Таганрог радиотехник институтының «А» корпусы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Таганрог радиотехник институтының «А» корпусы
Рәсем
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Таганрог һәм Чехов урамы (Таганрог)
Иң тәүге яҙма ваҡыты 1914
Карта

Таганрог радиотехник институтының «А» корпусы — Чехов урамы, 22 адресы буйынса урынлашҡан уҡыу-административ бинаһы

Бина тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Таганрог радиотехник институтының «А» корпусы — боронғо корпус. Был бина 1916 йылда архитектор А.Гинзбург проекты буйынса Алексеев ҡатын-ҡыҙҙар гимназияһы өсөн төҙөлгән[1]. 1914 йылдың 10 июлендә бинаға нигеҙ ташы һалына. Бинаны төҙөгәндә элекке Троица ҡәлғәһенең нығытмаларының бейек тупраҡ валын ҡаҙырға тура килә. Ер эштәре ваҡытында төҙөүселәр боронғо дары мөгәрәптәренең ҡалдыҡтарын таба[1].

Алексеев ҡатын-ҡыҙҙар гимназияһы бинаһы оҙаҡ булмай[2]. Тәүҙә бина хәрби госпиталь итеп тапшырыла, Граждандар һуғышы йылдарында бинаны А.И. Деникиндың Ирекле армияһы штабы бүлектәренең береһе биләй[2]. Совет осоронда бинала сиратлап мәктәп, балалар йорто, ауыл хужалығы училищеһы урынлаша[2].

1925 йылда Профессиональ ауыл хужалығы мәктәбе базаһында (Агрономия) 1920 —1921 йылдарҙа ҡарауһыҙ үҫмерҙәр өсөн Таганрогта Алексеев ҡатын-ҡыҙҙар бинаһында урынлашҡан ауыл хужалығы техникумы ойошторола[3]. Бинаның уң ҡабырғаһында дөйөм ятаҡ, һул яғында уҡыу кластары урынлаша[3]. 1930 йылда техникум Таганрог ауыл хужалығы ауыл хужалығын механизациялау һәм электрлаштырыу институты итеп үҙгәртелә (ТИМСХ)[4]. Таганрог радиотехник институты асылыу менән Таганрог ауыл хужалығы ауыл хужалығын механизациялау һәм электрлаштырыу институты 1952 йылда бөтөрөлә[4].

1988 йылдан алып 2010 йылға тиклем «А» корпусының төрлө аудиторияларында Таганрог радиотехник институтының юғары математика хеҙмәткәрҙәре ойошторған Таганрог лицейы дәрестәре үтә[5].

Әлеге ваҡытта «А» корпусы бинаһында «А» Көньяҡ федераль университеттың инженер-технология академияһын урынлашҡан[6].

Архитектура үҙенсәлектәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Алексеев ҡатын-ҡыҙҙар гимназияһының рус теле уҡытыусыһы, Митрофаний сиркәүенең, ә һуңынан Пресвятая Богородица Раштыуаһы сиркәүе руханийы Александр Баландин бинаның архитектура ҡиәфәтен быдай һүрәтләй: «Икенсе ҡатын-ҡыҙҙар гимназияһы: гекзостиль — алты ҙур колоннаһы ҡыҙыл кирбестән, бейек һәм оҙон цемент порталы сағыштырмаса ҙур булмаған ишек-тамбурға алып бара. Төп фронтоны — ҙур ҡыҙыл өсмөйөш, тиҙ-тиҙ генә һалынған кирбестән һалынып, емерелергә торған һымаҡ, ике ҡабырға фронтоны ла шулай уҡ. Былар бөтәһе лә фасады менән ныҡ пропорцияһыҙлыҡта һәм күңелһеҙ. Икенсе ҡаттың венециан тәҙрәләре генә бинаға бер ни тиклем йәнлелек бирә»[7].

Галерея[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Китапханаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

«А» корпусында радиотехник институттың китапханаһы үҙ ишектәрен 1952 йылдың 25 авгусында аса[8]. Китапхананың 4 хеҙмәткәре ҡыҫҡа ваҡыт эсендә 20 мең китап алып уны эшкәртеп өлгөрә[8]. Илдең 13 иң ҙур китапханаһы институтҡа 744 китап һәм 313 журнал бүлә, шуларҙың 219 данаһын Новочеркасск политехник институты бирә[8]. 1980 йылға китапхана фондында 770690 берәмек, 1990 йылда — 1220500 берәмек иҫәпләнә[8].

«А» корпусы бинаһында бөгөнгө көнгә тиклем китапхана урынлашҡан.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 Андреенко С.А. Алексеевской женской гимназии здание // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 181. — ISBN 978-5-88040-064-5.
  2. 2,0 2,1 2,2 Киричек М.С. Алексеевская гимназия // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 181. — ISBN 978-5-88040-064-5.
  3. 3,0 3,1 Киричек М.С. Сельскохозяйственный техникум // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 628. — ISBN 978-5-88040-064-5.
  4. 4,0 4,1 Киричек М.С. Таганрогский институт механизации и электрификации сельского хозяйства (ТИМСХ) // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 691. — ISBN 978-5-88040-064-5.
  5. Гарнов В. Немного о необычном лицее // Радиосигнал. — 1999. — 19 мая.
  6. Собств. корр. РАДИК преобразовали в Инженерно-технологическую академию 2013 йыл 2 июль архивланған. // mytaganrog.ru. — 2013. — 24 июня.
  7. О. п. Гаврюшкин Мари һәм башҡа Вальяно (бунина тормош хроника). — Таганрог: МИКМ, 2001. — 544 б.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Таганрог дәүләт университеты радиотехник. Энциклопедия. Беренсе булды. — Ростов-на-дону: Ростиздат, 2002. — С. 484-500. — ISBN 5-7509-0591-8.