Le gitan et la fille Le grand voyage du pauvre nègre Le mauvais matelot Le métro de Paris Le petit brouillard Le petit homme Le petit monsieur triste Le prisonnier de la tour Le rendez-vous Le roi a fait battre tambour Le vagabond Le vieux piano Légende Les amants Les amants d’un jour (1956) Les amants de demain Les amants de Paris Les amants de Teruel Les amants de Venise Les amants merveilleux Les bleuets d’azur Les blouses blanches Les deux copains Les deux ménétriers (galop macabre) Les deux rengaines Les flon-flons du bal Les gars qui marchaient Les gens Les grognards Les hiboux Les marins, ça fait des voyages Les mômes de la cloche (1936) Les mots d’amour Les neiges de Finlande Les prisons du roy Les trois cloches (1946) Madeleine qui avait du cœur Margot cœur gros Mariage Marie la française Marie-trottoir Mea culpa Milord (1959) Miséricorde Mon amant de la coloniale Mon ami m’a donné Mon apéro Mon Dieu Mon homme Mon légionnaire (1937) Mon manège à moi Mon vieux Lucien Monsieur Ernest a réussi Monsieur et madame Monsieur Incognito Monsieur Lenoble Monsieur Saint-Pierre Musique à tout va N’y vas pas, Manuel Non, je ne regrette rien (1960)

Non, la vie n’est pas triste Notre-Dame de Paris On cherche un Auguste On danse sur ma chanson Opinion publique Où sont-ils, tous mes copains ? Ouragan Padam… Padam… (1951) Paris Paris-Méditerranée Pleure pas Plus bleu que tes yeux Polichinelle Pour moi tout' seule Pour qu’elle soit jolie, ma chanson Qu’as-tu fait, John ? Qu’il était triste, cet anglais Quand même Quand tu dors Quatorze juillet Regarde-moi toujours comme ça Reste Retour Rien de rien Roulez tambours Salle d’attente Si si si Si tu partais Simple comme bonjour Soeur Anne Soudain une vallée Sous le ciel de Paris (1954) Sur une colline T’es beau, tu sais T’es l’homme qu’il me faut Tant qu’il y aura des jours Tatave Télégramme Tiens v’là un marin! Toi qui sais Toi, tu l’entends pas Toujours aimer Tous les amoureux chantent Tout fout l’camp Traqué Tu es partout Un coin tout bleu Un étranger Un grand amour qui s’achève Un homme comme les autres Un jeune homme chantait (1937) Un monsieur me suit dans la rue Un refrain courait dans la rue Une chanson à trois temps (1947) Une dame Une enfant Une valse Va danser Y a pas d’printemps Y avait du soleil Y en a un d’trop

Фильмдар

Атамаһы	Йыл	Режиссёр	Эдит Пиаф ролендә	Иҫкәрмәләр
«Пиаф»	1974	Ги Казариль	Бриджит Арьель	Эдит Пиаф биографияһы нигеҙендә
«Эдит һәм Марсель»	1983	Клод Лелуш	Эвелин Буи	Эдит Пиаф һәм танылған боксер Марсель Сердан мөхәббәте
«Алһыу төҫлө тормош»	2007	Оливье Даан	Марион Котияр	Эдит Пиаф биографияһына нигеҙләнгән

Библиография

Автобиографиялар

• Édith Piaf, Au bal de la chance, Archipoche,‎ 2007, 224 p. (présentation en ligne)
• Édith Piaf, Ma vie. Union générale d'éditions, Paris, 1963.
• Édith Piaf, Mon amour bleu, Grasset et Fasquelle, 2011.

Әҙәбиәт

Әҙәбиәт  

• Симона Берто. «Эдит Пиаф», Paris,Laffont, 1969 /Москва, «Искусство»,1991, 320 стр. (Воспоминания Момоны — подруги юности Эдит Пиаф).

  Édith Piaf, by Édith Piaf and Simone Berteaut, published January 1982; ISBN 2-904106-01-4

