Рубин Рут
| Рубин Рут | |
| Тыуған | |
|---|---|
| Үлгән | |
Рубин Рут (ҡыҙ фамилияһы Ривке Ройзенблат; идиш רבֿקה רױזענבלאַט, англ. Ruth Rubin; 1 сентябрь 1906 — 10 июнь 2000) — америка музыка белгесе, фольклорсы, шағир, йырсы. Идиш телендә йырҙар йыя һәм башҡара.
Яңы Англия консерваторияһының (The New Egland Conservatory of Music) почетлы докторы, Йәһүд ғилми институтының «Карьера ҡаҙаныштары өсөн» премияһы лауреаты.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Рут Рубин 1906 йылдың 1 сентябрендә Бессарабияның төньяғындағы Хотин өйәҙ ҡаласығында Ривке Ройзенблат исеме аҫтында тыуа. Уға ике йәш тирәһе булғанда ғаилә Атлантик океан аша сыға һәм Монреаль ҡалаһында йәшәй башлай, ә уға 5 йәш булғанда атаһы вафат була.
Монреаль ҡалаһында Ривке Ройзенблат протестант мәктәбенә йөрөй. Яҙыусы Шолом-Алейхемды [1915) күргәс, ул йәһүд әҙәбиәте менән етди ҡыҙыҡһына башлай һәм идиш телендә шиғырҙар ижад итә. «Лидэр» (шиғырҙар) йыйынтығы 1929 йылда Нью-Йоркта Ривке Ройзенблат исеме аҫтында баҫылып сыға.
1924 йылдан Ривке Ройзенблат Нью-Йоркта йәшәй, унда 1932 йылда кейәүгә сыға һәм исемен Рут Рубинға алмаштыра. Яҡынса ошо осорҙа йәһүд фольклоры менән шөғөлләнә башлай һәм идишизмдың төп теоретиктарының береһе Хаим Житловский (1865—1943), ә бер аҙ һуңғараҡ тел белгесе Макс Вайнрайх (1893—1969) йоғонтоһо аҫтында идиш телендә йәһүд йырҙарын һәм уға бәйле этнографик материал йыя башлай. Һөҙөмтәлә Кливлендта Союз юғары мәктәбендә йәһүд ҡатын-ҡыҙҙар йыры фольклоры буйынса кандидатлыҡ дәрәжәһен яҡлай һәм 2 меңдән ашыу халыҡ һәм эшсе йәһүд йырҙарын, ҡала романстарын йыя. Рут Рубин йыйған этнографик материал ҡасандыр йыйылған йәһүд йыр фольклорының иң ҙур коллекцияһының нигеҙе була.
1945 йылдан башлап, Рубин 78 әйләнешле грампластинкалар серияһын (Oriole лейблы), ә 1954 йылдан алып оҙайлы уйнаусы грампластиндар серияһын сығара (башлыса Folksways Records лейблында, уға 1948 йылда йәһүд яҙыусыһы Шолом Ашаның улы Мозес Аш нигеҙ һалған һәм хәҙер Смитсон институтына ҡарай), йыйған йырҙарҙы үҙе башҡара.
Күп йыллыҡ тикшеренеүҙәрҙең һөҙөмтәһе булып күп тапҡыр ҡабатлап баҫылған «A Treasury of Jewish Folksong» монографиялары тора (Йәһүд йыры хазинаһы 1950) һәм «Voice of a People: The Story of Yiddish Folksong» (Халыҡ тауышы: еврей халыҡ йырҙары тарихы, 1963). Дж. Гейер мөхәррирләгән «Хәтер: америка-йәһүд фольклоры» («Recall: American-Jewish Folklore») (1961) йыйынтығында баҫылып сыға. Үлгәндән һуң «Yiddish Folksongs From the Ruth Rubin Archive» (Рут Рубин архивтарынан идиш телендә йәһүд халыҡ йырҙары) монографияһы баҫылып сыға.
Рут Рубиндың тормошо тураһында A Life of a Song: A Portrait of Ruth Rubin (Йыр тормошо: Рут Руби портреты, режиссер Cindy Marshall) документаль таҫмаһы төшөрөлә.
Китаптары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- לידער (лидэр — стихи, под именем Ривке Ройзенблат). С предисловием Шмуэла Нигера. Нью-Йорк: Y.L. Magid, 1929.
- A Treasury of Jewish Folksong (Сокровищница еврейской народной песни). Нью-Йорк, первое издание — Нью-Йорк: Schocken Books, 1950 (Schocken Books — 1967, 1987).
- Voice of a People: The Story of Yiddish Folksong (Голос народа: История еврейской народной песни). Первое издание Нью-Йорк и Лондон: Thomas Yoseloff, 1963 (1967 — Нью-Йорк: Schocken Books, 1974 и 1979 — Филадельфия: The Jewish Publishing Society, 2000 — Чикаго: University of Illinois Press с предисловием Марка Слобина).
- Yiddish Folksongs From the Ruth Rubin Archive (Еврейские народные песни на идише из архивов Рут Рубин). Под редакцией Ханы Млотек и Марка Слобина. 3-е издание. Детройт: Wayne State University Press, 2007.
Оҙаҡ уйнаусы грампластинкалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Jewish Children’s Songs and Games (Песни и игры еврейских детей). Oriole, 1954.
- Jewish Life (Еврейская жизнь). Folksways Records, 1955.
- The Old Country (Старая страна). Folksways Records, 1960.
- Jewish Folk Songs (Еврейские народные песни). Oakland, 1965.
- Yiddish Love Songs (Еврейские песни о любви). Riverside, 1967.
- Ruth Rubin Sings Yiddish Folksongs (Рут Рубин исполняет еврейские народные песни). Prestige International, 1972.
- Yiddish Folk Songs Sung by Ruth Rubin (Еврейские народные песни в исполнении Рут Рубин). Smithsonian Folkways Records, 1978.
- Yiddish Songs of Holocaust (Еврейские песни Холокоста, компакт-диск). Global Village, 1995.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Bibliothèque nationale de France Rut Rubin // идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 The New York Times (ингл.) / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1851. — ed. size: 443000 — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- ↑ Library of Congress Authorities (ингл.) — Library of Congress.