• The Wheel of Fortune: The Autobiography of Édith Piaf by Édith Piaf (originally written in 1958, 5 years before her death), Peter Owen Publishers; ISBN 0-7206-1228-4
• Berteaut Simone. Au bal de la chance / Robert Laffont. — 1965 (translation). — Paris: Penguin, 1958. — ISBN 978-0140036695. memoirs, written by stepsister
• The Piaf Legend, by David Bret, Robson Books,1988.
• Piaf: A Passionate Life, by David Bret, Robson Books, 1998, revised JR Books, 2007
• "The Sparrow — Edith Piaf, " chapter in Singers & The Song (pp. 23–43), by Gene Lees, Oxford University Press, 1987, insightful critique of Piaf’s biography and music.
• Marlene, My Friend, by David Bret, Robson Books, 1993. Dietrich dedicates a whole chapter to her friendship with Piaf.
• Oh! Père Lachaise, by Jim Yates, Édition d’Amèlie 2007, ISBN 978-0-9555836-0-5. Piaf and Oscar Wilde meet in a pink-tinted Parisian Purgatory.
• No Regrets: The Life of Edith Piaf, by Carolyn Burke, Alfred A. Knopf 2011, ISBN 978-0-307-26801-3. An in-depth and insightful look at Piaf’s life.
• Denise Gassion et Robert Morcet, Édith Piaf secrète et publique, Ergo press, Issy-les-Moulineaux, 1988
• Bernard Marchois, Édith Piaf, TF1 Éditions, Paris, 1995
• Jacqueline Cartier, Hugues Vassal, Édith et Thérèse, la Sainte et la Pécheresse, Éditions Anne Carrière, Paris, 1999
• Marcel Cerdan jr., Édith Piaf et moi, Éditions Flammarion, Paris, 2000
• Édith Piaf et Marcel Cerdan, Moi pour toi - Lettres d'amour, Le Cherche Midi Éditeur, Paris, 2002
• Ginou Richer, Mon amie Édith Piaf, Instantané Éditions, Paris, 2004
• Pierre Hiégel, Édith Piaf, Éditions‭ de l'Heure, Monaco, ‭1962.
• Simone Berteaut, Piaf, ‭ récit, Robert Laffont, Paris, 1969 ‭(réédition‭ 1993‭), 462‭ pages.
• Auguste Le Breton, La Môme Piaf, roman biographique, Hachette, 1980. D'après les souvenirs de Ginou Richer.
• William Laurent, Édith Piaf, ‭F.‭ Loucrani, ‭ Collection Numéro‭ 1,‭ Paris, ‭1983,‭ 114‭ pages.
• Margaret Crosland, Piaf, ‭Éditions Hodder and Stoughton, ‭ Londres, ‭1985,‭ 240‭ pages.
• David Bret, ‭The Piaf legend‭, ‭Robson Books, Londres, ‭1988,‭ 188‭ pages.
• Marc et Danielle Bonel, Édith Piaf, le temps d'une vie, Éditions de Fallois, coll. « Documents »,‎ 8 septembre 1993, 344 p. (ISBN 2877061892 et 978-2-87706-189-6).
• Dominique Grimault et Patrick‭ Mahé, ‭Piaf-Cerdan :‭ un hymne à l'amour, 1946-1949, Éditions‭ de la Seine, Paris, ‭ 1993.‭
• Louis Valentin, ‭Piaf, ‭ Plon, Paris, ‭ 1993.
• André Larue, ‭Édith Piaf, ‭ l'amour toujours, Éditions Michel Lafon, Paris, ‭1993,‭ 119‭ pages.
• Jean Noli, ‭Piaf secrète, ‭ Éditions L'Archipel, Paris, ‭1993,‭ 218‭ pages (rééd.‭ 2003‭).
• Pierre Duclos et Georges Martin, Piaf, Éditions du Seuil, 1995 (réédition), 544 pages (ISBN 2-0202-3916-7).
• Sophie Troubac, ‭Édith Piaf, ‭ l'hymne à l'amour, Éditions Sauret, Monaco, ‭1995,‭ 237‭ pages.
• Frédéric Perroud, Marcel Cerdan-Édith Piaf‭ :‭ le bel amour, Éditions Acropole, Paris, 1999, 166‭ pages.
• Stan Cuesta (préface de François Hadji-Lazaro), Édith Piaf, Éditions J'ai lu/Librio Musique no 384, Paris, 2000 (ISBN 2-2903-0639-8).
• François Levy, ‭ Passion Édith Piaf la môme de Paris, Éditions Textuel, Paris, ‭2003,‭ 192‭ pages.
• Jean-Dominique Brierre, Édith Piaf :‭ « Sans amour on n'est rien du tout », Éditions‭ Hors collection, Paris, 2003,‭ 167‭ pages.
• David Lelait-Helo, Sur un air de Piaf, ‭ Payot, Paris, ‭2003,‭ 331‭ pages.
• Marcel Cerdan Jr., Piaf et moi, ‭ Flammarion, France, ‭2000,‭ 321 pages.
• Emmanuel Bonini, Piaf, la vérité, Pygmalion, 2008, 420 pages.
• Frédéric Quinonero, Édith Piaf, le temps d'illuminer, préface de Fred Mella, Éditions Didier Carpentier, 2008, 256 pages.
• Gilles Durieux, Anthony Berrot, et Jean-Paul Mazillie, Piaf, de la Môme à Édith : documents inédits, Le Cherche Midi, Paris, 2010.
• Robert Belleret Piaf, un mythe français biographie, Fayard, 2013, 800 pages
• Bernard Lonjon, Piaf-Cocteau, la môme et le poète, L'Archipel, 2013, 210 pages.
• Bernard Lonjon, Édith et ses hommes, Éditions du moment, 2015, 292 pages.
• Robert Belleret, Édith Piaf, Vivre pour chanter, livre-objet, Gründ, 2015.
• L'Homme à la moto, le chef-d'œuvre de Piaf par Stan Cuesta, Éditions Scali, Collection « L'authentique histoire de la chanson » (illustrée), Paris, 2007 (ISBN 2-3501-2126-7)

Һылтанмалар

• Викимилектә Эдит Пиаф темаһы буйынса медиафайлдар бар.
• Эдит Пиаф  (инг.) Internet Movie Database сайтында
• Эдит Пиаф йырҙары Яндекс.Музыкала